Chính sách năng lượng Mỹ: Chuyển đổi lớn dưới thời ông Donald Trump?

Ngay sau khi cựu Tổng thống Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử ngày 5/11, lãnh đạo đa số Hạ viện Steve Scalise đã hé lộ kế hoạch của đảng Cộng hòa trong 100 ngày đầu tiên nhậm chức của ông.

Theo đó, Đảng Cộng hòa sẽ phối hợp thực hiện chính sách cắt giảm thuế của ông Trump, giải phóng năng lượng của Mỹ và tăng cường nguồn lực tới biên giới phía Nam, cùng các biện pháp khác.

Về năng lượng, các chính sách này bao gồm mở cửa các khu đất liên bang, trong đó có Khu bảo tồn động vật hoang dã quốc gia Bắc Cực để tăng cường thăm dò và sản xuất năng lượng và bãi bỏ các phần của Đạo luật Chống lạm phát.

Sau đây là những thay đổi về năng lượng có thể được thực hiện dưới thời ông Trump:

Dầu mỏ và khí đốt

Ông Trump đã cam kết sẽ “giải phóng năng lượng của Mỹ” và cho biết ông có kế hoạch sử dụng kho vàng lỏng khổng lồ trên đất công của Mỹ để phát triển năng lượng. Điều đó báo hiệu một sự chuyển hướng mạnh mẽ từ các chính sách của ông Biden nhằm hạn chế việc khai thác dầu khí trên các vùng đất và vùng biển công.

Tổng thống đắc cử Donald Trump. Ảnh: AP

Trước đó, dưới thời ông Biden, Mỹ đã phát triển kế hoạch bán hợp đồng cho thuê dầu và khí đốt ngoài khơi với quy mô nhỏ nhất từ trước đến nay, chỉ với ba cuộc đấu giá được lên kế hoạch trong vòng 5 năm.

Chính quyền ông Biden cũng áp đặt quy định ngăn cản hoạt động khoan trên hơn một nửa Khu dự trữ dầu khí quốc gia ở Alaska.

Trong khi đó, ông Trump có thể chỉ đạo Bộ Nội vụ sửa đổi các chính sách đó ngay lập tức, mặc dù có thể mất tới 2 năm để cơ quan này hoàn thành các đánh giá môi trường cần thiết và giải quyết các yêu cầu về thủ tục khác trước khi có thể thực hiện một kế hoạch mới, mạnh mẽ hơn cho việc bán quyền khoan ngoài khơi.

Xuất khẩu LNG

Việc chính quyền của ông Biden tạm dừng cấp các giấy phép mới để xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) gần như không còn tồn tại sau chiến thắng của ông Trump. Ngay lập tức ông đã cam kết sẽ chấm dứt việc tạm dừng này ngay ngày đầu tiên trở lại Nhà Trắng.

Điều đó có thể dưới hình thức một mệnh lệnh hành pháp chỉ đạo Bộ Năng lượng tiếp tục xem xét các đơn đăng ký xuất khẩu LNG sang các quốc gia châu Á quan trọng và các quốc gia khác không phải là đối tác thương mại tự do với Mỹ.

Những bên hưởng lợi tiềm năng bao gồm Venture Global LNG Inc., Energy Transfer LP và Commonwealth LNG, những công ty có các dự án đang chờ cơ quan này xem xét.

Điện gió ngoài khơi

Theo các chuyên gia, ông Trump được cho vẫn chưa đưa ra một cách chính xác chính sách đối với lĩnh vực điện gió ngoài khơi, khi các nhà phát triển đang nỗ lực lắp đặt tua-bin tại các trang trại điện gió trị giá hàng tỷ USD ở khắp Bờ Đông nước Mỹ.

Tuy nhiên, ông đã không ngừng chỉ trích những tác động tiềm ẩn đối với các loài chim và cá voi, và cam kết hành động “ngày đầu tiên”. Điều đó có thể dưới hình thức yêu cầu Bộ Nội vụ tạm dừng cấp phép cho các dự án mới hoặc bán hợp đồng thuê trang trại điện gió ngoài khơi mới. Một lệnh cấm có thể được áp dụng về mặt hành chính và sẽ khó khiếu nại trước tòa.

Tín dụng thuế cho năng lượng sạch

Chiến thắng của ông Trump lại gây ra sự không chắc chắn đối với hàng tỷ USD tín dụng thuế cho năng lượng sạch. Quốc hội không có khả năng thu hồi tất cả khoản tài trợ chưa chi từ Đạo luật Giảm lạm phát (IRA), đạo luật về khí hậu quan trọng dưới thời ông Biden, cũng như không thể bãi bỏ tất cả các khoản tín dụng thuế nhằm thúc đẩy sản xuất năng lượng sạch và giảm khí thải theo đạo luật này.

Tuy nhiên, các nhà lập pháp của cả hai đảng có thể nhắm tới một số ưu đãi theo đạo luật nhằm giảm dần và thu hẹp quy mô như một cách để bù vào những chi phí do việc gia hạn các đợt cắt giảm thuế dưới thời ông Trump vào năm 2017 vốn sẽ hết hạn vào năm tới.

Dưới thời ông Trump, Bộ Tài chính Mỹ dự kiến sẽ viết lại các quy tắc quản lý những dự án và công ty nào đủ điều kiện nhận tín dụng theo hướng khó tiếp cận hơn, hoặc có lợi hơn cho nhiên liệu hóa thạch.

Sau nhiều năm vận động hành lang của các công ty dầu mỏ và các nhà phát triển tiềm năng khác tìm kiếm sự linh hoạt hơn trong cách họ sản xuất nhiên liệu đốt sạch, một khoản tín dụng thuế thưởng cho việc sản xuất cái gọi là hydro xanh đặc biệt chín muồi cho một sự thay đổi như vậy.

Nhà máy điện

Ông Trump nhiều lần tuyên bố sẽ chấm dứt một bộ quy định của Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) nhằm hạn chế ô nhiễm tại các nhà máy điện và khuyến khích đóng cửa các nhà máy sản xuất điện từ than, cho rằng nhu cầu ngày càng tăng về trí tuệ nhân tạo và sản xuất đồng nghĩa với việc Mỹ cần phải xây dựng các nhà máy điện nhiều hơn nữa, thay vì đóng cửa.

Tổng thống đắc cử Donald Trump cũng đã đưa ra khả năng sử dụng các cơ quan khẩn cấp để đẩy nhanh việc xây dựng các nhà máy điện mới, làm hồi sinh chiến lược duy trì nhiệt điện đã được phát triển trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông.

Tại một cuộc vận động tranh cử hồi tháng 8/2024 ở Michigan, ông đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để cho phép tăng đáng kể việc sản xuất, phát điện và cung cấp năng lượng, từ đó nhanh chóng giảm chi phí năng lượng.