Thịt heo nhập khẩu có là nguyên nhân kéo tụt giá tại thị trường trong nước?

Trong báo cáo vừa được Công ty Nghiên cứu thị trường Ipsos Việt Nam vừa công bố cho hay, năm 2022, giá trị lượng thịt gà trắng nhập khẩu của Việt Nam chạm mức 237 triệu USD với khoảng 178.000 tấn thịt, bất chấp nguồn cung trong nước vốn đã dư thừa.

Theo tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan, năm 2022, Việt Nam nhập khẩu 680,03 nghìn tấn thịt và các sản phẩm từ thịt, trị giá 1,49 tỷ USD, giảm 6,1% về lượng, nhưng tăng 7,3% về trị giá so với năm 2021. Trong đó, riêng mặt hàng thịt heo tươi ướp lạnh hoặc đông lạnh, Việt Nam nhập khẩu 114,66 nghìn tấn thịt heo tươi ướp lạnh hoặc đông lạnh, trị giá 249,35 triệu USD.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dẫn số liệu của Tổng cục Hải quan cho hay, trong tháng 1/2023, Việt Nam nhập khẩu 35,44 nghìn tấn thịt và các sản phẩm từ thịt, trị giá 74,13 triệu USD, giảm 45,7% về lượng và giảm 45,4% về trị giá so với tháng 12/2022; so với tháng 1/2022 giảm 34% về lượng và giảm 35% về trị giá.

Riêng mặt hàng thịt heo, trong tháng 1/2023, Việt Nam nhập khẩu 4,91 nghìn tấn thịt heo tươi ướp lạnh hoặc đông lạnh, trị giá 11,57 triệu USD, giảm 65,2% về lượng và giảm 66,5% về trị giá so với tháng 12/2022; so với tháng 1/2022 giảm 54,1% về lượng và giảm 50,9% về trị giá.

Trong bối cảnh nguồn cung trong nước dồi dào, giá heo trong nước vẫn đứng ở mức thấp trong một thời gian dài. Nhiều ý kiến cho rằng, heo nhập khẩu là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến giá thịt heo trong nước.

Ghi nhận của phóng viên Báo Công Thương, trong tháng 2/2023, giá heo hơi tại các tỉnh, thành phố trên cả nước vẫn khá trầm lắng, giá dao động trong khoảng 48.000 - 53.000 đồng/kg, giảm từ 1.000 - 3.000 đồng/kg so với cuối tháng 1/2023.

Hiện, giá heo tại khu vực miền Bắc hôm nay dao động trong khoảng 48.000 - 49.000 đồng/kg; tại khu vực miền Trung - Tây Nguyên, giá heo hơi hôm nay dao động trong khoảng 47.000 - 52.000 đồng/kg; tại khu vực miền Nam, giá heo hơi hôm nay đứng trong khoảng 50.000 - 53.000 đồng/kg.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Nguyễn Văn Trọng - nguyên Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) - cho hay, hiện, lượng nhập khẩu thịt heo trung bình chỉ rơi vào khoảng 3 - 4% và thời kỳ cao điểm nhất là khoảng 7% so với tổng sản lượng sản xuất thịt heo cả nước. Đây là con số khá nhỏ và không đủ sức để tác động lên giá heo hơi và giá thịt heo trong nước.

Bên cạnh đó, thịt heo nhập khẩu phần lớn không bán ngoài thị trường mà chủ yếu nhập về để chế biến. Do đó, quan điểm nhập khẩu thịt heo về đã tác động phá giá thịt heo ở Việt Nam là hoàn toàn sai. Việc này cũng tương tự đối với thịt gà và các loại thịt khác.

Mặt khác, thị trường bây giờ đã mở, chúng ta cũng không thể can thiệp bằng các biện pháp hành chính như cấm nhập khẩu vì những sản phẩm này không có hạn ngạch. Thậm chí có thời điểm khi giá heo hơi trong nước lên 100.000 đồng/kg, nhập khẩu thịt heo là giải pháp để chúng ta hạ nhiệt giá heo trong nước.

Trong khi đó, Công ty Chứng khoán VNDirect cho rằng, nguyên nhân giá heo hơi giảm thời gian gần đây đến từ nguồn cung trong nước vẫn ổn định; tỷ lệ thất nghiệp gia tăng đã ảnh hưởng đến thu nhập của người dân, dẫn đến thắt chặt chi tiêu; dịch tả heo châu Phi bùng phát gần đây khiến hộ chăn nuôi nhỏ lẻ phải bán tháo heo với số lượng lớn gây dư thừa nguồn cung trên thị trường.

Sau dịch Covid-19 xu hướng người tiêu dùng quan tâm đến sức khỏe ngày càng tăng cao. Đặc biệt, người tiêu dùng cho rằng, sức khoẻ tốt bắt nguồn từ thực phẩm tốt nên thay đổi trong lựa chọn loại đạm tiêu thụ. Do đó, thịt chứa nhiều cholesterol dần không còn là lựa chọn hàng đầu.

Theo Ipsos Việt Nam, những năm gần đây thịt gà được người dân tiêu thụ nhiều hơn. Năm 2021, lượng thịt gà tiêu thụ là 17,8 kg/người, năm 2022 tăng lên 18,3kg. Trong khi đó, lượng tiêu thụ thịt heo ở mức 24,5 kg/người, thấp hơn nhiều so với năm 2018 là 31,4 kg.

Câu hỏi đặt ra là, bao giờ giá heo trong nước phục hồi trở lại? Theo dự báo, chăn nuôi heo trong năm 2023 sẽ tiếp tục gặp khó khăn. Các doanh nghiệp chăn nuôi lớn cho rằng, phải đến đầu quý II/2023, nền kinh tế mới phục hồi dần và tăng tốc trở lại từ quý III/2023. Khi đó, hoạt động của các doanh nghiệp đi vào ổn định, việc làm và thu nhập của người lao động mới được cải thiện trở lại giúp sức tiêu thụ tăng lên.

Trong khi đó, Việt Nam đã có vắc xin dịch tả heo châu Phi nên rủi ro dịch bệnh trong chăn nuôi cũng giảm đi. Ngoài ra, giá nguyên liệu chế biến thức ăn chăn nuôi thế giới đang có xu hướng giảm, nhưng do giá thức ăn trong nước có độ trễ hơn giá nguyên liệu nên phải đến đầu quý II/2023, giá thức ăn chăn nuôi trong nước mới có khả năng giảm dần so với hiện tại.

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện tổng đàn heo cả nước khoảng 28,6 triệu con, sản lượng ước đạt 3,23 triệu tấn thịt heo. Năm 2023, toàn ngành chăn nuôi phấn đấu tổng sản lượng thịt hơi các loại đạt khoảng 7 - 7,5 triệu tấn, tăng từ 5 - 5,5% so với năm 2022. Sản lượng thịt heo hơi đạt trên 4,5 triệu tấn, tăng 4%; sản lượng thịt gia cầm đạt khoảng 2,1 triệu tấn, tăng 4,8% so với năm 2022.