Thạp đồng văn hóa Đông Sơn: Vẻ đẹp văn hóa đặc sắc của người Việt xưa

Thạp đồng văn hóa Đông Sơn là một trong những tác phẩm đẹp hoàn hảo, hoa văn trên thạp sắc nét, độc đáo, bố cục cân đối hài hòa mang đặc trưng văn hóa Đông Sơn.
Khai mạc triển lãm văn hóa Đông Sơn Tôn vinh "Văn hóa Đông Sơn" - di sản lịch sử của văn hóa Việt Nam

Giá trị của Thạp đồng Văn hóa Đông Sơn

Với những giá trị độc đáo, mang đặc trưng của văn hóa Đông Sơn, Thạp đồng văn hóa Đông Sơn là một trong ba bảo vật quốc gia của tỉnh Bắc Ninh đã được Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà trao quyết định công nhận.

Thạp đồng văn hóa Đông Sơn: Vẻ đẹp văn hóa đặc sắc của người Việt xưa
Thạp đồng văn hóa Đông Sơn là một trong ba bảo vật quốc gia của Bắc Ninh đã được công nhận

Ông Nguyễn Văn Đáp - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh, người trực tiếp hoàn thiện hồ sơ bảo vật - chia sẻ: Thạp đồng văn hóa Đông Sơn cơ bản còn nguyên thân thạp, chỉ một số chỗ nhỏ bị sửa chữa. Hoa văn trang trí sắc nét, rõ ràng. Toàn bộ thạp phủ lớp patin hơi xanh gỉ đồng ngả vàng, có dáng gần hình trụ tròn (hình quả nhót), phần miệng hơi thu lại, phần thân trên phình ra và thon dần xuống đáy. Đáy nhỏ hơn miệng. Miệng thạp có gờ ở mép để đậy nắp. Trên thân có gắn đôi quai kép nằm đối xứng nhau qua thân. Quai được gắn vào sau, không đúc liền với thân thạp. Căn cứ vào hình dáng, kỹ thuật chế tác, đặc biệt là hoa văn trang trí, thạp đồng này thuộc giai đoạn văn hóa Đông Sơn, niên đại cách ngày nay 2.200 - 2.300 năm.

Theo hồ sơ bảo vật của Cục Di sản Văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), thạp được công nhận bảo vật quốc gia vì là hiện vật gốc, độc bản, hoa văn sắc nét, độc đáo, được bố cục cân đối, hài hòa mang đặc trưng của văn hóa Đông Sơn.

Đánh giá của giới chuyên gia, sự độc đáo trước hết của chiếc thạp này chính là băng hoa văn ở giữa thân, trang trí 14 con thú trong tư thế đuổi nhau, ngược chiều kim đồng hồ. Thú có miệng dài, thân dài và cong, đuôi dài to, bốn chân có móng rõ ràng, phía sau đầu có bờm (mào) dài. Cho đến nay, đây là chiếc thạp đồng Đông Sơn duy nhất hiện biết ở Việt Nam có trang trí băng hoa văn này.

Hội đồng Di sản quốc gia đánh giá, đây là những con thú được đúc trong tư thế vận động. Điều này tạo cho người xem cảm giác đang chuyển động. Đó là nghệ thuật thể hiện động trong tĩnh, được nghệ nhân đúc đồng thời Đông Sơn vận dụng hiệu quả.

Chia sẻ niềm vui về việc được công nhận là bảo vật quốc gia của tỉnh, ông Nguyễn Hữu Mạo - Giám đốc Ban Quản lý di tích tỉnh Bắc Ninh - cho hay, Thạp đồng văn hóa Đông Sơn là sản phẩm đặc trưng, tiêu biểu của văn hóa Đông Sơn, phân bố chủ yếu tại vùng núi trung du và đồng bằng của các con sông lớn ở miền Bắc Việt Nam. Việc công nhận Thạp đồng đóng góp một hiện vật đặc sắc, làm tăng thêm giá trị của kho tàng Thạp đồng văn hóa Đông Sơn ở Việt Nam; đồng thời đóng góp tư liệu mới, xác thực cho việc tìm hiểu và nhận thức lịch sử - văn hóa thời dựng và giữ nước đầu tiên của dân tộc.

Người lưu giữ giá trị lịch sử

Thạp này hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng, TP. Từ Sơn (Bắc Ninh), được ông Nguyễn Thế Hồng - Giám đốc bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng nhận chuyển nhượng lại từ nhà sưu tầm nghiên cứu cổ vật Trần Quốc Bình ngày 30/12/2021.

Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng được thành lập theo Quyết định số 2019/QĐ của UBND tỉnh Bắc Ninh, có địa chỉ tại phường Đình Bảng TP. Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, nhằm phục vụ mục đích nghiên cứu, sưu tầm bảo tồn, gìn giữ, phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam và thế giới; tổ chức trưng bày giới thiệu các bộ sưu tập, tài liệu có giá trị tiêu biểu trong và ngoài nước phục vụ nhu cầu tham quan, nghiên cứu của nhân dân.

Thạp đồng văn hóa Đông Sơn: Vẻ đẹp văn hóa đặc sắc của người Việt xưa
Thạp đồng văn hóa Đông Sơn cơ bản còn nguyên thân thạp, chỉ một số chỗ nhỏ bị sửa chữa. Hoa văn trang trí sắc nét, rõ ràng

Cùng với Thạp đồng văn hóa Đông Sơn - một trong những tác phẩm đẹp hoàn hảo, hoa văn trên thạp sắc nét, độc đáo, được bố cục cân đối, hài hòa mang đặc trưng của văn hóa Đông Sơn thì Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng đang sở hữu, lưu giữ hàng nghìn hiện vật có giá trị về văn hóa, nghệ thuật và lịch sử.

Các hiện vật được chia thành 6 bộ sưu tập gồm: Bộ sưu tập đồ đồng thuộc thời kỳ văn hóa Đông Sơn; bộ sưu tập gốm Việt Nam qua các thời kỳ Lý, Trần, Lê, Nguyễn...; bộ sưu tập đồ sứ (bát, đĩa, ấm chén, khay đựng đồ, chum, thống)...; bộ sưu tập đồ dùng của các gia đình vua chúa, quan lại, địa chủ thời phong kiến của Việt Nam; bộ sưu tập được chế tác từ ngà voi; bộ sưu tập đồng hồ được sản xuất từ thế kỷ XIX, XX có xuất xứ từ Pháp, Đức…

Chia sẻ về cơ duyên đến với bảo tàng này, ông Nguyễn Thế Hồng cho hay: “Ngoài yếu tố mấu chốt về tài chính, niềm đam mê cháy bỏng thì người chơi cổ vật rất cần có "duyên với đồ". Mỗi đồ vật đều có linh hồn, thẩm thấu, kết tinh những tinh hoa văn hóa nhân loại. Người chơi, sưu tầm cổ vật là giữ gìn di sản văn hóa. Đam mê theo đuổi săn tìm cổ vật, tôi luôn tin vào những yếu tố tâm linh, khi mình kính vật, thì vật mới đến với mình. Mình muốn sở hữu các quý vật thì phải luôn hành xử như một quý nhân, bằng cách không ngừng trau dồi kiến thức văn hóa, am tường lịch sử, địa lý...”

Dù đã mở cửa trở lại khá lâu nhưng Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng đến giờ vẫn có rất đông du khách đến chiêm ngưỡng bảo vật hàng ngày. Nguyễn Khánh Hòa - sinh viên năm thứ 3 khoa lịch sử, Trường Đại học khoa học xã hội và nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội – cho biết: “Em đã đến bảo tàng này nhiều lần. Thông qua các tài liệu, bảo vật được trưng bày tại bảo tàng đã giúp ích cho chúng em rất nhiều trong việc học tập. Khi tận mắt chiêm ngưỡng chiếc thạp đồng tại Bảo tàng Nam Hồng em thật cảm phục về trình độ văn hóa tinh xảo của người Việt xưa.”

Thống kê của các nhà nghiên cứu, hiện nay ở nước ta phát hiện được hơn 235 chiếc thạp đồng. Khác với trống đồng, thạp đồng có kiểu dáng đơn giản hơn nhiều. Có nhiều nghiên cứu chỉ ra, rất có thể, chúng còn để đựng hạt giống cho mùa màng, mà tín ngưỡng phồn thực nảy nở sinh sôi còn đọng hằn khá rõ trên các hình tượng hoa văn, khi mà đời sống của người Việt cổ thời Đông Sơn có nhiều nghi lễ liên quan tới mùa màng.

Thanh Tâm
Bài viết cùng chủ đề: văn hóa Đông Sơn

Tin mới nhất

Những "cỗ máy" thủy lợi khổng lồ ở vùng núi Nghệ An

Những "cỗ máy" thủy lợi khổng lồ ở vùng núi Nghệ An

Đồng bào dân tộc Thái sống ở các huyện miền núi tỉnh Nghệ An vẫn lưu giữ những chiếc guồng nước ngày đêm lấy nước từ dòng sông tưới cho những cánh đồng lúa.
Hàng trăm ngư dân tái hiện Lễ hội Cầu ngư trên đường phố Nha Trang

Hàng trăm ngư dân tái hiện Lễ hội Cầu ngư trên đường phố Nha Trang

Hơn 360 nghệ nhân, ngư dân đã tái hiện nhiều nghi thức văn hóa đặc sắc của ngư dân vùng biển tại trục đường Trần Phú, thành phố Nha Trang.
Lào Cai: Đặc sắc, lễ hội đường phố miền cao nguyên trắng Bắc Hà

Lào Cai: Đặc sắc, lễ hội đường phố miền cao nguyên trắng Bắc Hà

Chiều ngày 3/6/2023, UBND huyện Bắc Hà đã tổ chức lễ hội đường phố, với những nét văn hóa truyền thống dân tộc đậm đà bản sắc.
Lào Cai: Khai mạc "Festival Cao nguyên trắng Bắc Hà mùa hè năm 2023"

Lào Cai: Khai mạc "Festival Cao nguyên trắng Bắc Hà mùa hè năm 2023"

Tối ngày 3/6, UBND huyện Bắc Hà đã tổ chức lễ khai mạc "Festival Cao nguyên trắng Bắc Hà mùa hè năm 2023" với chủ đề “Vũ điệu cao nguyên".
Làng hoa lan Vi Rơ Ngheo: Bảo tồn văn hoá dân tộc Xơ Đăng để phát triển kinh tế du lịch

Làng hoa lan Vi Rơ Ngheo: Bảo tồn văn hoá dân tộc Xơ Đăng để phát triển kinh tế du lịch

Dân tộc thiểu số Xơ Đăng ở Làng hoa lan Vi Rơ Ngheo đã giữ cuộc sống đặc trưng và văn hoá đặc sắc của mình để phát triển kinh tế du lịch.

Tin cùng chuyên mục

Triển lãm văn hoá các dân tộc thiểu số Nam Trung bộ và Tây Nguyên

Triển lãm văn hoá các dân tộc thiểu số Nam Trung bộ và Tây Nguyên

Trong khuôn khổ Festival Biển Nha Trang 2023, Bảo tàng tỉnh Khánh Hòa khai mạc triển lãm “Đặc trưng văn hoá các dân tộc thiểu số Nam Trung bộ và Tây Nguyên”.
Lào Cai: Thúc đẩy du lịch vào 3 huyện Bảo Yên - Bắc Hà - Si Ma Cai

Lào Cai: Thúc đẩy du lịch vào 3 huyện Bảo Yên - Bắc Hà - Si Ma Cai

Ngoài xây dựng các sản phẩm du lịch chủ lực, để thu hút du khách tại 3 huyện Bảo Yên, Bắc Hà, Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai sẽ thúc đẩy du lịch cộng đồng đặc trưng.
Đưa di sản hát Xoan Phú Thọ trở thành tài sản vô giá

Đưa di sản hát Xoan Phú Thọ trở thành tài sản vô giá

Hát Xoan Phú Thọ đã được UNESCO đưa ra khỏi tình trạng khẩn cấp và trở thành Di sản Văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại.
Quảng Ninh: Ngày hội Kiêng gió của đồng bào dân tộc Dao Thanh Phán có gì độc đáo?

Quảng Ninh: Ngày hội Kiêng gió của đồng bào dân tộc Dao Thanh Phán có gì độc đáo?

Ngày hội kiêng gió là một trong những hoạt động văn hóa tinh thần đặc sắc của đồng bào dân tộc Dao Thanh Phán Bình Liêu (tỉnh Quảng Ninh) được tổ chức hằng năm.
Sức sống mới trên làng nghề dệt lanh Lùng Tám

Sức sống mới trên làng nghề dệt lanh Lùng Tám

Nhiều thanh niên trẻ chọn ở lại học và phát triển nghề dệt lanh truyền thống kết hợp làm du lịch đã giúp làng nghề Lùng Tám “sáng” lên từng ngày.
Người lưu giữ văn hoá Thái qua cổ vật

Người lưu giữ văn hoá Thái qua cổ vật

Ngôi nhà sàn tại huyện Con Cuông như ‘bảo tàng’ thu nhỏ trở thành nơi lưu giữ hơn 10.000 hiện vật cổ xưa của người Thái do chính tay ông Vi Văn Phúc sưu tầm.
Bảo tồn làn điệu hát Soọng Cô của người Sán Dìu

Bảo tồn làn điệu hát Soọng Cô của người Sán Dìu

Hát Soọng Cô của người Sán Dìu Vĩnh Phúc là loại hình trình diễn dân gian đặc sắc, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể.
Lễ Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được đề cử ưu tiên trình UNESCO ghi danh

Lễ Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được đề cử ưu tiên trình UNESCO ghi danh

Lễ Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề cử ưu tiên trình UNESCO ghi danh cho đợt xét duyệt năm 2024.
Rực rỡ sắc màu trong lễ hội carnival đường phố Nghệ An

Rực rỡ sắc màu trong lễ hội carnival đường phố Nghệ An

Lễ hội carnival đường phố nhằm giới thiệu, quảng bá và tôn vinh di sản văn hóa các dân tộc tỉnh Nghệ An đến với bạn bè, du khách trong và ngoài nước.
Xoá nhà tạm, nhà dột nát cho tỉnh Điện Biên và địa bàn Tây Bắc

Xoá nhà tạm, nhà dột nát cho tỉnh Điện Biên và địa bàn Tây Bắc

Mục tiêu từ 7/5/2023 đến 7/5/2024 sẽ hỗ trợ làm mới 7.000 - 8.000 nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo, hộ cận nghèo của tỉnh Điện Biên và địa bàn Tây Bắc.
Sa Pa được chọn là một trong 50 thị trấn nhỏ đẹp nhất thế giới

Sa Pa được chọn là một trong 50 thị trấn nhỏ đẹp nhất thế giới

Tạp chí du lịch quốc tế Condé Nast Traveler mới đây đã bình chọn 50 thị trấn nhỏ đẹp nhất thế giới, trong đó có thị trấn Sa Pa của Việt Nam.
Nhạc Ngũ âm- chất xúc tác kết nối giữa đạo và đời

Nhạc Ngũ âm- chất xúc tác kết nối giữa đạo và đời

Nhạc Ngũ âm - loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian không thể thiếu trong lễ hội, là mối dây tinh thần, chất xúc tác kết nối giữa đạo và đời của người Khmer.
Phát huy nguồn lực tôn giáo trong phát triển kinh tế tại Nam bộ

Phát huy nguồn lực tôn giáo trong phát triển kinh tế tại Nam bộ

Các tín đồ tôn giáo tại Nam bộ chiếm tỷ lệ lớn trên quy mô dân số, đây là nguồn lực quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Cơ sở tôn giáo trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa treo cờ Tổ quốc, nhân lên niềm tự hào dân tộc

Cơ sở tôn giáo trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa treo cờ Tổ quốc, nhân lên niềm tự hào dân tộc

Việc treo cờ Tổ quốc tại các xứ, họ đạo, cơ sở tôn giáo trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã trở thành nét đẹp, nhân lên niềm tự hào về truyền thống dân tộc.
Rộn ràng khai mạc Tuần lễ du lịch Hòa Bắc năm 2023

Rộn ràng khai mạc Tuần lễ du lịch Hòa Bắc năm 2023

Người dân và du khách thập phương đã được thưởng thức những tiết mục nghệ thuật giàu bản sắc văn hóa dân tộc Cơ Tu tại lễ khai mạc Tuần lễ du lịch Hòa Bắc 2023.
Độc đáo nghi lễ cưới truyền thống của dân tộc M

Độc đáo nghi lễ cưới truyền thống của dân tộc M'nông

Lễ cưới truyền thống của dân tộc M’nông là hình thức sinh hoạt văn hóa dân gian độc đáo mang đậm bản sắc riêng, được đồng bào rất trân trọng giữ gìn.
Đưa cồng chiêng vào giảng dạy để giữ gìn giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số

Đưa cồng chiêng vào giảng dạy để giữ gìn giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số

Đưa cồng chiêng vào chương trình giảng dạy trong trường học tại tỉnh Kon Tum góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số.
Đông đảo du khách đến cao nguyên Bắc Hà trải nghiệm mùa đào Pháp chín đỏ

Đông đảo du khách đến cao nguyên Bắc Hà trải nghiệm mùa đào Pháp chín đỏ

Những ngày này, đào Pháp nơi miền cao nguyên Bắc Hà đã chín rộ thu hút đông đảo du khách đến thăm quan và trải nghiệm.
Nét tươi sáng trong trang phục truyền thống dân tộc Mạ

Nét tươi sáng trong trang phục truyền thống dân tộc Mạ

Khác với đa số các dân tộc bản địa khác ở Tây Nguyên, trang phục truyền thống của dân tộc Mạ thường chọn màu trắng làm chủ đạo để tạo nét tươi sáng.
Dừng chân Panhou Retreat, khám phá miền di sản Hoàng Su Phì

Dừng chân Panhou Retreat, khám phá miền di sản Hoàng Su Phì

Nằm ở phía Tây của tỉnh Hà Giang, Hoàng Su Phì là điểm đến nổi tiếng với những ngọn núi “cõng” trên mình những thửa ruộng bậc thang kỳ vĩ.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động