Thanh Hóa: Triển khai nhiều giải pháp nhằm đảm bảo an toàn đê điều trước mùa mưa bão

Hàng trăm km đê chưa đảm bảo an toàn

Theo thống kê từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thanh Hóa cho thấy, toàn tỉnh hiện có 1.008 km đê sông và đê biển. Trong đó, có 64,7 km đê cấp I; 183,6 km đê cấp II; 66,7 km đê cấp III; 693 km đê dưới cấp III. Trên các tuyến đê có 1.121 công trình cống âu và 433 công trình kè bảo vệ với tổng chiều dài 253,76 km.

Đối với các tuyến đê từ cấp I đến cấp III, cao trình cơ bản đáp ứng yêu cầu chống lũ lịch sử đã xảy ra. Tuy nhiên, so với cao trình thiết kế trong quy hoạch tỉnh Thanh Hóa, vẫn còn 131,5 km đê có cao trình thấp hơn quy hoạch; 63,07 km mặt đê còn hẹp, chưa đảm bảo chiều rộng tối thiểu; 123,91 km đê cao trên 5 m nhưng chưa có cơ đê.

Một số đoạn đê sát sông đang có diễn biến sạt lở cần theo dõi, như Đê hữu sông Chu (đoạn qua thị trấn Hậu Hiền, huyện Thiệu Hóa); đê tả sông Lèn (đoạn qua xã Lĩnh Toại, huyện Hà Trung); đê hữu sông Lèn (đoạn qua xã Hưng Lộc, huyện Hậu Lộc)… Ngoài ra, có 22 công trình đê từ cấp I đến cấp III đang được đầu tư nâng cấp, tu bổ, tổng chiều dài 14,6 km, tỷ lệ khối lượng thực hiện ước đạt từ 20 - 90%...

Đối với đê dưới cấp III, cao trình các tuyến đê cơ bản đáp ứng yêu cầu chống lũ. Tuy nhiên, so với cao trình thiết kế theo quy hoạch tỉnh, vẫn còn 228,36 km đê chưa đảm bảo; 57,31 km đê chưa đủ chiều rộng mặt đê tối thiểu; 28,53 km đê cao trên 5 m nhưng chưa có cơ đê. Nhiều đoạn đê đang có diễn biến sạt lở, như: Đê tả Sông Hoạt, đoạn qua thị xã Bỉm Sơn và huyện Hà Trung; đê tả Sông Càn đoạn qua huyện Nga Sơn; đê tả Sông Yên đoạn qua huyện Nông Cống...

Theo ghi nhận tại tuyến đê tả sông Lèn, đoạn qua xã Lĩnh Toại, huyện Hà Trung (một trong những tuyến đê có cao trình thấp hơn quy hoạch), bề mặt đê đã được bê tông hóa nhưng hiện nay có nhiều vị trí bị nứt, lớp mặt bê tông bong tróc nhiều chỗ. Mặt trạch, mặt đê tả sông Lèn hiện tại thấp hơn cao trình đê thiết kế từ 0,28 - 1,25 m nên chưa đảm bảo việc chống lũ.

Ông Nguyễn Văn Tiến, người dân trú tại Độ thôn xã Lĩnh Toại cho biết, đây là tuyến đê bảo vệ cho hàng vạn nhân khẩu trong các mùa mưa lũ nhưng từ lâu đã bị xuống cấp và thấp hơn rất nhiều so với các tuyến đê khác, khiến bà con rất bất an khi mùa mưa lũ đã cận kề.

“Tại khu vực này, có rất nhiều hộ dân nuôi cá lồng, bè giá trị kinh tế cao nên mùa mưa lũ đến gần, chúng tôi rất lo lắng. Nếu không may lũ lớn tràn về, đê không đủ sức chống chọi thì sẽ rơi vào cảnh trắng tay vì toàn bộ tài sản của gia đình nằm ở đây. Chúng tôi mong muốn được Nhà nước sửa chữa, cải tạo, nâng cấp chiều cao đê để yên tâm phát triển kinh tế - xã hội”, ông Tiến chia sẻ.

Còn tại tuyến đê tả sông Mã, đoạn qua xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc, tại đây mới hoàn thành dự án gia cố mặt đê (thuộc dự án duy tu bảo dưỡng đê điều năm 2023) nhưng đã xuất hiện nhiều đoạn gãy ngang mặt đê, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn đê điều.

Cũng tại huyện Vĩnh Lộc, đê hữu sông Bưởi đoạn từ K11+260 – K11+830 xã Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc đã có diễn biến nứt mặt đê bê tông từ năm 2021 và đã được UBND huyện Vĩnh Lộc xử lý ngay sau khi phát hiện. Tuy nhiên vừa qua do ảnh hưởng của lưỡi áp cao lục địa tăng cường yếu kết hợp với hội tụ gió lên đến mực 3000 m hoạt động mạnh, trong hai ngày 15-16/5/2024 trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có mưa vừa đến mưa to, đoạn đê hữu sông Bưởi nêu trên tiếp tục xảy ra tình trạng nứt mặt đê.

Ngay sau khi phát hiện, Chi cục Thủy lợi đã chỉ đạo hạt Quản lý đê Vĩnh Lộc báo cáo và phối hợp với UBND huyện Vĩnh Lộc, UBND xã Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc xử lý ngay sự cố nêu trên bằng biện pháp đổ bê tông vào bịt các khe nứt nhằm bịt không cho nước mặt chảy trực tiếp vào khe gây ảnh hưởng đến thân đê và hạn chế việc phát triển nứt mặt đê bê tông trên tuyến.

Triển khai đồng bộ nhiều giải pháp

Những năm gần đây, công tác quản lý bảo vệ công trình đê điều đã được các cấp chính quyền địa phương của tỉnh Thanh Hóa quan tâm chỉ đạo thực hiện. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm pháp luật về đê điều và phòng chống thiên tai vẫn còn xảy ra. Bên cạnh đó, tình trạng cây cối, bụi rậm phát triển mạnh trên mái đê, chân đê tại các tuyến đê cũng gây khó khăn cho công tác tuần tra, canh gác đê và phát hiện cũng như việc xử lý các sự cố đê điều.

Để giải quyết tình trạng trên, UBND tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo các đơn vị có liên quan tổ chức kiểm tra, rà soát các vụ vi phạm tồn đọng để xử lý dứt điểm, triệt để; quản lý chặt chẽ không để tái vi phạm và vi phạm mới phát sinh, kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật. Ngăn chặn có hiệu quả và xử phạt nghiêm đối với xe cơ giới vượt quá tải trọng cho phép đi trên đê gây hư hỏng mặt đê.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Cao Văn Cường, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thanh Hóa cho biết: “Nhằm đảm bảo an toàn đê điều trước mùa mưa bão năm 2024, Sở đã cho rà soát cụ thể lại các tuyến đê xung yếu, đặc biệt là đối với các đoạn đê chưa đủ cao trình chống lũ. Qua đó phối hợp chặt chẽ, cụ thể với các địa phương xây dựng 34 phương án bảo vệ trọng điểm đê năm 2024, gồm: 2 trọng điểm đê cấp tỉnh loại I; 32 trọng điểm đê cấp huyện. Cùng với đó, tăng cường công tác kiểm tra, theo dõi chặt chẽ diễn biến công trình, đặc biệt là các vị trí đang có diễn biến hư hỏng để sẵn sàng xử lý ngay từ giờ đầu. Đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án, công trình tu bổ, nâng cấp đê điều, đảm bảo chất lượng, tiến độ, kịp thời đưa công trình vào hoạt động phục vụ phòng, chống lũ lụt năm 2024”.

Bên cạnh đó, tỉnh Thanh Hóa cũng đã thường xuyên tổ chức kiểm tra, đánh giá chất lượng các cống dưới đê để phát hiện các cống yếu, các cống bị hư hỏng để sửa chữa, hoành triệt cống tạm thời hoặc hoành triệt vĩnh viễn đối với các cống không đảm bảo an toàn. Riêng đối với cống xung yếu phải xây dựng phương án bảo vệ và giao nhiệm vụ cụ thể cho tổ chức, cá nhân để chủ động chuẩn bị, tổ chức thực hiện theo phương châm “4 tại chỗ”, có giải pháp cấp nước (hoặc tiêu) hỗ trợ để giảm bớt mức độ ảnh hưởng do việc hoành triệt cống.

Ngoài ra, căn cứ hiện trạng công trình đê điều trước lũ, phương án hộ đê năm 2024, UBND các huyện, thị xã, thành phố có đê kiểm tra, rà soát, bổ sung, hoàn chỉnh phương án hộ đê, phương án bảo vệ trọng điểm; đồng thời chỉ đạo UBND các xã và đơn vị liên quan chuẩn bị đủ số lượng, chủng loại vật tư dự trữ hộ đê cho từng tuyến, từng phương án trọng điểm và có kế hoạch huy động vật tư trong nhân dân trong trường hợp có sự cố xảy ra (kể cả vật tư, thiết bị của các doanh nghiệp, cơ quan đóng trên địa bàn).

Đối với những công trình liên quan đến đê điều đang thi công dở dang, đặc biệt là các cống qua đê do Ban Quản lý Trung ương các Dự án Thủy lợi (CPO) và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thanh Hóa làm chủ đầu tư, chỉ đạo nhà thầu thi công tập trung nguồn lực đẩy nhanh tiến độ thi công, đặc biệt là các hạng mục yêu cầu chống lũ, đảm bảo chất lượng, tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật để kịp thời đưa vào phục vụ công tác phòng chống lụt bão. Đồng thời xây dựng, phê duyệt và triển khai phương án đảm bảo an toàn cho công trình trong mùa mưa lũ; chuẩn bị đầy đủ lực lượng, vật tư, phương tiện theo phương châm “4 tại chỗ” để sẵn sàng ứng cứu khi có tình huống xấu xảy ra.