Quản lý thuốc lá thế hệ mới: Cần tham khảo những chính sách tốt trên thế giới

Thực tế cho thấy, để giải quyết bài toán cho thuốc lá thế hệ mới, cần thiết phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ban ngành liên quan, cùng thống nhất các định nghĩa và đề xuất qui định, chấm dứt tình trạng “phó mặc” cho thị trường chợ đen tung hoành.

Theo các chuyên gia, chỉ có cách này mới bảo vệ được giới trẻ khỏi sự tấn công của tội phạm buôn lậu, đồng thời vừa đáp ứng quy luật cung - cầu, vừa giúp giảm gánh nặng cho tất cả các cơ quan chức năng. Trong đó, Bộ Y tế giảm tải được gánh nặng về sức khoẻ (bệnh tật, tử vong) do thuốc lá điếu gây ra. Bộ Công Thương, Bộ Công an kiểm soát được vấn nạn hàng lậu hay hệ lụy ma túy trá hình dưới vỏ bọc thuốc lá điện tử lậu, từ đó Bộ Giáo dục & Đào tạo cũng an tâm hơn về việc ngăn chặn các sản phẩm lậu, trá hình tấn công học đường….

Thuốc lá dạng nào cũng tác hại, cấm hoàn toàn tất cả các sản phẩm thuốc lá là điều ai cũng muốn làm, nhưng khi thuốc lá điếu độc hại nhất vẫn được kinh doanh hợp pháp trên toàn cầu thì không thể trì hoãn hay né tránh việc quản lý thuốc lá thế hệ mới. Nhất là việc chuyển đổi sang các sản phẩm giảm tác hại là nhu cầu có thật và chính đáng của 17 triệu người đang hút thuốc chưa thể cai được tại Việt Nam. Khảo sát mới nhất của Báo Điện tử Vietnamplus thực hiện trên 2.000 người hút thuốc trưởng thành chỉ ra, 70% cho rằng, các giải pháp giúp giảm tác hại của khói thuốc lá là quan trọng và 60% có nhu cầu sử dụng các sản phẩm thay thế này.

Theo PGS.TS.BS Trần Văn Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Phổi Việt Nam, Chủ tịch Liên chi Hội Hô hấp TP.Hồ Chí Minh:“Cần phải quản lý thuốc lá thế hệ mới và tham khảo những chính sách quản lý tốt trên thế giới. Vấn đề quản lý chặt chẽ chừng nào là do trình độ của chúng ta”.

Các quốc gia tiên tiến như Nhật Bản, Hoa Kỳ, Anh, Thụy Điển, Na Uy, Canada, New Zealand… cũng từng bắt đầu quản lý thuốc lá thế hệ mới với “zero” kinh nghiệm, nhưng từng bước nâng cao năng lực quản lý, phối hợp giữa việc lắng nghe khoa học và đánh giá khách quan tác động thực tiễn của sản phẩm đối với sức khỏe người dùng, sức khỏe cộng đồng, và cả những tác động ngoại ý (như việc thu hút giới trẻ hoặc người chưa từng hút thuốc)… Đến nay, các quốc gia này đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong cuộc chiến chống và giảm tác hại thuốc lá.

Chia sẻ thêm, bà Nguyễn Quỳnh Liên - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính, Bộ Tư pháp cho biết, hiện các quốc gia đi trước Mỹ, Anh, Nhật, New Zealand,... không cấm sản phẩm, vì cấm sẽ dẫn đến tình trạng buôn lậu khó kiểm soát. Thay vào đó, chính phủ các nước này chỉ cấm một số hương liệu tinh dầu, mùi vị gây thu hút giới trẻ và ngăn chặn giới trẻ không được phép tiếp cận sản phẩm bằng nhiều biện pháp, đặc biệt các quy định kinh doanh nghiêm ngặt đối với kênh bán lẻ.

Mới đây nhất, hai tờ báo uy tín là Guardian và Bloomberg đã đưa tin về đánh giá mới nhất của Đại học King’s College London do Bộ Y tế và Chăm sóc xã hội Anh ủy quyền thực hiện, chỉ ra, những người hút thuốc lá điếu chuyển sang sử dụng thuốc lá thế hệ mới sẽ giảm đáng kể “khả năng tiếp xúc với các chất độc hại gây ung thư, bệnh phổi và tim mạch”. Đồng thời, chỉ có một tỷ lệ rất nhỏ, từ 0,6% - 0,7% những người chưa từng hút thuốc mà bắt đầu sử dụng thuốc lá thế hệ mới. Được biết, kết quả này dựa trên hơn 400 nghiên cứu khoa học đã được công bố trên toàn cầu.

Lion Shahab - Giáo sư Sức khỏe Tâm lý, Khoa Khoa học Hành vi & Sức khỏe, Viện Dịch tễ và Y tế Anh đánh giá: “Báo cáo mới nhất này sẽ giúp các nhà hoạch định chính sách và cơ quan y tế an tâm rằng, việc khuyến khích những người không thể cai thuốc lá chuyển đổi sang các sản phẩm giảm tác hại này sẽ có lợi cho sức khỏe cộng đồng.”.