Nhiều ngân hàng “bỏ quên” thông tin phát triển bền vững trong các báo cáo được công bố

Đó là thông tin được Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú cung cấp tại Tọa đàm: “Thực hành Báo cáo Phát triển bền vững: Kinh nghiệm và thực tiễn triển khai” do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tổ chức ngày 6/6, tại Hà Nội.

Phát triển bền vững là xu hướng tất yếu

Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, phát triển bền vững đã trở thành xu hướng tất yếu trên toàn thế giới cũng như tại Việt Nam. Các tổ chức, doanh nghiệp đang ngày càng phát huy vai trò trong phát triển bền vững, cũng như ý thức về việc chịu trách nhiệm cho những tác động đến môi trường, kinh tế, xã hội do mình tạo ra trong toàn bộ chuỗi giá trị.

Tại Việt Nam, các tổ chức, doanh nghiệp đã dần nhận thức được tầm quan trọng trong việc xây dựng Báo cáo Phát triển bền vững; nhiều doanh nghiệp, tập đoàn đã tiên phong trong lập Báo cáo Phát triển bền vững ngay từ khi chưa có quy định pháp lý yêu cầu bắt buộc lập Báo cáo Phát triển bền vững.

Đối với ngành Ngân hàng, Phó Thống đốc cho biết, thời gian qua, các ngân hàng thương mại ngày càng quan tâm hơn tới Báo cáo Phát triển bền vững. Tuy nhiên, số lượng Báo cáo Phát triển bền vững được công bố bởi các tổ chức tín dụng thời gian qua còn khá khiêm tốn.

“Một số ngân hàng đã công bố Báo cáo Phát triển bền vững riêng biệt như: BIDV, ACB, HDBank. Một số ngân hàng khác lồng ghép Báo cáo Phát triển bền vững vào báo cáo thường niên. Tuy nhiên vẫn còn một số ngân hàng không có thông tin phát triển bền vững trong các báo cáo được công bố” - Phó Thống đốc Đào Minh Tú thông tin.

Ông đồng thời khẳng định, các tổ chức tín dụng là chủ thể đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện những mục tiêu về chính sách tiền tệ, định hướng phát triển kinh tế của đất nước thông qua việc điều hướng dòng vốn của ngân hàng đến các lĩnh vực cần thiết, đảm bảo cho mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.

Theo Phó Thống đốc, hiện nay, việc thực hiện chiến lược phát triển bền vững, hướng tới hài hòa mối quan hệ giữa các bên liên quan là chiến lược thiết yếu đối với thành công trong dài hạn của doanh nghiệp. Tuy nhiên, để góp phần làm tăng giá trị của doanh nghiệp và tối ưu hóa lợi ích hoạt động kinh doanh bền vững, các doanh nghiệp cần công bố thông tin về phát triển bền vững ra công chúng nhằm tăng cường sự minh bạch thông tin của doanh nghiệp và đạt được sự thừa nhận từ bên ngoài. Do đó, Báo cáo Phát triển bền vững ra đời và ngày càng được các doanh nghiệp quan tâm, chú trọng.

Trên thực tế, các tổ chức quốc tế và Chính phủ các nước cũng ngày càng quan tâm, ban hành quy định và chính sách thúc đẩy các doanh nghiệp, tổ chức tài chính, ngân hàng áp dụng tiêu chuẩn ESG (Environmental (môi trường) - Social (xã hội) - Governance (quản trị) và công bố thông tin Báo cáo Phát triển bền vững. Bà Sharon Machado - Giám đốc Phát triển bền vững, Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh Quốc (ACCA) Toàn cầu - chia sẻ, việc tạo lập và sử dụng các thông tin liên quan đến tính bền vững sẽ giúp các tổ chức, các nhà quản lý xác định và quản lý rủi ro liên quan đến phát triển bền vững một cách tốt hơn, qua đó mang lại hiệu quả hoạt động kinh doanh bền vững cho các tổ chức, đồng thời nâng cao hơn nữa vị thế tài chính cho các tổ chức này.

“Ngành Ngân hàng đang hướng đến việc mở ra nhiều cơ hội liên quan đến kinh doanh bền vững. Tuy nhiên, bên cạnh các cơ hội thì sẽ có các rủi ro liên quan đến tính bền vững của ngân hàng như: Rủi ro về suy giảm lợi nhuận hoặc tổn thất đối với các khoản đầu tư, do các rủi ro của người vay hoặc việc bỏ lỡ cơ hội tiếp cận thị trường tài chính xanh đang phát triển…” - bà Sharon Machado nhận định.

Chia sẻ về giải pháp của Ngân hàng Nhà nước thúc đẩy tín dụng xanh góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, bà Phạm Thị Thanh Tùng - Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Ngân hàng Nhà nước - cho biết, thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã chủ động, linh hoạt trong điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng ngân hàng nhằm mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, tập trung tín dụng cho các ngành sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, thúc đẩy tín dụng xanh, góp phần hỗ trợ tăng trưởng kinh tế... Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước cũng đã chủ động lồng ghép, xây dựng các Đề án, Chương trình tín dụng góp phần tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân thực hiện các dự án xanh, thân thiện với môi trường, hỗ trợ tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

“Ngân hàng Nhà nước đã hoàn thiện các quy định, định hướng về ngân hàng xanh và tín dụng xanh phù hợp với những mục tiêu tăng trưởng xanh, phát triển bền vững; triển khai các giải pháp nhằm hỗ trợ các tổ chức tín dụng đa dạng sản phẩm ngân hàng - tín dụng xanh, góp phần thực hiện tăng trưởng xanh và phát triển bền vững; Ngân hàng Nhà nước thực hiện các giải pháp nhằm tăng cường năng lực cho hệ thống ngân hàng trong thực hiện tín dụng - ngân hàng xanh…” - bà Phạm Thị Thanh Tùng thông tin.

Từ thực tế của các tổ chức tín dụng, ông Lê Ngọc Lâm, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) - cho biết, ngay từ khi xây dựng chiến lược kinh doanh giai đoạn 2021 - 2025 tầm nhìn đến 2030, BIDV đã xác lập mục tiêu “hướng tới sự phát triển bền vững” là mục tiêu xuyên suốt trong hoạt động ngân hàng, đưa tín dụng xanh, tài trợ xanh trở thành ưu tiên trong chiến lược phát triển; đồng thời nghiên cứu mô hình Chi nhánh/Phòng giao dịch “Ngân hàng xanh” gắn với yêu cầu thúc đẩy tăng trưởng tín dụng xanh và quản lý rủi ro môi trường và xã hội trong hoạt động cấp tín dụng.

BIDV đã sớm thành lập Ban chỉ đạo và Ban Quản lý dự án Xây dựng và triển khai Chiến lược phát triển bền vững và thực hành ESG tổng thể nhằm đẩy mạnh việc thực thi hoạt động tài chính bền vững. “Với quyết tâm trở thành ngân hàng dẫn đầu thị trường về thực hành phát triển bền vững và tài chính xanh, trong năm 2023, BIDV đã thành lập Ban chỉ đạo và Ban Quản lý dự án xây dựng và triển khai Chiến lược phát triển bền vững và thực hành ESG tổng thể. Đặc biệt năm 2023 đánh dấu mốc là năm thứ bảy liên tiến BIDV thực hiện báo cáo phát triển bền vững theo phương án toàn diện, phù hợp với hướng dẫn GRI Standards” - ông Lê Ngọc Lâm cho hay.

Tín dụng xanh tăng trưởng gấp 7 lần dư nợ nền kinh tế nhưng tỷ trọng thấp

Trước đó, tại tọa đàm “Thức đẩy phát triển kinh tế xanh bền vững”, bà Hoàng Thanh Nhàn - Tổng biên tập Thời báo Ngân hàng - cho biết, tính đến ngày 31/3/2024, có 47 tổ chức tín dụng phát sinh dư nợ tín dụng xanh với gần 637 ngàn tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 4,5% tổng dư nợ toàn nền kinh tế. So với thời điểm cuối năm 2015, khi bắt đầu triển khai chương trình tín dụng xanh, dư nợ chỉ 71 nghìn tỷ đồng, sau 9 năm, dư nợ cho chương trình xanh tăng 9 lần, bình quân mỗi năm tăng 100%. Nếu đánh giá so với dư nợ bình quân chung của cả nền kinh tế, tín dụng xanh đã tăng gấp 7 lần. Trong 637 nghìn tỷ đồng tín dụng xanh được tập trung chủ yếu vào các ngành năng lượng tái tạo chiếm tỷ trọng 47%, nông nghiệp xanh khoảng 32%, nước sạch cho đô thị nông thôn khoảng 11% và phần còn lại dành cho lâm nghiệp. Tín dụng trung dài hạn chiếm 77% tổng dư nợ xanh.

TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV - cho rằng hiện dư nợ tín dụng xanh tăng trưởng hơn 22%/năm, tuy nhiên con số này vẫn cần tăng thêm. Theo TS. Cấn Văn Lực, trong tài chính xanh có trái phiếu xanh còn phát triển rất chậm, cần được Chính phủ và Bộ Tài chính quan tâm hơn. Giai đoạn 2019-2023, Việt Nam mới ban hành 1,16 tỷ USD trái phiếu xanh.

“Cơ hội tài chính xanh đến từ nhu cầu rất lớn từ nhà đầu tư, người tiêu dùng. Thách thức đến từ nhận thức, sự vào cuộc các bên liên quan; tiêu chí tiêu chuẩn cần công bố rõ ràng; nguồn lực tài chính đa số trung dài hạn (10-15 năm)” - TS. Cấn Văn Lực nói.

Nhiều ngân hàng cũng dành sự quan tâm đặc biệt đến tín dụng xanh, trong đó Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) vừa công bố xây dựng thành công Khung Tài chính Bền vững (Sustainable Finance Framework - SFF) để đưa ra các hướng dẫn cụ thể cho việc tài trợ và quản lý các khoản tài trợ phát triển bền vững của ngân hàng, góp phần thực hiện cam kết đồng hành cùng Chính phủ và khách hàng đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0.

Giai đoạn 2018 - 2022, tài chính bền vững của VietinBank ghi nhận mức tăng trưởng 100%. Năm 2024, ngân hàng này ra mắt gói tín dụng xanh trị giá 5.000 tỷ đồng với nhiều ưu đãi lãi suất và phí dành cho các phương án/dự án đáp ứng các tiêu chí bền vững.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Hà - Phó Trưởng ban Chỉ đạo ESG, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank), nhiều năm qua, Agribank tập trung ưu tiên nguồn vốn, mở rộng cho vay có hiệu quả các dự án, nhất là các chương trình, dự án tạo ra giá trị tăng thêm, năng lượng sạch, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao như: Nâng cao chất lượng, an toàn sản phẩm nông nghiệp phát triển bền vững; quản lý rủi ro thiên tai; hỗ trợ nông nghiệp carbon thấp; cấp nước và phát triển chương trình khí sinh học;...

Để triển khai hiệu quả mô hình kinh tế tuần hoàn, đại diện Agribank cho rằng, ngoài sự nỗ lực của hệ thống ngân hàng, bản thân doanh nghiệp cần chủ động xây dựng các dự án, phương án sản xuất kinh doanh khả thi; thiết lập hệ thống quản lý và thực hiện biện pháp để giảm khai thác tài nguyên, giảm chất thải, nâng cao mức độ tái sử dụng và tái chế chất thải.