Nâng cao năng lực vận tải biển - Kỳ II: Triển vọng mở, thách thức lớn

Cơ hội cho doanh nghiệp vận tải biển Việt Nam rất lớn

Ba xu hướng “đòn bẩy”

Triên vọng phát triển vận tải biển đang rất khả quan nhờ 3 xu hướng có tính “đòn bẩy”. Thứ nhất, tăng trưởng xuất nhập khẩu hàng hóa kỳ vọng duy trì ở mức cao nhờ các hiệp định thương mại tự do (FTA) có hiệu lực, Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) được hình thành. Nhiều chuyên gia kinh tế phân tích: Việt Nam là nước được hưởng lợi nhiều từ FTA lớn, đặc biệt từ Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TTP). Theo đó, vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam tăng mạnh, nhất là lĩnh vực có thế mạnh xuất khẩu như: Dệt may, da giày, nông - thủy sản, điện tử... kéo theo nhu cầu vận tải hàng hóa tăng, trong đó có vận tải biển.

Thứ hai, dù thời gian vận chuyển lâu hơn, nhưng giá cước vận tải biển chỉ bằng 40 -50% giá cước vận tải đường bộ. Theo dự báo của Cơ quan Quản lý thông tin năng lượng Hoa Kỳ, tồn kho dầu trên thế giới tiếp tục tăng khiến giá dầu còn duy trì ở mức tương đối thấp thời gian tới. Giá cước, giá nhiên liệu thấp sẽ hỗ trợ vận tải biển giảm chi phí, tăng thị phần, doanh nghiệp vận tải biển qua đó có điều kiện cơ cấu lại kinh doanh, hoạt động hiệu quả hơn.

Thứ ba, Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch phát triển vận tải biển đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Cải cách thủ tục xuất nhập khẩu đang được đẩy mạnh thông qua áp dụng hải quan điện tử, triển khai cơ chế một cửa tại cảng biển quốc tế, kết nối cơ chế một cửa ASEAN, khai thuế qua mạng... Đây là những yếu tố tạo đà cho vận tải biển phát triển ổn định và tăng trưởng.

Nhận diện thách thức

Trong giai đoạn suy giảm kinh tế vừa qua, hầu hết doanh nghiệp vận tải biển gặp khó khăn, thua lỗ. Nguyên nhân, tăng trưởng kinh tế suy giảm, dẫn đến nhu cầu vận tải giảm, nguồn hàng vận tải hạn chế, chi phí đầu vào và chi phí bảo dưỡng phương tiện tăng.

Hiện nay, hội nhập sâu rộng, cạnh tranh trong lĩnh vực vận tải biển ngày một khốc liệt. Trong khi đó, trình độ, năng lực của doanh nghiệp vận tải biển Việt Nam còn yếu nhưng không liên kết với nhau để “cộng hưởng” sức mạnh; thiếu liên kết với chủ hàng xuất nhập khẩu, thương mại, bảo hiểm... để tìm nguồn hàng. Mặt khác, theo Hiệp hội Chủ tàu Việt Nam, doanh nghiệp vận tải biển trong nước vẫn tồn tại hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh về giá cước. Điều này vừa không mang lại hiệu quả mà còn ảnh hưởng xấu đến môi trường kinh doanh.

Bên cạnh đó, tập quán xuất nhập khẩu hàng hóa của chủ hàng Việt Nam chủ yếu theo hình thức mua CIF, bán FOB (ngược lại với thế giới). Nguyên nhân do vận tải biển Việt Nam chưa đủ mạnh, bảo hiểm chưa thực sự uy tín; sự phối hợp chủ hàng - chủ tàu - bảo hiểm không đồng bộ. Chủ hàng lo ngại gặp rủi ro trong thuê tàu và mua bảo hiểm trong nước; thiếu kiến thức về vận tải bảo hiểm, quy mô xuất nhập khẩu nhỏ... nên nhường quyền thuê phương tiện cho đối tác nước ngoài. Vì quyền thuê phương tiện thuộc đối tác nước ngoài, trong khi năng lực cạnh tranh đội tàu Việt Nam còn yếu, đối tác không lựa chọn đội tàu Việt Nam để thuê vận tải.

Kỳ III: Tái cơ cấu, hiện đại hóa đội tàu

TIN LIÊN QUAN
	Nâng cao năng lực vận tải biển - Kỳ I: Cơ cấu bất hợp lý