Nâng cao năng lực truyền thông về tác hại của thuốc lá

Theo số liệu của Bộ Y tế từ kết quả điều tra trên toàn quốc năm 2015, con số nam thanh niên ở độ tuổi trưởng thành hút thuốc chiếm 45.3%, tương đương với 15 triệu người (bình quân cứ 2 người thì sẽ có 1 người hút thuốc lá) và 33 triệu người Việt Nam đang bị hút thuốc thụ động. Hút thuốc lá là nguyên nhân và tăng nguy cơ của nhiều loại bệnh như ung thư họng, miệng, thanh quản, thực quản, khí quản, phế quản, phổi, bệnh máu trắng... Hút thuốc lá còn gây ra các bệnh mãn tính như đột quỵ, đục thủy tinh thể, viêm nha chu, phình động mạch chủ, bệnh mạch vành... Hằng năm, có khoảng 40 nghìn ca tử vong vì các bệnh liên quan đến thuốc lá. Mỗi năm, cả nước phải chi hơn 23 ngìn tỉ đồng cho điều trị và chi phí khác cho các nhóm bệnh có liên quan đến hút thuốc.

Trước thực trạng này, ngày 4/11, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức Hội nghị tập huấn “Nâng cao năng lực truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá” và việc thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá cho phóng viên, biên tập của các cơ quan báo chí tại Hà Nội. Hội thảo đã thu hút đông đảo sự tham gia của các phóng viên, biên tập viên cùng chia sẻ tiếp thu, cung cấp những thông tin mới, cần thiết cũng như một số kinh nghiệm trong công tác tuyên truyền phòng, chống tác hại của thuốc lá thời gian tới.

Trình bày tại Hội nghị, ông Võ Thanh Lâm - Chánh Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông và một số diễn giả có nhiều kinh nghiệm trong công tác truyền thông cũng đã nêu rõ quan điểm, cung cấp nhiều thông điệp và một số kinh nghiệm tuyên truyền phòng, chống tác hại của thuốc lá. Theo đó mục tiêu đặt ra là tăng cường kiểm soát, điều chỉnh các hành vi vi phạm trong quảng cáo sản phẩm thuốc lá đối với một số cơ quan báo chí; tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cũng như thực hiện các quy định của nhà nước về phòng chống tác hại của thuốc lá; xây dựng môi trường không khói thuốc, quyền được bảo vệ môi trường an toàn khói thuốc thụ động.

Cùng với đó, yêu cầu đặt ra đối với công tác truyền thông trong thời gian tới là cần tăng cường cổ vũ nâng cao ý thức chấp hành các quy định về phòng, chống tác hại thuốc lá của mọi tổ chức cá nhân; nêu gương những tổ chức, cá nhân tiêu biểu, tạo sự lan tỏa lớn trong xã hội trong việc tuân thủ, chấp hành các quy định về phòng, chống tác hại thuốc lá. Thông qua các kênh truyền thông cũng cần phải phê bình, lên án nghiêm khắc đối với những hành vi không chấp hành, không nêu gương trong thực hiện các quy định hiện hành.

Từ thực tế cho thấy, công tác tuyên truyền về phòng chống tác hại của thuốc lá thời gian qua đã rút ra được một số kinh nghiệm quý, thông qua việc lựa chọn một số nhân vật đặc biệt, người nổi tiếng, người trong cuộc cùng có tiếng nói trong việc tuyên truyền ngăn chặn đẩy lùi tác hại của thuốc lá trên các phương tiện thông tin đại chúng. Bà Nguyễn Thị Thu Hương, đại diện Quỹ phòng, chống tác hại thuốc lá, Bộ Y tế cho biết, trong thời gian qua nhờ các nỗ lực từ nhiều hình thức, chiến dịch truyền thông, việc phòng, chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam đã đạt được nhiều chuyển biến đáng kể. Đến nay 100% tỉnh, thành phố đã lập Ban Chỉ đạo phòng chống tác hại thuốc lá, đưa nội dung này vào kế hoạch hoạt động hàng năm.

Bên cạnh những chuyển biến đáng kể của thuốc lá truyền thống, ông Đào Thế Sơn – đại diện Tổ chức Liên minh Quốc tế phòng chống lao và bệnh phổi cho biết, hằng năm trên toàn thế giới có khoảng 8 triệu người chết vì thuốc lá, đồng thời số người sử dụng các sản phẩm có nicotin tăng 8 triệu người. Nguyên nhân số người sử dụng nicotin tăng thêm phần lớn là do việc đưa các sản phẩm thuốc lá độc hại mới là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng...

Ông Sơn phân tích rõ, ngoài ra, trên thế giới hiện nay đang có nhiều sản phẩm được quảng cáo là giúp cai nghiện thuốc lá truyền thống, có thể thay thế thuốc là truyền thống và không gây nghiện như: thuốc lá điện tử, shisa… Tuy nhiên, các sản phẩm thuốc lá mới vẫn có hại như thuốc lá điếu thông thường và các sản phẩm thuốc lá mới không có công dụng cai nghiện như quảng cáo gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng. “Nếu đồng tình cho phép các sản phẩm thuốc lá mới lưu hành tại Việt Nam sẽ ảnh hưởng tới việc thực hiện mục tiêu giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá. Các sản phẩm thuốc lá mới đang nhắm vào giới trẻ để tạo ra một thế hệ nghiện thuốc lá mới” – Ông Sơn nhấn mạnh.

Do đó, thông qua hội nghị tập huấn lần này sẽ giúp các phóng viên, biên tập viên các báo, đài hiểu biết hơn nữa về phòng, chống tác hại của thuốc lá; tăng cường sự phối hợp, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan thực hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá và cơ quan báo chí. Từ đó, thực hiện hiệu quả công tác truyền thông đến cộng đồng để nhận thức đúng về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người.