Hệ thống năng lượng Ukraine có thể sụp đổ sau nhiều tuần ném bom của Nga

Hệ thống điện thời Xô Viết của Ukraine không thể sửa chữa nhanh chóng hay dễ dàng. Tại một số thành phố bị ảnh hưởng nặng nề nhất, các quan chức không thể làm gì khác ngoài việc thúc giục người dân sơ tán - làm tăng nguy cơ sụp đổ kinh tế ở Ukraine và một cuộc khủng hoảng người tị nạn lan rộng sang các nước láng giềng châu Âu.

Tiến sĩ Hans Henri P. Kluge, Giám đốc khu vực của Tổ chức Y tế thế giới nhận định, mùa đông này sẽ là sự sống còn, những tháng tiếp theo có thể “đe dọa tính mạng của hàng triệu người Ukraine. ”Hiện tại, tuyết đã rơi trên phần lớn Ukraine và nhiệt độ đang xuống dưới mức đóng băng ở nhiều vùng của đất nước. Có 2 triệu đến 3 triệu người Ukraine dự kiến ​​sẽ rời khỏi nhà của họ để tìm kiếm sự ấm áp và an toàn, mặc dù không rõ có bao nhiêu người sẽ ở lại trong nước.

Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal nói rằng, khoảng một nửa cơ sở hạ tầng năng lượng của đất nước đã "không hoạt động" sau vụ bắn phá. Những cảnh báo nghiêm trọng chỉ ra rằng mặc dù có một loạt tổn thất trên chiến trường, nhưng các cuộc không kích của Nga đã gây ra sự hủy diệt sẽ thử thách nghiêm trọng quyết tâm quốc gia của người Ukraine và làm tăng mạnh chi phí cho các đồng minh phương Tây của Kyiv, những người đang phải vật lộn với giá năng lượng tăng vọt ở chính quốc gia của họ.

Các chuyên gia quân sự cho rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin đang cố gắng bù đắp những thiệt hại về lãnh thổ và tạo ra cảm giác mệt mỏi vì chiến tranh giữa các đồng minh NATO ở châu Âu của Ukraine với hy vọng rằng cuối cùng họ sẽ gây áp lực buộc Kyiv phải nhượng bộ và làm chậm các chuyến hàng vũ khí giúp Ukraine giành chiến thắng.

Tuy nhiên, một quan chức cấp cao của Liên minh châu Âu cho biết, khối này có thể tiếp nhận một làn sóng người tị nạn mới và sẽ hỗ trợ Ukraine “chừng nào còn cần thiết”. Nhưng Nga không có dấu hiệu ngừng lại. Mới đây, Moscow đã tung ra các cuộc tấn công liên quan đến khoảng 100 tên lửa và hàng chục máy bay không người lái tự hủy trong hai ngày riêng biệt, đánh vào các mục tiêu trên khắp đất nước và khiến gần 10 triệu người Ukraine không có điện.

Trong nhiều tuần, tên lửa của Nga đã nhắm mục tiêu vào các thành phần chính của hệ thống truyền tải điện của Ukraine, đánh sập các máy biến áp quan trọng mà không có nó thì không thể cung cấp điện cho các hộ gia đình, doanh nghiệp, văn phòng chính phủ, trường học, bệnh viện và các cơ sở quan trọng khác.

Volodymyr Kudrytskyi, người đứng đầu Ukrenergo, công ty điều hành lưới điện do nhà nước điều hành, gọi thiệt hại đối với hệ thống điện là “rất lớn”. Và Nga trước đó đã mở rộng các mục tiêu của mình.

Oleksiy Chernyshov, Giám đốc điều hành của công ty năng lượng nhà nước Ukraine Naftogaz, cho biết rằng một "cuộc tấn công tên lửa lớn" đã đánh trúng 10 cơ sở sản xuất khí đốt ở khu vực Kharkiv và Poltava, bao gồm cả Shebelinka, một trong những khu vực sản xuất và khoan lớn nhất. Ukraine đang cố gắng hết sức để phục hồi, nhưng điều này sẽ tốn thời gian, nguồn lực và vật chất khi bây giờ đang là mùa đông.

Victoria Voytsitska, cựu thành viên quốc hội hiện đang làm việc với các nhóm xã hội dân sự để cung cấp cho Ukraine thiết bị cần thiết, cho biết việc nhắm mục tiêu cung cấp khí đốt là một bước phát triển quan trọng. Nếu Moscow dỡ bỏ hệ thống khí đốt, các thành phố và làng mạc trên khắp đất nước có thể trở thành “không thể ở được”. Bây giờ câu hỏi là Nga sẽ tấn công gì tiếp theo.

Voytsitska và những người khác tin rằng các mục tiêu sẽ bao gồm các bộ phận khác của hệ thống phân phối khí đốt, cũng như các cây cầu và tuyến đường sắt. Đặc biệt lo ngại rằng Nga có thể tấn công các nhà máy vận hành hệ thống sưởi ấm tập trung của các thành phố lớn, khiến hàng triệu người phải chịu nhiệt độ đóng băng. Các thành phố trên khắp Ukraine, bao gồm cả thủ đô Kiev, đang tiến hành cắt điện theo lịch trình để giảm căng thẳng cho lưới điện, đặc biệt là trong giờ sử dụng cao điểm. Những lần ngừng hoạt động này thường kéo dài khoảng bốn giờ, mặc dù số lần ngừng hoạt động khác nhau.

Borys Filatov, Thị trưởng của Dnipro ở miền trung Ukraine, cho biết 9 giờ là thời gian dài nhất mà bất kỳ khu vực nào trong thành phố bị mất điện. Tại Kyiv, tình trạng mất điện có thể kéo dài tới 12 giờ. Các cửa hàng và nhà hàng có thể vắng khách vào ban ngày nhưng vẫn hoạt động theo giờ bình thường, khách hàng thường phải thanh toán bằng tiền mặt vì thiết bị đầu cuối thẻ tín dụng không hoạt động. Vào ban đêm, những con đường không có ánh sáng biến thành những chướng ngại vật nguy hiểm, đặc biệt là sau mưa tuyết. Người ta thường nghe thấy tiếng máy phát điện chạy bằng khí đốt.

Nhưng khi Nga tiến hành các cuộc tấn công lớn, phần lớn đất nước chìm trong bóng tối trong thời gian dài, khi các đội sửa chữa tranh nhau ứng phó. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov khẳng định các cuộc không kích của Nga đang phục vụ mục đích quân sự và sẽ tiếp tục cho đến khi đạt được các mục tiêu quân sự của Moscow. Nga chủ yếu nhắm mục tiêu vào các trạm biến áp, các nút trên lưới điện nơi dòng điện được chuyển hướng từ các nhà máy điện. Thành phần chính của các trạm biến áp này là máy biến áp tự ngẫu - “thiết bị công nghệ cao và giá thành cao” rất khó thay thế. Một số phần của lưới điện đã bị va chạm năm lần. Các đội sửa chữa “làm việc 24/7 để khắc phục hư hỏng nhanh nhất có thể,” nhưng sau đó một tên lửa của Nga “lại bay vào thiết bị này,” để lại “một đống phế liệu cháy đen ở nơi họ lắp đặt một máy biến áp mới.” Do đó, các nhà khai thác năng lượng của Ukraine cần một lượng lớn hầu hết các vật liệu cơ bản.

Một danh sách “nhu cầu khẩn cấp” từ DTEK, công ty năng lượng tư nhân lớn nhất nước, lưu hành ở Washington, liệt kê hàng chục máy biến áp cùng với bộ ngắt mạch, ống lót và dầu máy biến áp.

Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ cho biết họ đang làm việc để đảm bảo hỗ trợ năng lượng cho Ukraine, bao gồm 7 triệu USD thiết bị sửa chữa cho Kyiv, Kharkiv, Sumy và Mykolaiv, với chuyến giao hàng đầu tiên dự kiến ​​vào tuần tới. Trong một tuyên bố, cơ quan này cũng cho biết đã mua và đang làm việc để cung cấp hơn 1.700 máy phát điện, trong đó có một số máy sẽ được sử dụng cho các trung tâm sưởi ấm khẩn cấp. Nhưng chính máy biến áp tự ngẫu - “trái tim” của các trạm biến áp- mới là thứ đứng đầu danh sách nhu cầu của người Ukraine và là chìa khóa để duy trì hoạt động của lưới điện quốc gia. Người Ukraine đã cố gắng mua mọi máy biến áp tự ngẫu mà họ có thể tìm thấy, thậm chí đi xa đến tận Hàn Quốc để mua chúng, nhưng họ vẫn cần đặt hàng để chế tạo thêm.

Mặc dù các nhà sản xuất thông cảm với các vấn đề của Ukraine, nhưng họ có thể khó từ bỏ các đơn đặt hàng từ các khách hàng khác. Các thiết bị cũng cần được đưa đến Ukraine, mỗi máy biến áp tự ngẫu nặng hơn 500 pound, khiến nó trở thành mục tiêu lớn và dễ bị đánh bom khi đang vận chuyển. Các quan chức ở Washington nhận thức được nhu cầu của Ukraine và đang khẩn trương làm việc để tìm và cung cấp phụ tùng thay thế.

Trong số những thách thức là các nhà sản xuất Mỹ không phải lúc nào cũng có sẵn thiết bị cần thiết - và nếu có, có thể mất quá nhiều thời gian để đưa thiết bị đến Ukraine. Một ý tưởng là thành lập một kho dự trữ phụ tùng thay thế ở Ba Lan, để thiết bị có thể đổ xô vào Ukraine khi cần thiết.Olena Pavlenko, chủ tịch của Tập đoàn DiXi, một công ty tư vấn năng lượng có trụ sở tại Kyiv, đã có mặt ở Pháp và Washington để cố gắng thúc đẩy các đối tác của Ukraine đẩy nhanh việc cung cấp thiết bị. Liên minh châu Âu đã thiết lập một nền tảng để khớp các yêu cầu của Ukraine với các quốc gia có thiết bị sẵn có.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã công bố cuộc họp các nhà tài trợ vào ngày 13/12 tập trung một phần vào cơ sở hạ tầng.Nhưng đối với một số người, giữa tháng 12 vẫn còn rất xa. Bộ trưởng Năng lượng Galushchenko cho biết các từ 'quan trọng' và 'khẩn cấp' dường như chưa đủ để mô tả nhu cầu cấp thiết của hệ thống điện đối với thiết bị sửa chữa. Đối với Ukraine, không phải ngày nào mà quan trọng là từng giờ.