Festival nghề truyền thống Huế: Nơi hồi sinh và phát triển các làng nghề

Làng nghề hồi sinh

Theo nghệ nhân Thân Văn Huy - làng hoa giấy Thanh Tiên (Phú Mậu, Phú Vang, Thừa Thiên - Huế), hoa giấy Thanh Tiên bắt đầu tham gia Festival nghề truyền thống Huế từ năm 2013. Từ đó đến nay, cái được lớn nhất cho hoa giấy Thanh Tiên nói riêng và các làng nghề truyền thống trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên - Huế nói chung là sự hồi sinh và phát triển của các làng nghề truyền. “Từ chỗ chỉ tiêu thụ trong tỉnh và một số thành phố trong nước, thông qua các kỳ Festival và Festival làng nghề truyền thống, sản phẩm của làng hoa giấy Thanh Tiên đã có mặt ở nhiều quốc gia trên thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc…”, nghệ nhân Thân Văn Huy cho biết.

Các sản phẩm hoa giấy Thanh Tiên, đan lát Bao La tại Hội nghị kết nối cung cầu do Sở Công Thương Thừa Thiên Huế tổ chức

Đặc biệt, tháng 7/2018, nghệ nhân Thân Văn Huy vinh dự được mời tham gia triển lãm và thao diễn nghề tại TP. Thượng Hải (Trung Quốc) và ký kết một số hợp đồng kinh tế sau các kỳ lễ hội.

Tương tự, mặc dù đã được quan tâm bảo tồn từ trước đó, song chính Festival nghề truyền thống Huế 2015 là thời điểm Dệt Zèng (A Lưới) được giới thiệu rộng rãi hơn đến công chúng và du khách trong và ngoài nước, để rồi từ đó chắp cánh cho Dệt Zèng bay xa, được vinh danh trở thành Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia 2 năm sau đó. Hiện nay, Dệt Zèng đã vươn ra quốc tế khi được nhà thiết kế Minh Hạnh giới thiệu ở Nhật Bản, Pháp.

Đối với HTX mây tre đan Bao La, Festival nghề truyền thống Huế đã mở ra cho làng nghề truyền thống này cơ hội ký kết, đưa sản phẩm đến các thị trường lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Quảng Nam và xuất khẩu sang các nước Trung Quốc, Nhật Bản. Ông Võ Văn Dinh - Giám đốc HTX mây tre đan Bao La cho biết: “Năm nào có Festival thì chúng tôi huy động hàng trăm nhân công làm sản phẩm để trưng bày. Dù chỉ diễn ra vài ngày nhưng có hàng ngàn sản phẩm lớn nhỏ được tiêu thụ, với doanh số bán hàng đạt hàng trăm triệu đồng”.

Dệt Zèng A Lưới tham gia trình diễn và bày bán tại Festival nghề truyền thống Huế

Ông Nguyễn Văn Thành - Chủ tịch UBND TP. Huế, Trưởng Ban tổ chức Festival nghề truyền thống Huế 2019 - khẳng định, không chỉ thành công ở khâu tổ chức, quảng bá thương hiệu, Festival nghề truyền thống Huế là dịp để các nghệ nhân đem hết tài năng, trí tuệ và tinh hoa của nghề, tạo nên những sản phẩm độc đáo. “Hiệu ứng mà các kỳ Festival nghề truyền thống Huế mang lại không chỉ dừng ở việc gìn giữ, bảo tồn, phát triển nghề truyền thống và tôn vinh nghệ nhân mà lớn hơn đó là đưa sản phẩm làng nghề Huế đến với bạn bè quốc tế. Sau Festival nghề truyền thống Huế lần thứ III, lần đầu tiên, sản phẩm Dệt Zèng A Lưới được giới thiệu tại Nhật Bản trên sân khấu thời trang. Diều Huế có mặt tại Festival diều ở Pháp và mới đây, 3 ngành nghề gồm điêu khắc gỗ, pháp lam và phục dựng trang phục áo dài của Huế đã tham gia triển lãm tại thành phố Cheongju (Hàn Quốc)”, ông Thành cho biết thêm.

Sẵn sàng cho lễ hội

Còn khoảng 3 tháng nữa, Festival nghề truyền thống Huế với chủ đề “Tinh hoa nghề Việt” mới khai hội và sẽ diễn ra từ ngày 26/4 đến ngày 2/5/2019. Tuy nhiên, hiện nay các cơ sở sản xuất, làng nghề truyền thống trên địa bàn tỉnh đang tất bật sản xuất hàng hóa, cải tiến mẫu mã đáp ứng nhu cầu của khách, góp phần tạo sự phong phú, đa dạng mùa lễ hội.

Thời điểm này, hơn 100 xã viên và các nghệ nhân thuộc HTX mây tre đan Bao La, xã Quảng Phú (huyện Quảng Điền) đang tập trung thiết kế mẫu, thu mua nguyên liệu và sản xuất sản phẩm đáp ứng các đơn hàng xuất khẩu sang Trung Quốc, Đài Loan và trang trí nội, ngoại thất cho các đối tác trong nước. Chuẩn bị Festival nghề truyền thống Huế 2019, HTX đang thu mua nguyên liệu, huy động nhân lực và cải tiến mẫu mã; trong đó đã thiết kế thêm 100 mẫu mã mới, như bộ rổ rá, đèn trang trí, khay trà, mâm… Từ cuối năm 2018, HTX đầu tư máy khắc cắt lazer nên sản phẩm mây tre đan trưng bày tại Festival nghề sẽ được khắc phong cảnh Huế, các danh thắng nổi tiếng của Việt Nam để làm mới thương hiệu và phong phú sản phẩm.

Xưởng sản xuất pháp lam của Công ty TNHH Thái Hưng (ở đường Chi Lăng, TP. Huế) những ngày đầu năm mới khá nhộn nhịp. Sau 7 kỳ tham gia Festival nghề truyền thống, hiệu quả mang lại cho doanh nghiệp là những hợp đồng được ký kết và cơ hội quảng bá sản phẩm. Ông Đỗ Hữu Triết - Giám đốc Công ty TNHH Thái Hưng cho biết, để chuẩn bị cho Festival nghề, doanh nghiệp đang đầu tư các thiết bị tiên tiến để tạo một số dòng sản phẩm mới, như: tượng Phật, sản phẩm thờ tự, đèn ốp tường, tranh trang trí. Hiện nay, doanh nghiệp đã huy động hơn 10 thợ giỏi tập trung nghiên cứu và sản xuất số lượng lớn.

Bên cạnh đó, nghệ nhân kim hoàn Trần Duy Mong đã tìm tòi, sáng tạo và chế tác những sản phẩm mới với nhiều mẫu mã phong phú như dĩa phong cảnh Thiên Mụ, Đại Nội, bộ kiềng đeo cổ Hoa Sen, bộ kiềng đeo cổ Long Phụng Song Hỷ, khung tranh 3D logo Huế…

Nghệ nhân kim hoàn Trần Duy Mong (đứng giữa) giới thiệu các mẫu sản phẩm mới

Chuẩn bị Festival nghề truyền thống Huế 2019, UBND TP. Huế đang tổ chức hội thi tuyển chọn thiết kế sản phẩm quà tặng từ logo Huế và thiết kế bao bì cho sản phẩm mè xửng và thanh trà Huế với mục đích tìm ra những sản phẩm quà tặng sáng tạo, độc đáo, mới lạ từ logo Huế và nâng cao chất lượng, hình thức đóng gói sản phẩm đặc sản. Hiện, hội thi đã nhận được gần 50 sản phẩm, thiết kế từ các nghệ nhân và tổ chức trong và ngoài tỉnh. Sau hội thi, sẽ hình thành một bộ sưu tập quà tặng, hàng lưu niệm mới với mẫu mã đa dạng, đồng thời tạo bao bì đóng gói phù hợp cho hai sản phẩm đặc trưng Huế, là quả thanh trà và mè xửng. Những sản phẩm này sẽ có mặt tại Festival nghề truyền thống Huế 2019, góp phần tạo sự phong phú, đa dạng và tôn vinh ngành nghề tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn TP. Huế nói riêng và tỉnh Thừa Thiên Huế nói chung.