CPTPP mở rộng: Cầu nối thương mại Mỹ - Trung?

Năm 2021, Nhật Bản đảm nhận vai trò Chủ tịch Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và sẽ triệu tập cuộc họp thường niên của các bên, được gọi là Hội đồng CPTPP.

Hiệp định này gồm 11 quốc gia xuất hiện từ “đống tro tàn” của Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) khi Mỹ rút khỏi sau khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức, đã có hiệu lực vào cuối tháng 12/2018. Sáu trong số 11 các bên ký kết (Australia, Canada, Nhật Bản, Mexico, New Zealand, Singapore) đẩy nhanh quá trình phê chuẩn trong nước, cho phép hiệp định có hiệu lực, bắt đầu cắt giảm thuế quan bổ sung có hiệu lực từ ngày 01/01/2019. Thành viên thứ 7 là Việt Nam phê chuẩn CPTPP một vài tháng sau đó, còn lại Brunei, Chile, Malaysia và Peru vẫn đang hoàn tất quá trình phê chuẩn.

CPTPP mở rộng: Cầu nối thương mại Mỹ - Trung?

Ba thách thức lớn đối với CPTPP

Sau khi Mỹ - nước đi đầu cho TPP - tuyên bố rút khỏi hiệp định, chính Nhật Bản đã tiếp tục duy trì quá trình này để đưa CPTPP ra đời. Hiệp định CPTPP về cơ bản dựa trên văn bản TPP, với một số điều khoản được bỏ ngỏ (nhiều điều khoản liên quan đến các vấn đề mà Mỹ quan tâm hàng đầu) được bổ sung bằng một số trao đổi song phương giữa các thành viên. Những thách thức hiện nay đối với CPTPP là (1) hoàn thành quá trình phê chuẩn đối với bốn nước ký kết chưa thực hiện được, (2) xem xét mở rộng hiệp định bằng cách đàm phán gia nhập bởi các thành viên mới, và (3) rà soát phạm vi của hiệp định.

Có vẻ hợp lý nếu hoàn thành việc phê chuẩn trước khi bắt tay vào bất kỳ xem xét mở rộng nào, nhưng các vấn đề chính trị trong nước ở Chile, Peru và Malaysia cần được giải quyết trước khi có thể hoàn tất việc phê chuẩn cho tất cả các thành viên. Cả ba nước này đều đang sa lầy vào các vấn đề nội bộ và có vẻ như Brunei sẽ tiến trước Malaysia. Chile, nơi CPTPP được ký kết vào tháng 3/2018, dự kiến ​​sẽ là một trong những nước tham gia ban đầu, nhưng quá trình phê chuẩn của nước này đã bị vấp ngã bởi các cuộc biểu tình lan rộng trong nội bộ và bất ổn xã hội.

Với khả năng khó hoàn thành sớm việc phê chuẩn bởi bốn quốc gia này, bảy quốc gia CPTPP hiện đang thực thi không trì hoãn việc xem xét mở rộng hiệp định. Với sự dẫn dắt của Nhật Bản năm nay, đây là một cơ hội không thể bỏ qua. Mặc dù đã có những lời kêu gọi xem xét mở rộng phạm vi của Hiệp định để giải quyết các vấn đề như quản trị kỹ thuật số, chuỗi cung ứng và đầu tư nước ngoài, trọng tâm hiện tại sẽ là mở rộng phạm vi địa lý của hiệp định.

Kết nối CPTPP và RCEP

Ngoài câu hỏi rõ ràng là liệu Mỹ dưới thời chính quyền của Tổng thống Joe Biden có quan tâm đến việc tái gia nhập hay không, còn có một số đối tác tiềm năng khác, bao gồm Vương quốc Anh và các nền kinh tế trong khu vực như Hàn Quốc, Thái Lan, Philippines, Indonesia. Trung Quốc cũng đã bày tỏ sự quan tâm, gần đây nhất là tại Hội nghị cấp cao APEC trực tuyến vào tháng 11/2020. Điều này diễn ra chỉ vài ngày sau khi ký kết Hiệp định Đối tác kinh tế khu vực (RCEP) bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia và New Zealand với 10 nước ASEAN. Sáu trong số các quốc gia RCEP (Australia, Brunei, Nhật Bản, Malaysia, New Zealand và Singapore) cũng là thành viên của CPTPP. Điều này làm dấy lên khả năng hấp dẫn rằng một ngày nào đó, hai nền tảng này có thể được kết hợp trong một Khu vực Thương mại Tự do rộng lớn và đầy tham vọng ở châu Á - Thái Bình Dương, FTAAP (mặc dù nếu không có sự tham gia của Mỹ, FTAAP sẽ mất đi nhiều lợi ích của nó là tính bao trùm).

Một nghiên cứu gần đây do các giáo sư người Mỹ Peter Petri và Michael Plummer thực hiện đã lập luận rằng CPTPP và RCEP kết hợp có thể bù đắp thiệt hại thương mại toàn cầu trị giá 301 tỷ USD cho đến năm 2030 do chiến tranh thương mại Mỹ - Trung gây ra. Việc thêm các thành viên bổ sung vào CPTPP làm tăng lợi ích - về cơ bản sẽ tăng vọt nếu Trung Quốc cũng tham gia.

Các nhà nghiên cứu này cũng lưu ý rằng RCEP và CPTPP mang lại hy vọng trong một thế giới bị chia rẽ, bù đắp phần nào thiệt hại của cuộc xung đột Mỹ - Trung, khuyến khích hợp tác ở châu Á - Thái Bình Dương, đồng thời gợi ý những hướng đi khả thi cho hệ thống thương mại thế giới. Các tính toán của họ thậm chí không bao gồm Mỹ với tư cách là một bên tham gia.

Việc chính quyền Biden có cân nhắc tham gia CPTPP hay không vẫn còn phải xem. Chính quyền mới đang và sẽ bận tâm đến các vấn đề kinh tế và sức khỏe trong nước trong một thời gian, mặc dù quan tâm đến việc hợp tác chặt chẽ hơn về các thách thức kinh tế và chính trị với các quốc gia cùng chí hướng. Trung Quốc không nằm trong trường hợp này, nhưng có khả năng tính chất khó lường của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung sẽ được giảm nhẹ phần nào, mở đường cho đối thoại lớn hơn và có khả năng là bước lùi khỏi việc áp đặt thuế quan trừng phạt có đi có lại.

Sự tham gia của Trung Quốc

Nếu Trung Quốc thực sự nghiêm túc về việc tham gia CPTPP, thì nước này sẽ phải thực hiện một số cải cách kinh tế trong nước (chẳng hạn như thay đổi vai trò của các doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế Trung Quốc) mà ở thời điểm này dường như không thể.

Tuy nhiên, rõ ràng Trung Quốc đang để ngỏ các lựa chọn của mình bằng cách bày tỏ sự quan tâm đến việc tham gia CPTPP vào một số thời điểm không xác định trong tương lai. Đồng thời, ASEAN đã đóng vai trò lãnh đạo trong RCEP mới, cùng với ASEAN, trong quá trình lần đầu tiên trở thành một phần của hiệp định thương mại khu vực bao gồm Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản.

Nhật Bản đã chỉ ra rằng nước này ủng hộ việc mở rộng CPTPP và với tư cách là chủ tịch của năm nay, nước này có cơ hội bắt đầu quá trình này. Cả Mỹ và Trung Quốc đều không có khả năng là ứng cử viên cho giai đoạn mở rộng tiếp theo, nhưng cũng không loại trừ khả năng cho tương lai. CPTPP đưa ra lựa chọn về một hiệp định khung tiêu chuẩn cao thúc đẩy tự do hóa thương mại và áp đặt các kỷ luật đối với các hành vi bóp méo thương mại, và điều quan trọng là CPTPP phải duy trì sự phù hợp của mình bằng cách mở rộng thành viên để bao gồm các nền kinh tế khu vực sẵn sàng chấp nhận các điều kiện của hiệp định (và hưởng các lợi ích của nó).

Việc mở rộng cẩn thận hiện nay sẽ mở ra cánh cửa cho CPTPP, một mình hoặc kết hợp với RCEP, trở thành cầu nối khả dĩ giữa Trung Quốc và Mỹ, tránh chia rẽ kinh tế, đứt gãy công nghệ và các biện pháp trả đũa gây tổn hại giữa hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới.

Việt Dũng
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Tin mới nhất

Bước tiến đầu tiên hướng tới giá carbon toàn cầu

Bước tiến đầu tiên hướng tới giá carbon toàn cầu

Tổ chức Hàng hải Quốc tế của LHQ (IMO), cơ quan quản lý ngành vận tải biển, về cơ bản đã vừa cam kết tạo ra mức giá carbon toàn cầu đầu tiên trên thế giới.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 29/3/2024: Ukraine đề phòng, hướng Kharkov sắp có biến?

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 29/3/2024: Ukraine đề phòng, hướng Kharkov sắp có biến?

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 29/3/2024: Ukraine đề phòng, hướng Kharkov sắp có biến? Ukraine tích cực xây dựng hệ thống phòng thủ đề phòng Nga tấn công
Vụ sập cầu Baltimore gây lo ngại về chuỗi cung ứng toàn cầu

Vụ sập cầu Baltimore gây lo ngại về chuỗi cung ứng toàn cầu

Người ta lo ngại về hiệu ứng lan tỏa đối với chuỗi cung ứng toàn cầu sau khi một tàu container đâm vào một cây cầu ở thành phố Baltimore của Mỹ.
Nga tăng cường nhập khẩu xăng; Mỹ mua dầu cho kho dự trữ khẩn cấp quốc gia

Nga tăng cường nhập khẩu xăng; Mỹ mua dầu cho kho dự trữ khẩn cấp quốc gia

Nga gần đây đã tăng cường nhập khẩu xăng từ Belarus trong tháng 3 để giải quyết nguy cơ thiếu hụt tại thị trường nội địa.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 29/3/2024: Ukraine thừa nhận quân đội trì trệ; Nga tăng cường an ninh ở Crimea

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 29/3/2024: Ukraine thừa nhận quân đội trì trệ; Nga tăng cường an ninh ở Crimea

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 29/3/2024: Ukraine thừa nhận quân đội trì trệ; Nga tăng cường an ninh ở Crimea.

Tin cùng chuyên mục

Sản xuất điện của EU đạt bước tiến mới

Sản xuất điện của EU đạt bước tiến mới

Sản xuất điện của Liên minh châu Âu (EU) đạt bước tiến mới trong quá trình chuyển đổi sang năng lượng ít carbon vào năm 2023.
Chiến sự Israel – Hamas ngày 28/3/2024: Israel tuyên bố không bị cô lập; thủ lĩnh của Hamas thiệt mạng

Chiến sự Israel – Hamas ngày 28/3/2024: Israel tuyên bố không bị cô lập; thủ lĩnh của Hamas thiệt mạng

Chiến sự Israel – Hamas ngày 28/3/2024: Israel tuyên bố không bị cô lập; thủ lĩnh của Hamas đã thiệt mạng trong một đợt không kích của IDF đầu tháng 3/2024.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 28/3/2024: Berdychi trên bờ sụp đổ; vùng đệm tại Ukraine rộng 300km?

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 28/3/2024: Berdychi trên bờ sụp đổ; vùng đệm tại Ukraine rộng 300km?

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 28/3/2024: Berdychi trên bờ sụp đổ; vùng đệm tại Ukraine rộng 300km? Điều này phụ thuộc vào các loại vũ khí tấn công của AFU.
WTO dự báo thuế thương mại điện tử sẽ có hiệu lực từ năm 2026

WTO dự báo thuế thương mại điện tử sẽ có hiệu lực từ năm 2026

Ngày 27/3, WTO dự đoán thuế hải quan đối với các sản phẩm kỹ thuật số như phim trực tuyến và tải phần mềm sẽ đánh vào người tiêu dùng và DN vào năm 2026.
Chiến sự Nga-Ukraine ngày 28/3/2024: NATO chưa sẵn sàng điều quân tới Ukraine; Nga nói về khả năng huy động thêm quân

Chiến sự Nga-Ukraine ngày 28/3/2024: NATO chưa sẵn sàng điều quân tới Ukraine; Nga nói về khả năng huy động thêm quân

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 28/3/2024: NATO chưa sẵn sàng điều quân tới Ukraine; Nga nói về khả năng huy động thêm quân.
Boeing gặp khó khi tìm người kế nhiệm xử lý chuỗi khủng hoảng

Boeing gặp khó khi tìm người kế nhiệm xử lý chuỗi khủng hoảng

CEO Dave Calhoun quyết định rời đi khi Boeing lún sâu vào khủng hoảng. Điều này gây sức ép cho Hội đồng quản trị phải tìm người kế nhiệm đưa công ty vượt khó.
Gia tăng cơ hội hợp tác thương mại, tăng cường kết nối chuỗi cung ứng Việt Nam - Canada

Gia tăng cơ hội hợp tác thương mại, tăng cường kết nối chuỗi cung ứng Việt Nam - Canada

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên vừa có buổi tiếp và làm việc với Bộ trưởng Phát triển kinh tế, Thương mại quốc tế và Xúc tiến xuất khẩu Canada Mary Ng.
Thúc đẩy hợp tác các lĩnh vực tiềm năng giữa Việt Nam và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc)

Thúc đẩy hợp tác các lĩnh vực tiềm năng giữa Việt Nam và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc)

Việt Nam và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) tăng cường đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực tiềm năng như: Văn hóa - du lịch, kinh tế thương mại, hợp tác đầu tư...
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 27/3/2024: Chiến trường Ukraine khốc liệt, lính đánh thuê bỏ chạy

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 27/3/2024: Chiến trường Ukraine khốc liệt, lính đánh thuê bỏ chạy

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 27/3/2024: Chiến trường Ukraine khốc liệt, lính đánh thuê nước ngoài bỏ chạy do chịu nhiều tổn thất và nguy cơ ở tiền tuyến.
Khủng hoảng Biển Đỏ: Nhiều châu lục phải đối mặt với sự gián đoạn

Khủng hoảng Biển Đỏ: Nhiều châu lục phải đối mặt với sự gián đoạn

Cuộc khủng hoảng vận tải Biển Đỏ đã làm gián đoạn chuỗi cung ứng và thương mại toàn cầu, đặc biệt ảnh hưởng đến các tuyến đường qua Kênh đào Suez.
Tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nước ngoài đến đầu tư

Tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nước ngoài đến đầu tư

Tại Hoa Kỳ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nhấn mạnh, Việt Nam sẽ tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nước ngoài tới đầu tư.
Ngành vận tải biển toàn cầu đối mặt với vấn đề nan giải về nhiên liệu

Ngành vận tải biển toàn cầu đối mặt với vấn đề nan giải về nhiên liệu

Vận tải biển chiếm khoảng 90% thương mại thế giới và chịu trách nhiệm cho gần 3% lượng khí thải carbon dioxide trên thế giới.
Chiến sự Nga-Ukraine ngày 27/3/2024: Nga phá vỡ phòng tuyến của Ukraine ở Verbove, tập kích dồn dập ở 114 khu vực

Chiến sự Nga-Ukraine ngày 27/3/2024: Nga phá vỡ phòng tuyến của Ukraine ở Verbove, tập kích dồn dập ở 114 khu vực

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 27/3/2024: Nga phá vỡ phòng tuyến của Ukraine ở Verbove, tập kích dồn dập ở 114 khu vực.
Cầu Francis Scott Key ở Mỹ bị tàu hàng đâm sập

Cầu Francis Scott Key ở Mỹ bị tàu hàng đâm sập

Sáng 26/3 (theo giờ địa phương), một đoạn cầu Francis Scott Key (cầu Key) ở bang Maryland, Mỹ đã bị sập do một tàu chở hàng đâm trúng.
Bitcoin bất ngờ trở lại mốc 70.000 USD

Bitcoin bất ngờ trở lại mốc 70.000 USD

Giá Bitcoin bất ngờ tăng vọt trong tuần giao dịch cuối cùng của tháng 3 và trở lại mốc 70.000 USD.
Chiến sự Israel – Hamas ngày 26/3/2024: Liên hợp quốc mong muốn có lệnh ngừng bắn chính thức tại Dải Gaza

Chiến sự Israel – Hamas ngày 26/3/2024: Liên hợp quốc mong muốn có lệnh ngừng bắn chính thức tại Dải Gaza

Chiến sự Israel- Hamas ngày 26/3/2024: Liên hợp quốc mong muốn có lệnh ngừng bắn chính thức tại Dải Gaza sau khi Hội đồng Bảo an thông qua nghị quyết liên quan.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 26/3/2024: Ukraine tháo chạy khỏi Bogdanovka, tuyến phòng thủ sau Avdeevka vỡ nát

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 26/3/2024: Ukraine tháo chạy khỏi Bogdanovka, tuyến phòng thủ sau Avdeevka vỡ nát

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 26/3/2024: Ukraine tháo chạy khỏi Bogdanovka, tuyến phòng thủ sau Avdeevka vỡ nát khi Quân đội Nga tiến vào phía Bắc Berdychi.
Khủng hoảng Biển Đỏ tác động đến chuỗi cung ứng toàn cầu như thế nào?

Khủng hoảng Biển Đỏ tác động đến chuỗi cung ứng toàn cầu như thế nào?

Kênh đào Suez - Biển Đỏ là tuyến đường vận chuyển quan trọng kết nối châu Á và châu Âu với gần 14% lượng thương mại đường biển của thế giới đi qua.
Nga bắt thêm nghi phạm, kêu gọi cộng đồng quốc tế đoàn kết chống chủ nghĩa khủng bố

Nga bắt thêm nghi phạm, kêu gọi cộng đồng quốc tế đoàn kết chống chủ nghĩa khủng bố

Tòa án quận Basmanny của Moscow đã phê chuẩn lệnh bắt giữ thêm 3 nghi phạm được cho là có liên quan đến vụ tấn công khủng bố ở nhà hát Crocus City Hall.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay 26/3/2024: Nga chọc thủng phòng tuyến của Ukraine ở Zaporizhia; Kiev gặp khó khăn về năng lượng

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay 26/3/2024: Nga chọc thủng phòng tuyến của Ukraine ở Zaporizhia; Kiev gặp khó khăn về năng lượng

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 26/3/2024: Nga chọc thủng phòng tuyến của Ukraine ở Zaporizhia; Kiev gặp khó khăn về năng lượng.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động