Có nên giao Công đoàn làm chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội?

Chiều 26/10, Quốc hội tiến hành thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi).

Về quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp (khoản 4 Điều 80), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, do vấn đề này còn ý kiến khác nhau, Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo 2 phương án.

Phương án 1: Tiếp thu ý kiến của Chính phủ và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam theo hướng: Quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là cơ quan chủ quản dự án đầu tư dự án nhà ở xã hội cho thuê để vừa bổ sung nguồn lực đầu tư dự án nhà ở xã hội, góp phần cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống cho công nhân, người lao động có thu nhập thấp, thu hút người lao động tham gia tổ chức Công đoàn, vừa giới hạn phạm vi thực hiện (không bao gồm nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp) để nâng cao tính khả thi.

Phương án 2: Chưa quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội trong Luật Nhà ở (sửa đổi) vì đây là vấn đề mới, quá trình thí điểm thời gian qua còn nhiều vướng mắc, chưa đủ độ “chín” để quy định trong Luật.

Đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam xây dựng Đề án báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định cho thực hiện thí điểm chính sách Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội trong một thời hạn nhất định, nếu phát huy hiệu quả mới quy định trong Luật. “Đa số ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành Phương án 1” - ông Hoàng Thanh Tùng nói.

Góp ý về quy định này, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - đoàn Hải Dương cho rằng, việc trao quyền cho Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư nhà ở xã hội là một quy định với mục đích rất nhân văn, vừa góp phần tháo gỡ thực trạng việc phát triển nhà ở xã hội chưa thực sự hiệu quả, chưa thu hút được chủ đầu tư, chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân hiện nay.

Đại biểu Hoàng Văn Cường - TP. Hà Nội cho rằng, nhiều đại biểu nói rằng đồng tình trong chọn phương án 1 khi đưa tổ chức công đoàn trở thành chủ đầu tư. Tuy nhiên, đại biểu nhận thấy lý giải này chưa thỏa đáng.

“Vì Công đoàn là người đại diện tiếng nói cho người lao động, bây giờ Công đoàn lại trở thành những chủ đầu tư. Nếu như khi nhà có vấn đề thì ai sẽ là người đại diện cho người lao động để nói lên tiếng nói đó?” - ông Cường băn khoăn.

Vì vậy, đại biểu đoàn Hà Nội đề nghị Công đoàn đồng ý là đơn vị có thể được đầu tư nhà ở cho người lao động nhưng chỉ là những dự án mẫu, điển hình làm cơ sở, so sánh để có tiếng nói với các lực lượng khác.

Theo đại biểu Phạm Văn Hòa - đoàn Đồng Tháp, với 2 phương án đưa ra phương án nào cũng có ưu, nhược điểm. Do đó, đại biểu đề nghị lấy phiếu xin ý kiến của các đại biểu Quốc hội về 2 phương án này.

Còn theo đại biểu Tô Văn Tám - đoàn Kon Tum, đây là vấn đề mới, trong quá trình thực hiện còn nhiều vấn đề cần làm rõ, Chính phủ chưa đánh giá kỹ lưỡng việc thực hiện các quy định sẵn có. Do vậy, cần có đánh giá tổng thể kỹ lưỡng để xem vấn đề này đã “chín”, đã rõ, đã được thực tiễn kiểm nghiệm chưa, qua đó đưa vào quy định một cách hợp lý.

Đại biểu cũng cho rằng, việc giao cơ quan nhà nước, hay một tổ chức chính trị, xã hội làm chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội để bán, cho thuê mua chưa phù hợp với yêu cầu tách biệt giữa chức năng của cơ quan nhà nước, chức năng của tổ chức chính trị xã hội và chức năng sản xuất, kinh doanh.

Vì vậy, đại biểu đề nghị cần cân nhắc kỹ, chưa đưa nội dung này vào trong luật, mà cần thực hiện theo các quyết định hiện hành, tổng hợp thực tiễn để luật hóa những nội dung đã chín, đã rõ.

Như vậy có thể thấy, việc giao cho công đoàn làm chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội cũng còn nhiều vấn đề cần thảo luận, xem xét kỹ lưỡng để tránh sự chồng chéo trong chức năng.