Chủ tịch Quốc hội: Sửa luật phải tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp phát triển

Cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh

Chiều 24/4/2025, tiếp tục phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, mục đích xây dựng dự Luật nhằm tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp lý về thành lập, tổ chức và hoạt động có liên quan của doanh nghiệp; thúc đẩy phát triển doanh nghiệp, thu hút đầu tư vào sản xuất kinh doanh; góp phần cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, an toàn và minh bạch.

Đồng thời, đảm bảo tính cấp thiết, kịp thời, đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, hiệu lực, hiệu quả và phù hợp với yêu cầu của thực tiễn; đảm bảo thực thi cam kết quốc tế của Việt Nam trong triển khai hành động quốc gia về phòng, chống rửa tiền.

Các quy định sửa đổi, bổ sung tại dự thảo Luật tuân thủ nguyên tắc đảm bảo quyền tự do kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp.

Cụ thể về gia nhập thị trường, dự thảo Luật đã tiếp tục thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng về cắt giảm thủ tục hành chính, tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp gia nhập thị trường.

Ngoài việc kế thừa những cải cách, tiến bộ về ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong thủ tục thành lập doanh nghiệp trước đây, dự thảo Luật đã tiếp tục hiện đại hoá, chuyển đổi số mạnh mẽ trong công tác đăng ký doanh nghiệp thông qua việc sử dụng định danh cá nhân và định danh tổ chức để thay thế cho toàn bộ giấy tờ truyền thống.

Theo đó, đã bãi bỏ 2 nội dung giúp giảm giấy tờ mà doanh nghiệp, cá nhân phải nộp và giản lược thông tin doanh nghiệp phải kê khai cho cơ quan đăng ký kinh doanh.

Về quản trị doanh nghiệp, mặc dù Luật Doanh nghiệp đã được hoàn thiện qua nhiều phiên bản, tiếp cận đầy đủ với thông lệ tiên tiến trên thế giới về quản trị doanh nghiệp, tuy nhiên vẫn còn một số quy định có vướng mắc phát sinh trong thực tiễn ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp.

Để xử lý các vướng mắc, bất cập này và tăng cường hiệu quả của công tác hậu kiểm đối với doanh nghiệp, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 21 nội dung (sửa đổi 14 nội dung, bổ sung 7 nội dung) liên quan đến: Làm rõ, thống nhất các khái niệm, nội hàm quy định tại Luật để đảm bảo hiệu lực trong thực thi.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng

Bên cạnh đó, sửa đổi một số nội dung liên quan đến quản trị doanh nghiệp để đảm bảo phù hợp với thực tiễn hoạt động của các loại hình doanh nghiệp.

Sửa đổi một số quy định để tăng cường trách nhiệm của các cơ quan, địa phương công tác quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp, đặc biệt là việc “hậu kiểm” nhằm giảm tối đa tình trạng vốn ảo, vốn khống, tăng cường tính minh bạch trong hoạt động của doanh nghiệp.

Để đáp ứng cam kết quốc tế về phòng chống rửa tiền theo Kế hoạch hành động quốc gia về phòng, chống rửa tiền giai đoạn 2021 - 2025, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 24 nội dung (sửa đổi 14 nội dung, bổ sung 10 nội dung) về cung cấp, lưu giữ và chia sẻ thông tin liên quan đến chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp.

"Các quy định điều chỉnh, bổ sung mới về nội dung này không làm phát sinh thủ tục hành chính, giảm thiểu chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp" - Bộ trưởng Bộ Tài chính nói.

Tạo thuận lợi tối đa cho sự phát triển của doanh nghiệp

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nhất trí với sự cần thiết, cơ sở chính trị và cơ sở thực tiễn của việc sửa đổi Luật Doanh nghiệp như đã nêu tại Tờ trình số 259/TTr-CP.

Tuy nhiên, đề nghị báo cáo, làm rõ tác động làm phát sinh thêm thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ khi quy định bổ sung trách nhiệm kê khai thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi khi thực hiện thủ tục đăng ký thành lập doanh nghiệp và thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp, nhất là về điều kiện bảo đảm mức độ đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh để tăng tính thuyết phục của đề xuất sửa đổi, bổ sung.

Đồng thời, đề nghị quy định tại dự thảo Luật khái niệm về “chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp” như quy định tại Luật Phòng, chống rửa tiền về “chủ sở hữu hưởng lợi” để đáp ứng yêu cầu tại khuyến nghị của FATF, tránh gây khó khăn cho doanh nghiệp phải cung cấp thông tin theo các yêu cầu khác nhau tại Luật Doanh nghiệp và Luật Phòng, chống rửa tiền về cùng đối tượng chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp.

Rà soát các quy định về trách nhiệm thu thập, lưu trữ, cung cấp thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp bảo đảm hợp lý, khả thi, đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp thực hiện các quyền về tự do kinh doanh với chi phí thấp.

Về chào bán trái phiếu riêng lẻ, đề nghị báo cáo rõ cơ sở đề xuất và tác động của quy định điều kiện khống chế “có nợ phải trả (bao gồm giá trị trái phiếu dự kiến phát hành) không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu của tổ chức phát hành” để báo cáo Quốc hội.

Bên cạnh đó, với các điều kiện về chào bán trái phiếu riêng lẻ đã được thắt chặt hơn, kiểm soát rủi ro tốt hơn, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, cân nhắc, xem xét việc có thể mở đối tượng được tiếp cận với trái phiếu riêng lẻ của công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng bao gồm cả “cá nhân” (vẫn khống chế số lượng nhà đầu tư) để mở rộng nguồn cung vốn cho doanh nghiệp khi điều kiện thực tế cho phép, bảo đảm phát triển bền vững thị trường trái phiếu.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi

Nhất trí việc trình dự luật tại Kỳ họp thứ 9 tới, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị rà soát Luật Doanh nghiệp sửa đổi từ năm 2020 để xem có vướng mắc gì nhằm sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

Chủ tịch Quốc hội lưu ý, đối với doanh nghiệp tư nhân thì khuyến khích tạo điều kiện thuận lợi để phát triển, coi đây là động lực quan trọng của nền kinh tế.

Đồng thời, chỉ rõ việc sửa Luật Doanh nghiệp lần này với tinh thần tạo thuận lợi tối đa cho sự phát triển của doanh nghiệp, tiếp tục cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí tuân thủ của doanh nghiệp.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị thiết kế quy định hợp lý, không tạo thêm áp lực hoạt động của doanh nghiệp; phát huy đúng tinh thần đổi mới tư duy xây dựng pháp luật thì những vấn đề thuộc Quốc hội thì trình Quốc hội, còn những vấn đề thuộc thẩm quyền Chính phủ thì tách bạch ra. Ngoài ra, hạn chế đến mức thấp nhất việc phải thường xuyên sửa đổi, bổ sung pháp luật.