Cảnh giác với dạng ma túy mới “trộn trong thực phẩm” và thuốc lá điện tử

Ma túy được trộn trong thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điện tử

Vừa qua, Công an TP. Hồ Chí Minh đã phát đi thông báo để người dân cảnh giác với dạng ma túy mới nhắm đến dụ dỗ, lôi kéo học sinh, sinh viên sử dụng. Theo Công an TP. Hồ Chí Minh, thời gian gần đây, tình hình tội phạm ma túy trên địa bàn thành phố vẫn diễn biến rất phức tạp.

Theo báo cáo của Công an các địa phương, từ 15/11/2021 đến 14/12/2022, trên toàn quốc đã phát hiện bắt giữ, xử lý 51 vụ, 97 đối tượng mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy dưới dạng “pha trộn”, “tẩm ướp”; trong đó khởi tố 48 vụ, 91 đối tượng, xử lý hành chính 3 vụ, 6 đối tượng.

Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy cho hay, hiện nay gia tăng tình trạng ma túy “núp bóng” dưới hai dạng: Các loại hàng hóa (bánh, kẹo, thực phẩm chức năng, dược phẩm...) có chứa chất ma túy được sản xuất, đóng gói có phép của cơ quan chức năng. Ma túy do tội phạm thực hiện hành vi “pha trộn”, “tẩm ướp”, đóng gói dưới dạng thực phẩm, đồ uống, thảo mộc, thuốc lá điện tử... Người dân nếu vô tình sử dụng các loại hàng hóa “pha trộn”, “tẩm ướp” này rất dễ ngộ độc, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Trong đó, cần sa là một loại ma túy tự nhiên, bị lạm dụng từ nhiều năm qua ở nhiều nước trên thế giới, việc xét nghiệm phát hiện dễ dàng.

Các đường dây tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy đa phần hoạt động với quy mô lớn, địa bàn rộng, liên tỉnh hoặc xuyên quốc gia; tội phạm ma túy hoạt động có tổ chức, có sự phân công, phân cấp, phân quyền, trách nhiệm cụ thể giữa các đối tượng. Hầu hết các nhóm tội phạm về ma túy đều thích ứng áp dụng công nghệ thông tin: liên lạc, mua bán, trao đổi hàng hóa thông qua mạng xã hội với các phương thức, thủ đoạn rất đa dạng, tinh vi … nhằm tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng và rút ngắn thời gian giao dịch với độ bảo mật cao.

Theo thống kê của Cục Phòng chống tệ nạn xã hội- Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, hiện nay, khoảng 95% người nghiện sử dụng ma túy tổng hợp, trong số này có tới 70% - 75% là giới trẻ, học sinh, sinh viên (độ tuổi từ 17 đến 35 tuổi).

Đơn cử, ngày 29/11/2022, bà P.T.C., ở quận Thanh Xuân, TP Hà Nội (56 tuổi) có ăn 2 miếng bỏng ngô do con bà đặt mua trên mạng internet từ trước đó. Sau khoảng 1 giờ, bà C. cảm thấy hoa mắt, chóng mặt, nôn, ý thức lơ mơ, bà C đã được người nhà đưa vào Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu.

Các bác sĩ cho biết, khi nhập viện, bệnh nhân C. trong tình trạng lơ mơ, đồng tử giãn hai bên. Kết quả xét nghiệm nước tiểu của bệnh nhân phát hiện chất THC, một chất chính có trong cần sa. Bệnh nhân được chẩn đoán ngộ độc cần sa, được cấp cứu và điều trị theo đúng phác đồ và đã qua cơn nguy kịch. Sau sự việc trên, phía cơ sở bán loại bỏng ngô này đã cắt liên lạc.

Ngày 30/11/2022, vụ việc bé trai 5 tuổi, sau khi nhặt được và uống khoảng 5ml dung dịch màu vàng trong lọ thuỷ tinh của thuốc lá điện tử, 15 phút sau đó người nhà phát hiện trẻ co giật toàn thân, nôn, hôn mê. Ngay lập tức cháu được sơ cứu tại bệnh viện gần nhà và chuyển tuyến lên Bệnh viện Nhi Trung ương.

Sau khi các bác sỹ thăm khám, các mẫu bệnh phẩm gồm máu, nước tiểu, dung dịch trẻ uống nhanh chóng được xét nghiệm và có kết quả dương tính ma tuý tổng hợp mới ADB-BUTINACA. Mặc dù tình trạng ban đầu trẻ bị tổn thương thần kinh nặng đến mức co giật, hôn mê, suy hô hấp nhưng sau thời gian điều trị tích cực cháu bé đã may mắn hồi phục tỉnh lại...

Theo công an TP. Hồ Chí Minh, ma túy được pha trộn, tẩm ướp, đóng gói dưới dạng thực phẩm, đồ uống, thảo mộc, thuốc lá điện tử... Người dân nếu vô tình sử dụng các loại hàng hóa, thực phẩm bị pha trộn, tẩm ướp này rất dễ ngộ độc, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Các đối tượng chế biến, sản xuất những loại ma túy mới, chưa có trong danh mục cấm pha, trộn trong dung dịch thuốc lá điện tử (thành phần thuốc lá điện tử có chứa nicotine - một chất gây nghiện, có thể tác động xấu đến phát triển não bộ của trẻ em, ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai và sự phát triển của trẻ. Trường hợp nặng có thể gây nhịp tim chậm, tụt huyết áp, rối loạn nhịp tim, sốc, hôn mê, thậm chí tử vong.

Ma túy thế hệ mới có tốc độ sản xuất nhanh hơn, đồng thời gây tác động đến con người lớn hơn nhiều lần so với các loại ma túy truyền thống. Theo cơ quan công an, nhiều bạn trẻ cho rằng các loại ma túy mới khi sử dụng sẽ không gây nghiện, tuy nhiên, đây là nhận thức rất sai lầm.

Ma túy thế hệ mới có khả năng gây nghiện rất nhanh, đồng thời tàn phá hệ thần kinh trung ương, khiến người dùng không điều khiển được hành vi, thường xuyên hoang tưởng. Rất nhiều vụ án đau lòng đã xảy ra sau khi sử dụng các loại ma túy này. Do đó, tuyệt đối không được sử dụng.

Cảnh giác trước các phương thức, thủ đoạn của tội phạm ma túy

Theo khuyến cáo của lực lượng chứng năng, người dân cần cẩn trọng cả với những sản phẩm bao bì ghi không chứa nicotine nhưng thực chất vẫn có. Trong thuốc lá điện tử còn chứa các chất hoá học phụ gia như methyl salicylate, glycerin, hay propylence glycol. Đây là các hóa chất có thể gây ung thư hoặc tổn thương phổi). Đối tượng thông qua thuốc lá điện tử để kinh doanh, buôn bán, lôi kéo người dân sử dụng trái phép. Các chất ma túy mới bao gồm: 1eP-LDS, 2-FMA, 3-FEA, 3-MMC, MDMB-4en-PINACA, ADB-BUTINACA, 4F-MDMB-BUTICA, 4F-ABUTINACA; tác hại của loại ma túy này sẽ gây ra ảo giác, có thể xuất hiện co giật, hôn mê, thậm chí tử vong đối với người sử dụng.

Tội phạm ma túy cũng thường sử dụng công nghệ thông tin, mạng Internet để trao đổi, mua bán và rút ngắn thời gian giao dịch với độ bảo mật cao, điển hình như: lập các nhóm chát kín trên các nền tảng mạng xã hội của nước ngoài như: Telegram, Viber…; thay đổi phương thức giao dịch, vận chuyển bằng cách sử dụng các đơn vị vận chuyển trung gian như: Grab, Bee, Gojek…để vận chuyển, mua bán ma túy đã gây rất nhiều khó khăn cho công tác phát hiện, điều tra, khám phá của cơ quan chức năng.

Bên cạnh đó, ma túy "núp bóng" thường được đựng trong các gói trà giảm cân, đông trùng hạ thảo, gói bột nước trái cây có in các dòng chữ dễ nhầm lẫn như: Crispy fruit, Crispy fruit grape, Mango, Yaoyao hoặc "nước dâu", "nước vui", cà phê "White Coffe", "CHALI"....được vận chuyển về Việt Nam theo dạng hàng hóa xách tay, đường bộ, đường thủy, đường hàng không…; được rao bán tại các shop Online, các tụ điểm vui chơi giải trí, quán bar, vũ trường…. Cá biệt các đối tượng cũng bán tại các cơ sở giáo dục, các trường đại học, trung học… nhằm lôi kéo, dụ dỗ học sinh, sinh viên sử dụng chất ma túy.

Khi thấy nạn nhân có những dấu hiệu dưới đây, Công an TP. Hồ Chí Minh đề nghị gia đình và những người có trách nhiệm trong nhà trường có biện pháp giúp đỡ, đưa đi xét nghiệm khi thấy học sinh, con em mình thay đổi bất thường về giờ giấc sinh hoạt, thức khuya, đêm ít ngủ, dậy trễ, ngày ngủ nhiều; hay tụ tập, đi lại với người không có việc làm, không lao động, không học hành, hay chơi thân với người nghiện ma túy.

Từ phương thức, thủ đoạn trên, lực lượng công an cũng đề nghị các cơ quan chức năng, nhà trường, gia đình, bản thân các em học sinh, sinh viên, thanh thiếu niên nêu cao tinh thần cảnh giác, thường xuyên cập nhật, theo dõi các thông tin tuyên truyền về tác hại của ma túy (đặc biệt là các loại ma túy mới); phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm về ma túy để nhận biết, phòng ngừa tránh các nguy cơ, rủi ro liên quan đến ma túy đối với bản thân, gia đình và xã hội (chú ý giáo dục, khuyến cáo con em mình trong các độ tuổi thanh, thiếu niên không tham gia tàng trữ, sử dụng các chất ma túy, đặc biệt loại ma túy mới như: thuốc lá điện tử, các dạng thực phẩm chức năng, thuốc kích thích tinh thần không rõ nguồn gốc hoặc chưa được chính quyền cấp phép lưu hành tại Việt Nam; thường xuyên quan tâm đến những biểu hiện về tâm sinh lý của con, em mình, sớm phát hiện những biểu hiện bất thường về giờ giấc sinh hoạt, tâm sinh lý để kịp thời có biện pháp động viên, ngăn chặn nếu nhận thấy các em có sử dụng các thực phẩm, chất kích thích không rõ nguồn gốc).

Tích cực tham gia đấu tranh tố giác tội phạm liên quan đến ma túy, phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an và các cơ quan chức năng trong công tác đấu tranh phòng, chống loại tội phạm về ma túy. Mạnh dạn tố cáo những tổ chức, cá nhân có hành vi tàng trữ, mua bán, sử dụng trái phép các chất ma túy cho chính quyền địa phương (Công an phường hoặc UBND phường) nơi mình cư trú; vận động người nghiện tham gia cai nghiện tại cơ sở chữa bệnh của nhà nước hoặc các cơ sở cai nghiện tư nhân để họ từ bỏ ma túy góp phần bảo đảm tình hình an ninh trật tự trên địa bàn Thành phố.

Đối với các dịch vụ kinh doanh có điều kiện và các hộ kinh doanh khác tuyệt đối không được tham gia mua bán, tàng trữ, vận chuyển các loại thực phẩm, thuốc lá điện tử, thuốc kích thích (có thể là ma túy núp bóng) trôi nổi không rõ nguồn gốc…để bày, bán dễ gây nhầm lẫn cho người dân khi mua, sử dụng như các thực phẩm thông thường.