Cần nhiều chính sách giúp sản phẩm OCOP khai thác tốt thị trường
Đã có khoảng 7.500 sản phẩm OCOP được gắn sao
Sau hơn 4 năm, cả nước đã có khoảng 7.500 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, trong đó 67,6% sản phẩm 3 sao, 31% sản phẩm 4 sao, 1,2% sản phẩm tiềm năng 5 sao và 0,2% sản phẩm 5 sao. Hơn 4.061 chủ thể OCOP, trong đó có 38,7% là Hợp tác xã (HTX), 25,9%là doanh nghiệp, 33,1% là cơ sở sản xuất/hộ kinh doanh, còn lại là tổ hợp tác.
| Cần nhiều chính sách giúp sản phẩm OCOP khai thác tốt thị trường |
Bên cạnh đó, Chương trình ''Mỗi xã một sản phẩm" (Chương trình OCOP) đã góp phần chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ sang sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị, theo tiêu chuẩn, quy chuẩn, có truy xuất nguồn gốc và theo nhu cầu thị trường. Khơi dậy tiềm năng đất đai, sản vật, lợi thế so sánh, đặc biệt là các giá trị văn hóa vùng miền để hình thành các sản phẩm OCOP tích hợp “đa giá trị”, gắn kết giữa phát triển nông nghiệp với dịch vụ, du lịch.
Thông qua chương trình OCOP, nhiều địa phương đã quy hoạch được các vùng nguyên liệu đặc sản, phát triển các ngành nghề nông thôn, đặc biệt là bảo tồn và phát triển nhiều làng nghề truyền thống. Hình thành nhiều sản phẩm OCOP gắn với vai trò như một “đại sứ” chuyển tải những câu chuyện sản phẩm mang tính nhân văn của vùng, miền, như: sản phẩm trà Phìn Hồ mang hương sắc, văn hóa của đồng bào người Dao ở vùng núi Hoàng Su Phì tỉnh Hà Giang; sản phẩm từ sen - thể hiện những giá trị về văn hóa, con người xứ sở sen Hồng tỉnh Đồng Tháp.
Sản phẩm OCOP đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng, an toàn thực phẩm; có mẫu mã, bao bì đa dạng và thân thiện với môi trường, phù hợp yêu cầu của thị trường; góp phần gia tăng giá trị, giúp các chủ thể tăng quy mô sản xuất và doanh thu. Trong đó, hơn 60,7% chủ thể OCOP đạt từ 3 sao trở lên có doanh thu tăng bình quân 17,6%/năm, giá bán các sản phẩm sau khi được chính thức công nhận OCOP tăng bình quân 12,2%.
Chương trình OCOP cũng đã thúc đẩy hướng đi về phát triển sinh kế ở những vùng đặc biệt khó khăn và các nhóm yếu thế như đồng bào dân tộc thiểu số, phụ nữ. Đến nay, Chương trình OCOP đã trở thành một giải pháp phát triển kinh tế nông thôn, gắn liền với xây dựng nông thôn mới, được triển khai đồng bộ, rộng khắp, được tất cả các địa phương chủ động triển khai một cách hiệu quả và thành công.
Trong đó, có những điểm sáng trong bức tranh nhiều màu sắc của Chương trình OCOP, cụ thể như công tác phát triển sản phẩm tại Hà Giang, Bắc Kạn, Bắc Giang, Hà Nội, Nam Định, Quảng Ninh, Hà Tĩnh, Quảng Nam, Gia Lai; công tác xúc tiến thương mại sáng tạo, nổi trội như: Quảng Ninh, Hà Nội, Hà Tĩnh, Bến Tre, Đồng Tháp,…
Để Chương trình OCOP tiếp tục lan tỏa, "giữ lửa"
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình OCOP giai đoạn 2021 - 2025, trong đó, tiếp tục được xác định Chương trình OCOP là trọng tâm phát triển kinh tế nông thôn theo hướng phát huy nội lực và gia tăng giá trị, là giải pháp và nhiệm vụ quan trọng trong thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025.
Để Chương trình OCOP tiếp tục lan tỏa, "giữ lửa" từ những kết quả đạt được, ông Phương Đình Anh - Phó Chánh văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương – cho rằng, cần phải quán triệt và xác định Chương trình OCOP là giải pháp và nhiệm vụ quan trọng gắn với xây dựng nông thôn.
Bên cạnh đó, cần tăng cường vai trò kiến tạo, ban hành khung pháp lý và chính sách của Nhà nước, trong đó tập trung hoàn thiện các cơ chế, chính sách, giải pháp để nâng cao chất lượng sản phẩm, năng lực tổ chức sản xuất, chế biến và thương mại theo chuỗi giá trị sản phẩm OCOP.
Tập trung đẩy mạnh phát triển sản phẩm OCOP theo chuỗi giá trị dựa trên thế mạnh, lợi thế về nguyên liệu địa phương, văn hóa và tri thức bản địa, đặc biệt là các đặc sản, sản vật, sản phẩm làng nghề và dịch vụ du lịch của làng, xã, cộng đồng theo hướng kinh tế tuần hoàn, bảo đảm hệ sinh thái bền vững.
Đẩy mạnh nâng cao vai trò chủ thể, sự chủ động của người dân, đặc biệt là phát huy tính chủ động, sáng tạo của các chủ thể và cộng đồng để phát triển sản phẩm OCOP đáp ứng yêu cầu của thị trường, gắn với mục tiêu tạo việc làm, nâng cao thu nhập người dân, đặc biệt là vùng miền núi, khó khăn.
Xác định xúc tiến thương mại là nền tảng, chuyển đổi số là động lực nhằm phát triển hiệu quả và bền vững sản phẩm OCOP, ông Phương Đình Anh cho hay, việc xây dựng các giải pháp hỗ trợ quảng bá, xúc tiến thương mại các sản phẩm OCOP cần được tổ chức đồng bộ và thường niên, trở thành sự kiện để quảng bá, kết nối cung – cầu sản phẩm OCOP. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động kết nối cung – cầu, quảng bá, xúc tiến thương mại sản phẩm, đặc biệt là các nền tảng thương mại điện tử, nhằm tạo sự lan tỏa của sản phẩm OCOP trên thị trường.
Trên cơ sở đó, cần xây dựng và hình thành các chuỗi phân phối sản phẩm riêng biệt, đặc sắc để tạo điểm nhấn, thúc đẩy tiêu dùng đối với sản phẩm thông qua các hội chợ, diễn đàn, sự kiện quảng bá…
"Cần xây dựng Trung tâm OCOP quốc gia, các trung tâm OCOP cấp vùng, cửa hàng giới thiệu sản phẩm, đặc biệt các điểm đến sản phẩm Việt Nam gắn với các đô thị, khu du lịch. Đồng thời, phải đẩy mạnh chuyển đổi số trong thương mại sản phẩm gắn với thương mại hiện đại để đa dạng hóa và khai thác hết tiềm năng, giá trị của sản phẩm trên thị trường", ông Phương Đình Anh nêu đề xuất.