Cải thiện chất lượng sản xuất công nghiệp: Xác định trọng tâm, trọng điểm

Khó khăn, thách thức

10 tháng năm 2018, chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp ước tăng 10,4%, cao hơn so với mức tăng 9,6% cùng kỳ năm 2017. Trong đó, các ngành công nghiệp chủ yếu đều tăng ổn định. Cụ thể, ngành chế biến, chế tạo tăng 12,7%, đóng góp 9,8 điểm phần trăm vào mức tăng chung; sản xuất và phân phối điện tăng 9,6%; cung cấp nước và xử lý rác thải, nước thải tăng 6,6%.

Ưu tiên phát triển ngành công nghiệp trọng điểm

Tuy nhiên, theo các chuyên gia kinh tế, phát triển sản xuất công nghiệp cần song hành sự gia tăng về số lượng và chất lượng. Chính phủ, ở mỗi thời điểm, cần có chiến lược, ưu tiên tập trung cho một số ngành công nghiệp chủ lực, tạo sức lan tỏa cho ngành sản xuất khác. Đơn cử, với công nghiệp chế biến, những ưu thế về nhân công giá rẻ, nguyên liệu dồi dào... không còn phù hợp với sự phát triển hiện nay. Những mặt hàng thế mạnh như dệt may, da giày, gạo, cà phê... phải xác định được những tồn tại, hạn chế để có hướng khắc phục, gia tăng hàm lượng giá trị.

Cụ thể, ngành dệt may, 10 tháng năm nay đã có bước tăng trưởng cao hơn cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, dệt may vẫn bộc lộ nhiều điểm yếu chưa được khắc phục: Hay đối với ngành sản xuất thép, mặc dù sản lượng và tiêu thụ gia tăng, giá trị xuất khẩu cũng có nhiều khởi sắc nhưng khó khăn hiện hữu như tiếp tục phải cạnh tranh gay gắt với thép nhập khẩu, đối mặt với nhiều vụ điều tra bán phá giá từ các nước nhập khẩu.

Nhiệm vụ trọng tâm

Quyết định 598/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch cơ cấu lại ngành công nghiệp giai đoạn 2018 - 2020, xét đến năm 2025, nêu rõ: Với mục tiêu giai đoạn đến năm 2020, tỷ trọng công nghiệp và xây dựng trong GDP đạt từ 30 - 35%, tốc độ tăng trưởng công nghiệp cao hơn tốc độ tăng trưởng GDP; tỷ trọng hàng chế biến, chế tạo trong tổng kim ngạch xuất khẩu đạt từ 85 - 90%; lao động trong công nghiệp và xây dựng chiếm 25 - 30%; tốc độ tăng trưởng đầu tư và số lượng doanh nghiệp trong công nghiệp cao hơn tốc tăng trưởng bình quân toàn xã hội. Giai đoạn đến năm 2025, tỷ trọng công nghiệp và xây dựng trong GDP được duy trì ở mức trên 35%; tỷ trọng hàng chế biến, chế tạo trong xuất khẩu được duy trì ở mức trên 85%.

Để đạt được mục tiêu trên, các chuyên gia kinh tế cho rằng, trọng tâm của chính sách công nghiệp phải xác định một số ngành hàng ưu tiên trong mỗi giai đoạn phát triển trên cơ sở khai thác lợi thế quốc gia; tận dụng lợi ích từ hội nhập để tập trung nguồn lực đẩy nhanh phát triển và tạo ra tác động lan tỏa đến toàn ngành công nghiệp. Đặc biệt, phải xây dựng được những ngành hàng chủ lực có hàm lượng công nghệ cao, giá trị gia tăng lớn. Trong đó, tận dụng hệ thống tổ chức sản xuất tiên tiến và ứng dụng công nghệ cao, công nghệ 4.0 trong sản xuất công nghiệp; gắn sản xuất công nghiệp với bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu; xây dựng và nâng cấp chuỗi giá trị sản phẩm của các ngành công nghiệp như dệt may, da giày, hóa chất, thực phẩm, điện tử...