3 yếu tố quan trọng trong ngày Tết cổ truyền ở Lào là gì?

Ngày Tết cổ truyền ở Lào, hay còn gọi là Bunpimay diễn ra trong 3 ngày giữa tháng 4 dương lịch; vào thời điểm kết thúc mùa khô và bắt đầu mùa mưa. Lễ hội mang ý nghĩa đem lại sự mát mẻ, thanh khiết cho cuộc sống của con người và sự phồn vinh cho vạn vật.

Tết Bunpimay được bắt nguồn từ một truyền thuyết xa xưa, trong đó, có một vị thần thông thái tên Kabinlaphrom đã thách thức một chàng trai phú nông mang tên Thammabane. Chàng trai này sẽ phải trả lời 3 câu đố của thần Kabinlaphrom trong vòng 7 ngày, nếu không trả lời được, anh ta sẽ phải dâng đầu mình. Ngược lại, nếu anh ta trả lời được cả 3 câu, vị thần này sẽ tự dâng đầu mình.

Sau 7 ngày, chàng trai phú nông đã trả lời đúng cả 3 câu hỏi của thần Kabinlaphrom, và vị thần này đã khiêm tốn chấp nhận thất bại của mình. Tuy vậy, do lo sợ thiên tai sẽ xảy ra, thần Kabinlaphrom đã giao cho 7 người con gái của mình mang đầu của ông đi vòng quanh trái đất vào mỗi dịp đầu năm. Từ đó, tục lệ về năm mới của người Lào được ra đời, trong đó không thể kể đến 3 yếu tố chính là nước, cát và hoa.

Trong đó, nước là yếu tố quan trọng nhất, tượng trưng cho dòng nước được những người con gái thần Kabinlaphrom tắm cho đầu của ông mỗi năm, với mong muốn đem lại mưa thuận, gió hòa cho trái đất. Vào ngày đầu tiên của Tết Bunpimay, người dân Lào có tục lệ tới chùa để làm lễ và cầu nguyện, sau đó mang nước thơm từ nhà đến để tắm những bức tượng Phật. Nước thơm sau đó sẽ được hứng lại, đem về nhà để vảy khắp nhà và lên mọi thành viên trong gia đình bởi theo quan niệm, đây là nước phúc đức, nước may mắn.

Nghi lễ té nước cũng là nghi lễ đặc trưng nhất trong ngày Tết cổ truyền Bunpimay của Lào. Người Lào cho rẳng, té nước là một cách để thanh tẩy, gột rửa đi hết những điềm xui rủi, bệnh tật, tội lỗi năm cũ, đón chào một năm tươi mới sắp sang. Theo quan niệm của người Lào, người nào càng được té nước nhiều, áo quần ướt đẫm thì sẽ gặp nhiều may mắn trong năm, nếu là người già thì sẽ sống lâu và thịnh vượng.

Yếu tố tiếp theo là cát, tượng trưng cho ngọn núi Kabinlaphrom, nơi mà đầu của thần Kabinlaphrom được bảo vệ. Trong 3 ngày Tết, người dân Lào thường đến ven bờ sông hoặc nơi sân chùa chùa để xây những tòa tháp bằng cát. Những tòa tháp này sau đó sẽ được trang trí bằng những bông hoa, lá cờ, dải lụa và những sợi chỉ ngũ sắc. Sau khi được hoàn thành, các tòa tháp bằng cát sẽ trở thành nơi trẻ em vui đùa, trong khi người lớn sẽ cầu nguyện sang năm mới có nhiều điều phúc tựa như những hạt cát trên tòa tháp vừa xây.

Yếu tố cuối cùng là hoa, tượng trưng cho hương thơm của dòng nước các người con gái tắm lên đầu thần Kablinlaphrom để tỏ lòng thành kính và biết ơn với cha. Đặc biệt, ngày Tết Lào cũng là dịp loài hoa Dook Khoun nở rộ. Đây là loài hoa luôn có ý nghĩa sâu sắc và rất quan trọng trong đời sống văn hóa và tâm linh của người Lào.

Theo quan niệm của người Lào, người nào dâng hoa Dook Khoun lên Đức Phật, người đó sẽ có sức mạnh đánh bại mọi kẻ thù, học hành giỏi giang và trở thành người thông minh, luôn thăng tiến trong công việc. Tương tự, nước ngâm hoa Dook Khoun cũng giống như một loại nước thánh, khi vẩy lên người bất kỳ ai, người đó sẽ tránh được mọi phiền muộn, bệnh tật và có được sự may mắn trong năm tới. Nếu tắm cho tượng Phật bằng nước hoa Dook Khoun vào dịp Tết, các thí chủ sẽ toại nguyện mọi ước mơ, tích được nhiều công đức.

Năm nay, Tết Bunpimay của Lào sẽ diễn ra từ ngày 13 - 16/4. Theo Bộ Thông tin, Văn hòa và Du lịch Lào, lễ hội Tết năm nay sẽ được nhiều tỉnh, thành tổ chức với quy mô lớn hơn và có nhiều hoạt động nhằm hưởng ứng Năm Du lịch Quốc gia 2024. Lào cũng đang hướng tới mục tiêu thu hút khoảng 4 triệu lượt khách du lịch quốc tế, tạo doanh thu hơn 1 tỷ USD.