Việt Nam ghi nhận 463 trận động đất tính đến 5/12/2024
Tập trung ở Kon Plông tỉnh Kon Tum
Ông Nguyễn Xuân Anh – Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho hay: Từ ngày 01/01/2024 đến 5/12/2024, Trung tâm đã ghi nhận được 463 trận động đất có độ lớn dao động trong khoảng từ 2,4 đến 5,0 độ theo thang Mô men trên lãnh thổ và vùng biển Việt Nam. Trong số này có 59 trận động đất có độ lớn M ≥ 3.5 đã được thông báo đầy đủ trên các phương tiện thông tin đại chúng theo Quy chế của Chính phủ.
| Ông Nguyễn Xuân Anh – Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Ảnh: Thu Hường |
“Chỉ riêng trên địa bàn tỉnh Kon Tum đã xảy ra 427 trận động đất có độ lớn trên 2.5, với trận lớn nhất M=5.0 diễn ra ngày 28/07/2024. Số liệu quan trắc động đất cho thấy hiện tượng động đất xảy ra tại khu vực huyện Kon Plông và lân cận có tần suất xảy ra thường xuyên và xu hướng mạnh dần tới vài trăm trận trên năm. Nguyên nhân được xác định là động đất kích thích liên quan đến việc tích nước hồ chứa”- ông Xuân Anh cho hay và khẳng định, đến hết năm 2024 con số 463 trận động đất sẽ không dừng lại ở đó.
Theo Viện Vật lý địa cầu, hiện tượng động đất kích thích này cũng đã xảy ra ở các hồ đập thủy điện khác như Hòa Bình, Sơn La, Sông Tranh 2, A Lưới… Vấn đề nghiên cứu động đất kích thích ở Việt Nam hầu như không được tiến hành cho đến khi có biểu hiện của động đất kích thích đã xảy ra tại đập thuỷ điện Hoà Bình năm 1989. Hiện nay, Viện Vật lý địa cầu đang duy trì mạng trạm quan trắc động đất địa phương tại các hồ đập thuộc bậc thang thủy điện sông Đà, thủy điện Sông Tranh 2, ĐăkđRinh và Thượng Kon Tum và dự án điện hạt nhân tại Đồng Nai.
Số liệu quan trắc động đất là nguồn số liệu đầu vào quan trọng phục vụ công tác quản lý vận hành các đập thủy điện. Ngoài ra, Viện Vật lý địa cầu cũng đã thiết lập mạng trạm quan trắc động đất để đánh giá nguy hiểm động đất phục vụ Dự án Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân tại Đồng Nai.
Làm chủ công nghệ quan trắc, báo tin động đất
Theo ông Nguyễn Xuân Anh, là cơ quan đầu mối được giao thực hiện nhiệm vụ báo tin động đất và cảnh báo sóng thần ở Việt Nam, hiện Viện Vật lý địa cầu đang vận hành gần 100 trạm quan trắc động đất trên lãnh thổ, lãnh hải Việt Nam gồm hệ thống quan trắc quốc gia và hệ thống quan trắc động đất địa phương.
Thời gian qua, Trung tâm báo tin động đất đã ghi nhận được hàng nghìn trận động đất không chỉ ở trên lãnh thổ, lãnh hải Việt Nam, mà còn các trận động đất trong khu vực và trên thế giới. Thông tin các trận động đất có độ lớn M≥3.5 được cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời góp phần trong công tác ứng phó, giảm nhẹ thiên tai động đất, sóng thần cho quốc gia và khu vực.
| Ông Xuân Anh chia sẻ về các trận động đất diễn ra tại khu vực miền Trung. Ảnh: Thu Hường |
“Thông tin các trận động đất có độ lớn M≥1.0 được cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời góp phần trong công tác phòng tránh, giảm nhẹ thiên tai, an sinh xã hội và vận hành an toàn các công trình thủy điện, công trình trọng điểm trên lãnh thổ, lãnh hải Việt Nam” – ông Xuân Anh khẳng định.
Tăng cường truyền thông ứng phó hoạt động động đất
Trước số trận động đất cao, tần suất dày, thực hiện công điện số 73/CĐ-TTg ngày 29/07/2024 của Thủ tướng Chính phủ về chỉ đạo kiểm tra, chủ động khắc phục hậu quả động đất tại địa bàn huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum, từ ngày 28/7 đến 5/8/2024, Viện Vật lý địa cầu đã cử đoàn khảo sát đánh giá các trận động đất diễn ra trong các ngày 28-29/07/2024.
“Cho đến nay, trận động đất M = 5.0 ngày 28/7/2024 là trận động đất lớn nhất trong khu vực tỉnh Kon Tum. Trận động đất này kéo theo 17 dư chấn có độ lớn từ M = 2.5 – 3.8 xảy ra trong cùng ngày/ ”- ông Nguyễn Xuân Anh thông tin.
Theo ông Xuân Anh, chuỗi trận động đất đã gây nhà cửa rung lắc mạnh, nhiều nhà bị nứt và làm cho người dân hoang mang lo sợ không chỉ ở khu vực tỉnh Kon Tum mà còn lan sang các tỉnh lân cận như Quảng Nam, Gia Lai, Đà Nẵng. Thậm chí rung lắc còn được cảm nhận thấy ở các thành phố rất xa như TP. Hồ Chí Minh, Phnôm Pênh (Campuchia) (nguồn Cục Khảo sát địa chất Mỹ - USGS).
| Bản đồ tâm chấn động đất diễn ra ngày 5/12 tại Quảng Nam. Ảnh: Thu Hường |
Trận động đất được đánh giá gây rung động mạnh nhất là cấp VI – VII theo thang MSK-64 trong vùng chấn tâm. Trong thời gian này, đoàn công tác Viện Vật lý địa cầu đã thực hiện tuyên truyền nâng cao hiểu biết của người dân về động đất và phòng chống động đất ở khu vực tâm chấn (các xã vùng tâm chấn như Đắk Tăng, Măng Bút, Đắk Nên, Đắk Rinh, Măng Cành) và một số địa điểm bị tác động của động đất khu vực gần tâm chấn khác.
"Chúng tôi đã tới địa bàn các thôn, xã vùng tâm chấn động đất M=5.0 ngày 28/4/2024 phát tờ rơi, tài liệu tuyên truyền hướng dẫn các kỹ năng ứng phó nhằm giảm thiểu rủi ro do động đất" - ông Xuân Anh thông tin và cho biết thêm, đơn vị đã tổ chức các cuộc tọa đàm đối thoại trực tiếp với bà con tại địa bàn, giải thích làm sáng tỏ hơn các nội dung trong tài liệu tuyên truyền, nghe chia sẻ của bà con để đánh giá hiệu quả của một số hội thảo tuyên truyền về động đất năm 2022. Qua đó kịp thời bổ sung, giải thích, hướng dẫn người dân các kỹ năng ứng phó trong các tình huống mới, thực tế người dân đã trải qua trong động đất ngày 28/4/2024.
“Nhờ đó, sớm ổn định tâm lý cho người dân, tăng cường, củng cố các kỹ năng ứng phó phù hợp tình hình thực tế tại địa phương nhằm giảm thiểu những rủi ro do động đất có thể xảy ra trong thời gian tới tại địa phương’- ông Xuân Anh khẳng định.