Động đất tại Myanmar ảnh hưởng tới Việt Nam: Cảnh báo nguy cơ địa chấn 'thức giấc'

Trận động đất ở Myanmar vừa qua đã ảnh hưởng tới Việt Nam và dấy lên nguy cơ đứt gãy của trái đất có thể "thức giấc" bất cứ lúc nào.
Cứu hộ động đất ở Myanmar: Lan tỏa lòng nhân ái để hồi sinh sau thảm họa Cứu hộ động đất Myanmar: 'Không ai bị bỏ lại phía sau' Động đất Myanmar: Việt Nam gửi 30 tấn hàng cứu trợ

Khi địa chất khu vực chuyển mình: Từ Myanmar đến Việt Nam

Vào ngày 28/3/2025, một trận động đất có độ lớn 7,7 độ Richter đã xảy ra gần thành phố Mandalay, Myanmar, với tâm chấn nằm sâu khoảng 10 km dưới lòng đất. Đây được ghi nhận là trận động đất mạnh nhất tại quốc gia này kể từ năm 1912, gây thiệt hại nặng nề về người và cơ sở hạ tầng. Đáng chú ý, rung chấn từ sự kiện địa chất này lan rộng sang nhiều quốc gia lân cận, bao gồm Thái Lan, Trung Quốc, Ấn Độ và cả Việt Nam. Tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, người dân ở các tòa nhà cao tầng cảm nhận rõ rệt sự rung lắc, dẫn đến một số trường hợp sơ tán khẩn cấp.

Nhiều toàn nhà sụp đổ sau trận động đất Myanmar. Ảnh: Tân Hoa Xã
Nhiều toà nhà sụp đổ sau trận động đất ở Myanmar. Ảnh: Tân Hoa Xã

Trận động đất nói trên xảy ra trên đứt gãy Sagaing – một trong những hệ thống đứt gãy lớn và hoạt động mạnh nhất Đông Nam Á. Việc Sagaing "thức dậy" đã làm dấy lên những lo ngại chính đáng về khả năng lan truyền ứng suất kiến tạo đến các đứt gãy lân cận, trong đó có nhiều đoạn đang tồn tại tại lãnh thổ Việt Nam.

Thực tế, Việt Nam nằm gần một loạt đứt gãy địa chất có khả năng hoạt động, trong đó một số được cho là có liên hệ gián tiếp với chuỗi địa chấn khu vực Myanmar. Cụ thể, các đứt gãy như Sông Mã, Lai Châu – Điện Biên – Sơn La, Sông Cả (Nghệ An – Hà Tĩnh) và Kon Tum – Tây Nguyên đều có tiềm năng phát sinh động đất trong tương lai, đặc biệt nếu xuất hiện tác động lan truyền từ những chấn động lớn ở các vùng lân cận như Myanmar.

Hệ thống đứt gãy địa chất tại Việt Nam: Phải chăng đang thức giấc?

Không giống như núi lửa có thể quan sát trực tiếp, các đứt gãy địa chất thường âm thầm tích tụ năng lượng kiến tạo trong thời gian dài. Khi một đoạn đứt gãy hoạt động, như trường hợp đứt gãy Sagaing tại Myanmar gây ra trận động đất mạnh 7,7 độ Richter hồi tháng 3/2025, nó có thể giải phóng ứng suất và tạo hiệu ứng lan truyền lên các đứt gãy liên kết hoặc nằm gần trục chuyển động – trong đó có Việt Nam.

Thực tế, nhiều đứt gãy tại Việt Nam đã từng ghi nhận các trận động đất có cường độ đáng kể, như trận động đất Điện Biên năm 1935 với độ lớn 6,9 độ Richter – được coi là mạnh nhất trong lịch sử hiện đại của Việt Nam, hay trận động đất Tuần Giáo năm 1983 đạt 6,7 độ, gây thiệt hại nặng nề về nhà cửa.

Ở khu vực Bắc Trung Bộ, tài liệu lịch sử cũng ghi nhận một trận động đất cấp 8 tại Nghệ An vào thế kỷ 19. Gần đây hơn, khu vực Kon Plông (Kon Tum) đã liên tục xảy ra động đất kích thích do hồ thủy điện trong giai đoạn 2018–2021, có trận lên tới 4,7 độ Richter. Đáng chú ý, từ năm 2022 đến nay, nhiều địa phương như Sơn La, Quảng Ngãi, Tây Nguyên và ven biển Bình Thuận tiếp tục ghi nhận các rung chấn từ 3–4 độ Richter. Theo đánh giá của giới chuyên gia, đây là dấu hiệu cho thấy một số hệ thống đứt gãy tại Việt Nam đang có xu hướng hoạt động trở lại sau nhiều năm yên tĩnh.

Nguy cơ động đất tại Việt Nam: Không còn là nỗi lo xa

Mặc dù Việt Nam không nằm trên “vành đai lửa Thái Bình Dương” - khu vực xảy ra khoảng 90% các trận động đất toàn cầu - nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta miễn nhiễm với nguy cơ địa chấn. Trên thực tế, lãnh thổ Việt Nam tồn tại hàng chục hệ thống đứt gãy địa chất có chiều dài hàng trăm km, với lịch sử hoạt động mạnh và chu kỳ phát sinh động đất trung bình mỗi 50-100 năm.

Các khu vực có nguy cơ cao bao gồm: vùng Tây Bắc (Điện Biên - Sơn La) nằm trên đứt gãy Sông Hồng - Sông Chảy, từng ghi nhận động đất lớn như trận Điện Biên năm 1935 (6,9 độ Richter) và Tuần Giáo năm 1983 (6,7 độ Richter); khu vực Bắc Trung Bộ (Nghệ An – Hà Tĩnh) gần đứt gãy Sông Mã, có nền đất yếu và dân cư đông, từng nhiều lần rung lắc do địa chấn; Tây Nguyên và Nam Trung Bộ nằm trong vùng ảnh hưởng của đứt gãy Kon Tum và các đứt gãy ven biển, nơi có nhiều hồ thủy điện tích nước – yếu tố có thể kích hoạt động đất; và ven biển miền Trung – Biển Đông, nơi tồn tại các đứt gãy dưới đáy biển như Trường Sa, tiềm ẩn nguy cơ động đất trượt ngang gây ra sóng thần nếu xảy ra sự kiện mạnh.

Mặc dù chưa thể dự đoán chính xác thời điểm xảy ra động đất lớn, song tần suất xuất hiện các rung chấn nhỏ ngày càng nhiều và phân bố rộng là dấu hiệu cho thấy hệ thống đứt gãy đang hoạt động trở lại sau nhiều năm yên tĩnh – và đó có thể là tiền đề cho các trận động đất mạnh hơn trong tương lai. Do đó, việc cập nhật bản đồ phân vùng nguy cơ, giám sát hệ thống đứt gãy và nâng cao nhận thức cộng đồng là những bước đi cấp thiết để giảm thiểu thiệt hại nếu địa chấn xảy ra.

Nếu đứt gãy “thức giấc” tại đô thị lớn: Kịch bản không còn xa vời

Trong bối cảnh hệ thống đứt gãy địa chất tại Việt Nam có dấu hiệu hoạt động trở lại, nhiều chuyên gia cảnh báo rằng một trận động đất mạnh hoàn toàn có thể xảy ra tại khu vực đông dân cư, thậm chí ngay gần các đô thị lớn như Hà Nội hoặc thành phố Vinh.

Mặc dù Việt Nam không nằm trong vành đai lửa Thái Bình Dương – nơi ghi nhận tới 90% số trận động đất toàn cầu – nhưng các hệ thống đứt gãy như Sông Hồng – Sông Chảy, Sông Mã – Sông Cả và đứt gãy Kon Tum đều có lịch sử hoạt động mạnh và hiện vẫn đang tiềm ẩn nguy cơ phát sinh động đất lên tới 6 – 6,5 độ Richter.

Trong một kịch bản giả định, nếu một trận động đất 6 độ xảy ra gần thành phố Vinh – một đô thị có hàng triệu dân, cùng hàng loạt nhà máy, kho vận và khu công nghiệp – thì hậu quả sẽ rất nghiêm trọng nếu cơ sở hạ tầng không được xây dựng theo tiêu chuẩn kháng chấn. Các công trình cũ, nhà tầng thấp hoặc xây sai quy chuẩn có nguy cơ đổ sập; hệ thống điện, nước, viễn thông có thể bị tê liệt; giao thông gián đoạn sẽ khiến chuỗi logistics và sản xuất công nghiệp bị ngưng trệ, dẫn tới thiệt hại kinh tế dây chuyền. Quan trọng hơn, một sự cố như vậy còn có thể làm lung lay niềm tin của nhà đầu tư vào khả năng đảm bảo an toàn và tính bền vững của hạ tầng tại Việt Nam.

Dù chỉ là tình huống giả định, nhưng đây hoàn toàn là kịch bản khả thi, nhất là khi tần suất các trận động đất nhỏ từ 3–4 độ Richter đang ngày càng xuất hiện nhiều hơn tại các tỉnh như Sơn La, Kon Tum, Quảng Ngãi và Nghệ An trong vài năm gần đây – cho thấy hệ thống đứt gãy không còn “ngủ yên".

Giải pháp nào để Việt Nam không bị động trước động đất?

Để ứng phó hiệu quả với nguy cơ này, Việt Nam cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp.

Trước hết là việc cập nhật và công khai bản đồ nguy cơ động đất toàn quốc, để cung cấp thông tin chính xác cho chính quyền, nhà đầu tư, đơn vị thiết kế – thi công và người dân. Thứ hai, cần tích hợp yếu tố địa chất vào quy hoạch phát triển khu công nghiệp, đô thị, khu du lịch, đặc biệt ở những vùng có tiền sử địa chấn. Thứ ba, bắt buộc áp dụng tiêu chuẩn thiết kế kháng chấn cho các công trình từ 5 tầng trở lên hoặc các công trình hạ tầng trọng yếu như bệnh viện, trường học, kho xăng, nhà máy điện.

Tiếp đến là đầu tư hệ thống cảnh báo sớm và cảm biến địa chấn, đồng thời tổ chức diễn tập, nâng cao năng lực ứng phó cho lực lượng tại chỗ – từ dân sự đến doanh nghiệp. Cuối cùng, Việt Nam cần xây dựng kế hoạch duy trì chuỗi cung ứng và sản xuất trong điều kiện thiên tai – điều mà nhiều quốc gia phát triển đã lồng ghép vào chiến lược kinh tế - an ninh quốc gia.

Nhìn từ các kịch bản địa chất, điều đáng sợ không phải là “liệu có động đất xảy ra không”, mà là tâm thế bị động, chủ quan và thiếu chuẩn bị. Khi các đứt gãy bắt đầu “thức giấc”, chỉ những quốc gia có tầm nhìn xa và chiến lược phòng ngừa hiệu quả mới có thể bảo vệ được cả con người lẫn nền kinh tế.
Thanh Thanh
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Động đất

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Bộ Y tế tăng cường giám sát thị trường dược phẩm, mỹ phẩm

Bộ Y tế tăng cường giám sát thị trường dược phẩm, mỹ phẩm

Bộ Y tế đẩy mạnh kiểm tra việc sản xuất, kinh doanh các mặt hàng như dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, thuốc cổ truyền và thiết bị y tế...
Thiếu tướng Nguyễn Hồng Ky: Phòng cháy bắt đầu từ ý thức mỗi người dân

Thiếu tướng Nguyễn Hồng Ky: Phòng cháy bắt đầu từ ý thức mỗi người dân

Phát biểu tại buổi công diễn vở kịch “Ngược chiều bình an”, Thiếu tướng Nguyễn Hồng Ky nhấn mạnh, phòng cháy phải bắt đầu từ ý thức mỗi người dân.
Thời tiết hôm nay 22/5: Tây Bắc Bộ lốc, sét, mưa đá

Thời tiết hôm nay 22/5: Tây Bắc Bộ lốc, sét, mưa đá

Thời tiết hôm nay 22/5, Tây Bắc Bộ có mây, chiều tối và đêm có mưa rào và dông vài nơi. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.
Thời tiết biển hôm nay 22/5/2025: Gió duy trì cường độ yếu

Thời tiết biển hôm nay 22/5/2025: Gió duy trì cường độ yếu

Dự báo thời tiết biển hôm nay 22/5/2025, gió trên hầu khắp các vùng biển hoạt động với cường độ yếu, riêng Vịnh Bắc Bộ có cường độ trung bình.
Ông Nguyễn Trọng Đông làm Trưởng Ban Chỉ đạo phát triển kinh tế tập thể Hà Nội

Ông Nguyễn Trọng Đông làm Trưởng Ban Chỉ đạo phát triển kinh tế tập thể Hà Nội

Ông Nguyễn Trọng Đông, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội được phân công làm Trưởng Ban Chỉ đạo phát triển kinh tế tập thể Hà Nội cùng 2 Phó Trưởng ban khác.

Tin cùng chuyên mục

Bộ Xây dựng yêu cầu dừng công trình có nguy cơ gây sạt lở

Bộ Xây dựng yêu cầu dừng công trình có nguy cơ gây sạt lở

Bộ Xây dựng yêu cầu đình chỉ việc xây dựng công trình có dấu hiệu không bảo đảm an toàn hoặc có nguy cơ gây sạt lở, ảnh hưởng đến dòng chảy, thoát lũ.
Hà Nội phê duyệt tỉnh lộ 429 có 8 làn xe chạy

Hà Nội phê duyệt tỉnh lộ 429 có 8 làn xe chạy

Tuyến đường tỉnh lộ 429 dài 2,2km có đoạn được thiết kế với 8 làn xe chạy giúp kết nối huyện Thường Tín với Phú Xuyên (Hà Nội), tạo động lực phát triển vùng.
Truy xuất nguồn gốc: Giải pháp hữu hiệu chống hàng giả

Truy xuất nguồn gốc: Giải pháp hữu hiệu chống hàng giả

Các giải pháp truy xuất nguồn gốc được coi là 'chìa khóa' trong công cuộc chống hàng giả, góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Công đoàn Công Thương Việt Nam gửi yêu thương tới những người gìn giữ rừng xanh

Công đoàn Công Thương Việt Nam gửi yêu thương tới những người gìn giữ rừng xanh

Ngày 21/5, Công đoàn Công Thương Việt Nam đã trao tận tay người lao động ngành lâm nghiệp tại Tuyên Quang - những con người thầm lặng giữ màu xanh cho đất nước.
Nghị quyết 68: Huy động tối đa nguồn lực tư nhân

Nghị quyết 68: Huy động tối đa nguồn lực tư nhân

Nghị quyết 68-NQ/TW khẳng định vai trò trung tâm của kinh tế tư nhân, với mục tiêu huy động tối đa nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững và toàn diện.
Bảng lương theo vị trí việc làm năm 2026 thay đổi ra sao?

Bảng lương theo vị trí việc làm năm 2026 thay đổi ra sao?

Bộ Nội vụ vừa thông tin mới nhất về tiến độ xây dựng bảng lương mới theo vị trí việc làm. Dự kiến, sẽ có 5 bảng lương và 9 chế độ phụ cấp mới.
Học sinh tỉnh nào không phải thi vào lớp 10 công lập?

Học sinh tỉnh nào không phải thi vào lớp 10 công lập?

Hầu hết tỉnh, thành tổ chức thi tuyển sinh lớp 10 công lập trong tháng 6, một số tỉnh tổ chức ngay cuối tháng 5, có 4 địa phương không tổ chức thi mà xét tuyển.
Hà Nội và

Hà Nội và 'mỏ vàng' di sản chờ khai thác

Hà Nội - thành phố di sản với gần 6.500 di tích, coi đầu tư văn hóa là đầu tư cho phát triển bền vững, động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội.
Thực hư công dụng của các sản phẩm tiết kiệm điện

Thực hư công dụng của các sản phẩm tiết kiệm điện

Thiết bị tiết kiệm điện tràn lan thị trường với lời quảng cáo “siêu hiệu quả”, song nhiều sản phẩm bị người dùng tố “tiền mất, tật mang”, tiềm ẩn nguy hiểm.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng yêu cầu thay nhà thầu chậm tiến độ

Bộ trưởng Bộ Xây dựng yêu cầu thay nhà thầu chậm tiến độ

Kiểm tra tiến độ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh yêu cầu nhà thầu nào chậm phải thay thế để đáp ứng tiến độ.
Quy định mới nhất về cách ly khi mắc Covid-19

Quy định mới nhất về cách ly khi mắc Covid-19

Người mắc Covid-19 không còn bị bắt buộc cách ly y tế như trước, thay vào đó, Bộ Y tế khuyến cáo người bệnh nên tự cách ly tại nhà ít nhất 5 ngày.
Sẽ kiểm tra sản phẩm giảm cân

Sẽ kiểm tra sản phẩm giảm cân 'thần tốc' mà DJ Ngân 98 quảng cáo

Sau loạt ồn ào liên quan đến sản phẩm giảm cân, Sở An toàn thực phẩm TP. Hồ Chí Minh cho biết sẽ vào cuộc kiểm tra sản phẩm X100 do DJ Ngân 98 quảng bá.
Bộ Y tế thu hồi giấy công bố loạt thực phẩm chức năng

Bộ Y tế thu hồi giấy công bố loạt thực phẩm chức năng

Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã ra quyết định thu hồi hiệu lực Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố 12 sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
Cảnh báo sạt lở đất khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ

Cảnh báo sạt lở đất khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ

Dự báo, từ đêm 22/5 đến ngày 24/5, khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có khả năng xảy ra một đợt mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to, nguy cơ xảy ra sạt lở đất.
Ứng dụng công nghệ số nâng tầm sản phẩm nông thôn mới

Ứng dụng công nghệ số nâng tầm sản phẩm nông thôn mới

Ứng dụng công nghệ số trong truy xuất nguồn gốc là giải pháp then chốt giúp sản phẩm chủ lực tại các xã nông thôn mới nâng giá trị, đáp ứng yêu cầu thị trường.
Chi tiết thời gian đăng ký xét tuyển các trường đại học

Chi tiết thời gian đăng ký xét tuyển các trường đại học

Mùa tuyển sinh 2025 bắt đầu sôi động, nhiều trường đại học công bố lịch nhận hồ sơ. Thí sinh cần chủ động nắm rõ mốc thời gian từng phương thức xét tuyển.
Ngày 21/5:

Ngày 21/5: 'Chốt' ngày toàn dân bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XVI

Ngày 21/5, Quốc hội thảo luận và biểu quyết thông qua ngày toàn dân bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2030.
Thời tiết hôm nay 21/5: Bắc Bộ đêm mưa, ngày nắng nóng

Thời tiết hôm nay 21/5: Bắc Bộ đêm mưa, ngày nắng nóng

Thời tiết hôm nay 21/5, khu vực Bắc Bộ có mưa rào và dông vài nơi vào ban đêm, riêng riêng khu vực đồng bằng có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.
Thời tiết biển hôm nay 21/5/2025: Biển Đông chuyển hướng gió

Thời tiết biển hôm nay 21/5/2025: Biển Đông chuyển hướng gió

Dự báo thời tiết biển hôm nay 21/5/2025, khu vực Biển Đông gió hoạt động với cường độ yếu đến trung bình và chuyển hướng đông nam đến nam.
Gói vay 120.000 tỷ đồng:

Gói vay 120.000 tỷ đồng: 'Cú hích' còn dang dở với nhà ở xã hội

Theo Bộ Xây dựng, sau 2 năm triển khai, tỷ lệ giải ngân của gói vay 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội vẫn rất thấp, chỉ khoảng 2%.
Mobile VerionPhiên bản di động