Bày bán tràn lan
Khảo sát thực tế cho thấy, việc tìm mua thuốc lá điện tử không hề khó khăn, chỉ cần lên Google gõ từ khóa “mua thuốc lá điện tử” sẽ tìm thấy hàng trăm kết quả các website bán hàng như Saigon Retro Vape, Lầy Store, Podsupplier, The Best Vape... Những website này có giao diện bán hàng là một trang thương mại điện tử, kinh doanh các thiết bị hút, tinh dầu, phụ kiện và các sản phẩm đi kèm với giá được niêm yết rõ ràng từ vài trăm nghìn đến hàng triệu đồng. Khi truy cập vào các trang, người dùng có thể dễ dàng tiếp cận hàng trăm mẫu mã, chủng loại thuốc lá điện tử khác nhau.
 |
| Cửa hàng thuốc lá điện tử The Best Vape trên đường Nguyễn Gia Trí, quận Bình Thạnh. Ảnh chụp ngày 1/12/2024 |
Ở các quận trung tâm TP. Hồ Chí Minh như quận 1, Bình Thạnh, quận 10, có nhiều cửa hàng bày bán công khai đa dạng thuốc lá điện tử. Nhân viên tại cửa hàng tư vấn nhiệt tình cho khách về cách sử dụng và các loại tinh dầu đi kèm. Những sản phẩm này được quảng bá như một lựa chọn “an toàn hơn” so với thuốc lá truyền thống, đánh vào tâm lý muốn cai thuốc hoặc tìm kiếm trải nghiệm mới của người trẻ.
Trong vai người mua hàng, ngày 1/12/2024, phóng viên Báo Công Thương có mặt tại cửa hàng The Best Vape (đường Nguyễn Gia Trí, quận Bình Thạnh), tại đây trưng bày nhiều loại thuốc lá điện tử, chủ yếu là các loại cầm tay, từ dùng một lần cho đến loại sạc pin được, đầu hút chứa tinh dầu,… Giá cả của các loại thuốc lá có đủ phân khúc, trung bình từ 100.000, 200.000 đồng đến hơn 2 triệu đồng.
 |
| Cửa hàng bày bán công khai nhiều loại thuốc lá điện tử. Ảnh chụp ngày 1/12/2024 |
Nhân viên bán hàng cho biết: “Thuốc lá điện tử có nhiều loại, từ dùng một lần cho đến loại sạc pin được. Hiện nay, loại thuốc lá điện tử dùng một lần với số hơi hút dao động từ 1.000 - 1.600 hơi đang rất được ưa chuộng”.
Nhân viên bán hàng giới thiệu, toàn bộ các mặt hàng liên quan đến thuốc lá điện tử mà cửa hàng phân phối đều được nhập khẩu, chủ yếu từ Mỹ, Anh và các nước châu Âu. “Tiền nào của đó, chị muốn lấy loại nào cũng có, só lượng bao nhiêu cũng có, bên em nhập chính hãng của các thương hiệu nổi tiếng thế giới nên chị yên tâm. Bên em có 3 cửa hàng ở TP. Hồ Chí Minh, nếu chị muốn lấy số lượng lớn, bên em sẽ có giá ưu đãi", nhân viên bán hàng nói.
Theo quan sát, trên bao bì tất cả các sản phẩm, không hề có thông tin về đơn vị xuất khẩu, xuất xứ của sản phẩm. Khi được yêu cầu cung cấp hóa đơn, nhân viên cho biết, không có hóa đơn đỏ và chỉ đưa phiếu mua hàng.
Còn tại cửa hàng Pod Supplier trên đường Nguyễn Cư Trinh (quận 1), ngoài các loại thuốc lá điện tử dùng một lần với nhiều hương vị như dưa hấu, bạc hà, xoài, dâu…, thuốc lá điện tử sạc pin rất đa dạng chủng loại có giá từ 300.000 đến hàng triệu đồng.
 |
| Cửa hàng thuốc lá điện tử Pod Supplier trên đường Nguyễn Cư Trinh (quận 1). Ảnh chụp ngày 1/12/2024 |
Tiếp tục trong vai khách hàng mua sỉ, phóng viên hỏi về nguồn gốc của những máy thuốc lá điện tử này, nhân viên tư vấn cho biết, hầu hết các sản phẩm được đăng ký thương hiệu ở Mỹ nhưng được sản xuất tại Trung Quốc. Còn các loại tinh dầu, mùi hương nhân viên được nhập chủ yếu từ Indonesia và Malaysia, nhân viên này khẳng định, cửa hàng chỉ bán hàng nhập khẩu chứ không có hàng trong nước.
Đáng chú ý, khi phóng viên đề nghị xem hàng, nhân viên này chỉ đưa vỏ hộp được trưng bày trên kệ cho khách hàng xem. Sau khi phóng viên gợi ý muốn xem các sản phẩm “hot” nhất hiện nay để mua số lượng lớn về bán ở Đồng Nai, nhân viên bán hàng mới vào kho lấy ra một loạt sản phẩm và yêu cầu không được chụp ảnh.
 |
| Cửa hàng Pod Supplier khẳng định luôn sẵn hàng để bán số lượng lớn. Ảnh chụp ngày 1/12/2024 |
Đáng chú ý, việc mua bán thuốc lá điện tử trên các trang mạng cũng nhộn nhịp, bao gồm ở cả nhóm kín lẫn công khai trên mạng xã hội Facebook, TikTok… Bất cứ ai và đang ở độ tuổi nào đều dễ dàng sở hữu thuốc lá điện tử chỉ cần một cú nhấp chuột, một tin nhắn, một cuộc gọi là đơn vị bán hàng sẽ giao tận nơi nhanh chóng.
Đơn cử, trên website của hệ thống cửa hàng Lầy Stone, khách hàng có thể dễ dàng mua tất cả các dòng sản phẩm thuốc lá điện tử. Cơ sở này khẳng định là đơn vị chuyên phân phối cung cấp sỉ, lẻ Vape, Pod System, Juice và các phụ kiện thuốc lá điện tử chính hãng tại TP. Hồ Chí Minh.
Ngoài website, cơ sở này còn bán qua hệ thống Facebook như: Lầy Stone; Pod 1 lần - Saigon; Lầy Vape Sài Gòn; Lầy Bình Thạnh…
Tương tự, hệ thống Etoy Vape Stone luôn được giới trẻ ở TP. Hồ Chí Minh biết đến bởi khá nổi tiếng trong hệ thống thuốc lá điện tử. Trên website, cơ sở này “nổ” là đơn vị đi đầu trong việc mang các sản phẩm vape, pod, thuốc lá điện tử và tinh dầu chính hãng cao cấp về Việt Nam.
Khi phóng viên liên hệ mua hàng, nhân viên cơ sở thuốc lá điện tử Etoy Vape Stone tư vấn rất nhiều loại sản phẩm bán chạy như vape, pod kit, pod 1 lần, tinh dầu freebase, saltnic.…, tất cả được nhập khẩu chính hãng, uy tín cùng Nhân viên này cho biết, hiện Etoy Vape Stone có hệ thống cửa hàng phủ khắp TP. Hồ Chí Minh như quận 1, quận 7, Phú Nhuận, TP. Thủ Đức. Riêng khu vực các quận trung tâm giao hàng hỏa tốc trong 2 giờ với dịch vụ hậu mãi và chăm sóc khách hàng luôn hàng đầu.
 |
| Cửa hàng thuốc lá điện tử Etoy Vape Store tại quận 7. Ảnh: Etoy Vape Store |
Cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ năm 2025
Chiều 30/11, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về hoạt động chất vấn tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV.
Nghị quyết của Quốc hội nêu rõ: Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự và an toàn xã hộ; đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, đặc biệt là đối với thanh niên, thiếu niên về tác hại của rượu, bia, thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người.
Trước đó, tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, thực tế trong thời gian vừa qua, Bộ Công Thương luôn từ chối cấp phép kinh doanh và cấp đăng ký thông báo cho website thương mại điện tử kinh doanh thuốc lá thế hệ mới; đồng thời, Bộ đã chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường tăng cường kiểm tra và đã xử lý hàng trăm vụ việc đối với loại hình kinh doanh sản phẩm này.
Liên quan đến hoạt động kiểm tra, kiểm soát thị trường thuốc lá điện tử trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, trao đổi với Báo Công Thương, đại diện Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh cho biết: Từ đầu năm 2024 đến nay, đơn vị đã kiểm tra và xử lý 65 vụ vi phạm về hành vi kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, kinh doanh hàng hóa nhập lậu, không đăng ký thành lập hộ kinh doanh trong những trường hợp phải đăng ký theo quy định… tạm giữ 16.185 đơn vị sản phẩm thuốc lá điện tử và phụ kiện thuốc lá điện tử với giá trị hàng hóa ước tính hơn 4,9 tỷ đồng.
Ngoài ra, đơn vị đã ban hành quyết định xử phạt hành chính với số tiền hơn 1 tỷ đồng. Mặt hàng thuốc lá điện tử được kinh doanh rải rác ở nhiều khu vực nhưng thường tập trung ở một số khu vực quận 1, 3, 7, 10, Tân Bình, Phú Nhuận.
