Tọa đàm “Dựng hàng rào pháp lý ngăn chặn giới trẻ tiếp cận thuốc lá mới”

Tọa đàm có sự tham gia của đại diện các Bộ, ngành liên quan và các chuyên gia y tế, bao gồm ông Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế, Bộ Tư pháp; ông Nguyễn Nho Huy, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Thể chất, Bộ Giáo dục - Đào tạo; PGS.TS. Nguyễn Huy Nga, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển môi trường Sức khỏe (CHERAD), nguyên Cục trưởng Cục Quản lý môi trường y tế, Bộ Y tế; ThS.BS. Lê Đình Phương, Trưởng khoa Nội tổng quát và Y học Gia đình, Bệnh viện FV; cùng với tham luận trực tuyến của TS.BS. Kumamaru - chuyên gia tim mạch, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa AOI, Nhật Bản.

Tọa đàm đã thảo luận về tình trạng sử dụng thuốc lá ở giới trẻ, bao gồm cả thuốc lá điếu truyền thống và thuốc lá mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng), cũng như chia sẻ các giải pháp thực tiễn để ngăn chặn đối tượng này tiếp cận mọi loại sản phẩm thuốc lá. Theo đó, hai hướng tiếp cận khả thi cần được tăng cường thực thi song hành, đó là tăng cường tuyên truyền, giáo dục về tác hại của mọi loại sản phẩm thuốc lá, kết hợp với việc thực hiện nghiêm ngặt các quy định mà pháp luật đặt ra dành riêng cho nhóm đối tượng này.

Cụ thể, Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá 2012 đã có quy định chặt chẽ ở Điều 9 về việc không cho phép người chưa đủ 18 tuổi mua, bán, sử dụng thuốc lá. Điều 29 Nghị định 117/2020 ngày 28/09/2020 quy định các vi phạm về phòng, chống tác hại của thuốc lá cũng nêu rõ hình thức cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với người từ 16 đến dưới 18 tuổi có hành vi sử dụng thuốc lá. Điều này có nghĩa, hành vi bán lẫn mua thuốc lá dù có sử dụng hay không thì vẫn bị áp dụng các hình thức phạt đối với đối tượng giao dịch chưa đủ tuổi thành niên.

Phần lớn các đại biểu tham dự tọa đàm đều khẳng định, để có thể áp dụng hệ thống quy định pháp luật trên, việc đầu tiên là cần quản lý chặt chẽ mọi loại sản phẩm thuốc lá bằng nhiều chính sách, biện pháp khác nhau. Trong đó, các sản phẩm thuốc lá mới nào đã được xác định rõ là thuộc định nghĩa của Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá do có chứa nguyên liệu thuốc lá như thuốc lá làm nóng thì đã đủ điều kiện để được đưa vào quản lý trước dưới luật hiện hành, thay vì phải chờ nghiên cứu, thảo luận thêm giữa các cơ quan chức năng.

Ngược lại, cũng có những ý kiến lo ngại việc hợp pháp hóa các sản phẩm thuốc lá mới có thể dẫn đến khả năng người trẻ dễ dàng mua thuốc lá, dựa trên bối cảnh hiện nay dù chưa được phép kinh doanh chính thức nhưng tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở giới trẻ đã tăng 18 lần trong gần 5 năm qua.

Tuy nhiên, điều này đã được một số đại biểu nhìn nhận rằng, chỉ cần có hàng lang pháp lý thì việc thực thi pháp luật sẽ có thể giải quyết vấn đề lo ngại trên. Các đại biểu nhận định, hệ thống pháp luật dùng để ngăn chặn giới trẻ tiếp cận thuốc lá là đã có sẵn, quan trọng là cần nghiêm túc triển khai thực thi.