Tiết giảm chi phí - đảm bảo cung ứng điện phát triển kinh tế xã hội 21 tỉnh thành phía Nam

Điện thương phẩm tăng trưởng mạnh

Trong 10 tháng năm 2022, Tổng công ty Điện lực miền Nam và các đơn vị thành viên đã đảm bảo cung ứng điện cho nhu cầu sản xuất kinh doanh và sinh hoạt của nhân dân trên địa bàn 21 tỉnh thành phố phía Nam. Trong đó, nhiều chỉ tiêu kế hoạch sản xuất kinh doanh trong 10 tháng đầu năm đạt và vượt.

Cụ thể, sản lượng điện thương phẩm thực hiện đạt gần 69,7 tỷ kwh, tăng 10,98% so với cùng kỳ năm 2021 và đạt hơn 84% kế hoạch Tập đoàn giao (kế hoạch 82 tỷ 770 triệu kWh). Đáng chú ý, tỷ lệ tổn thất điện năng toàn Tổng công ty 10 tháng năm 2022 là 3,07%, thấp hơn lũy kế cùng kỳ năm 2021 là 1,14%, thấp hơn kế hoạch Tập đoàn giao là 0,75%, tương ứng tiết kiệm 376 triệu kWh; tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt, khách hàng sử dụng dịch vụ điện trên môi trường mạng (Zalo, App CSKH, Email) đều đạt và vượt kế hoạch Tập đoàn Điện lực Việt Nam giao…

Năm 2022 nền kinh tế đã khôi phục và khởi sắc trên các lĩnh vực, mức tăng điện thương phẩm đã quay trở lại mức ổn định. Do đó, Tổng công ty Điện lực miền Nam dự kiến sản lượng điện thương phẩm năm 2022 đạt 83 tỷ 795 triệu kWh (bao gồm đã tính phần điện thương phẩm tăng thêm do thay đổi lịch ghi chỉ số), đạt vượt 1,025 tỷ kWh so với kế hoạch Tập đoàn Điện lực Việt Nam giao đầu năm và tăng 9,63% so với thực hiện năm 2021.

Tuy nhiên, song song với sản lượng điện thương phẩm tăng thì điện mua huy động từ các nguồn cung gia tăng để đáp ứng việc cung cấp điện. Năm 2022 giá mua điện từ các nguồn cao mà giá bán điện thương phẩm không đổi, dẫn đến doanh thu sản xuất kinh doanh điện có tăng nhưng không đủ để bù đắp chi phí mua điện - chi phí phân phối.

Nhìn chung, mặc dù bị ảnh hưởng rất lớn từ tình hình địa chính trị thế giới, đặc biệt giá nhiên liêu đầu vào tăng cao nhưng Tổng công ty thực tốt nhiệm vụ được Tập đoàn Điện lực Việt Nam giao đã đảm bảo cung cấp điện ổn định, an toàn cho sản xuất kinh doanh, sinh hoạt của nhân dân với nhu cầu điện tăng trưởng cao, qua đó đóng góp chung vào tăng trưởng kinh tế cả nước.

Đồng bộ nhiều giải pháp tiết giảm chi phí trước những khó khăn

Nhằm đảm bảo cung ứng điện ổn định, liên tục cho phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội 21 tỉnh thành phía Nam, trong hoạt động sản xuất kinh doanh, Tổng công ty Điện lực miền Nam chủ động triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt nhằm bù đắp, cải thiện tình hình tài chính trước những khó khăn chung hiện nay khi lạm phát, giá cả đầu vào liên tục tăng cao.

Cụ thể 10 tháng năm 2022, giá bán điện bình quân ước tăng hơn 2,16 đồng/kWh so với kế hoạch, cải thiện được doanh thu tăng gần 150 tỷ đồng; chi phí giá thành phân phối điện thực hiện tiết kiệm thấp hơn 4,98 đồng/kWh so với kế hoạch, góp phần đạt lợi nhuận gần 347 tỷ đồng; tỷ lệ điện dùng để truyền tải, phân phối điện (tổn thất) đạt thấp hơn kế hoạch EVN giao 0,75%, do đó tiết kiệm được 376 triệu kWh, tương ứng đạt khoản lợi nhuận hơn 587 tỷ đồng. Từ các giải pháp tối ưu trên, trong 10 tháng năm 2022, ngành Điện miền Nam đã tiết kiệm, tạo lợi nhuận tăng thêm hơn 1.084 tỷ đồng.

Trước bối cảnh giá nhiên liệu tăng cao, dù đã nỗ lực hết sức bằng nhiều giải pháp tiết kiệm, tối đa hóa mọi khoản mục chi phí, lùi giãn tiến độ triển khai nhiều công trình, dự án cung cấp, sửa chữa lưới điện. Đồng thời, điều tiết tối ưu huy động nguồn điện mua giá cao từ thị trường điện, thực hiện gia tăng sản lượng điện mua nội bộ (BST) tại khung giờ thấp điểm (giảm đơn giá mua điện bình quân). Song Tổng công ty Điện lực miền Nam vẫn không tránh lỗ và gặp trở ngại rất lớn khi giá mua điện đầu vào từ thị trường điện tăng cao rất nhiều so với mức giá bán điện bình quân.

Bên cạnh đó, với việc vận hành hệ thống máy phát điện bằng nhiêu liệu dầu diesel giá tăng liên tục, Tổng công ty Điện lực miền Nam đã phải bù lỗ tổng hơn 460 tỷ đồng để cấp điện cho 2 huyện đảo Phú Quý (tỉnh Bình Thuận) và huyện Côn Đảo (tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu) cũng là vấn đề. Cùng với việc cân đối, huy động và bố trí nguồn vốn cho đầu tư xây dựng, đặc biệt là các công trình trọng điểm cũng gặp nhiều khó khăn; bài toán tiết giảm tiền lương đối với người lao động trong điều kiện doanh nghiệp phải hoạt động lỗ, không có lợi nhuận vẫn chưa có lời giải…

Đáng chú ý, công tác đầu tư xây dựng tại Tổng công ty Điện lực miền Nam cũng gặp nhiều khó khăn vướng mắc trước biến động giá cả vật tư thiết bị, nhiên liệu tăng cao kéo tăng chi phí vận chuyển. Ngoài ra, chính sách Zero Covid từ Trung Quốc cũng tạo khan hiếm, chậm trễ chuỗi cung ứng vật tư, thiết bị. Công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều trở ngại, hoạt động đấu thầu có nhiều dự án, công trình không có nhà thầu tham gia... gây ảnh hưởng tăng thêm đối với hoạt động sản xuất kinh doanh chung của Tổng công ty.

Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, với ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khách quan về giá cả vật tư thiết bị, nguyên nhiên liệu tăng cao, tỷ giá hối đoái biến động… đã ảnh hưởng đến giá điện thị trường tăng cao rất nhiều. Chỉ tính riêng tại Tổng công ty Điện lực miền Nam, giá mua điện thị trường dự kiến tăng khoảng 39% so với mức giá bán điện bình quân của tổng công ty hiện nay. Do đó, nếu như vẫn giữ giá bán điện theo Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg, ngày 30/6/2017 của Thủ tướng Chính phủnhư hiện nay thì ngành Điện không có giải nào để bù đắp khoản chi phí lỗ khách quan này.

Thông tin từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho biết, trước bối cảnh khó khăn hiện nay khi giá nhiên liệu đầu vào sản xuất điện tăng đột biến làm cho chi phí sản xuất điện và mua điện của EVN tăng rất cao, nếu căn cứ theo kế hoạch vận hành hệ thống điện đã được Bộ Công Thương phê duyệt từ đầu năm thì kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2022 của Tập đoàn có thể lỗ lên tới 64.805 tỷ đồng.

Do đó, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã quyết liệt triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để tiết kiệm chi phí, cụ thể như quyết liệt tiết kiệm và cắt giảm nhiều chi phí. Đồng thời thực hiện các giải pháp nhằm tối ưu hóa dòng tiền, vận hành tối ưu hệ thống điện để phát tối đa nguồn thủy điện (nguồn có chi phí thấp). Cũng như điều phối các hợp đồng mua than, trong đó ưu tiên các nguồn than có giá rẻ hơn để giảm chi phí phát điện và nỗ lực đàm phán với chủ đầu tư các nhà máy điện BOT về sản lượng phát điện để tối ưu hóa chi phí chung… Theo tính toán, tổng các giải pháp mà Tập đoàn cố gắng thực hiện để giảm lỗ nêu trên đạt khoảng 33.445 tỷ đồng.

Dù đã nỗ lực, cố gắng để giảm chi phí nhưng với các giải pháp trong nội tại mà Tập đoàn Điện lực Việt Nam thực hiện vẫn không thể bù đắp được chi phí mua điện đầu vào tăng quá lớn, kết quả sản xuất kinh doanh 10 tháng năm 2022 của Tập đoàn lỗ khoảng 15.758 tỷ đồng, dự kiến ước cả năm 2022 có thể lỗ ở mức khoảng 31.360 tỷ đồng.

Trong bối cảnh, tình hình tài chính như vậy sẽ dẫn tới nguy cơ có rất nhiều khó khăn trong năm 2022 và các năm tiếp theo như: Không cân đối được dòng tiền để thanh toán chi phí mua điện cho các đơn vị phát điện, ảnh hưởng đến khả năng hoạt động liên tục của các nhà máy điện và do đó ảnh hưởng đến việc đảm bảo cung cấp điện.

Đặc biệt, trong vài năm gần đây, chi phí sửa chữa lớn đã phải cắt giảm chi phí theo định mức từ 10-30% và việc sửa chữa tài sản tiếp tục bị cắt giảm sẽ ảnh hưởng lớn đến công tác an toàn vận hành hệ thống điện của các năm tiếp theo. Đồng thời, khó khăn trong việc huy động vốn, cân đối nguồn vốn để đầu tư các dự án điện, sửa chữa, bảo dưỡng các công trình điện để đảm bảo cung ứng điện.

Theo dự báo mới nhất của các tổ chức quốc tế, khả năng giá nhiên liệu thế giới năm 2023 chưa có xu hướng giảm xuống ở mức bình quân năm 2021. Đồng thời tỷ trọng các nguồn điện có giá thành rẻ (như thủy điện) có xu hướng giảm và tăng tỷ trọng các nguồn điện có giá bán cao... Do đó, dự kiến năm 2023 Tập đoàn Điện lực Việt Nam vẫn tiếp tục gặp rất nhiều khó khăn về sản xuất kinh doanh và cân bằng tài chính.