Đường dây 500kV Lào Cai – Vĩnh Yên: Bài 2 - Chung sức gỡ nút thắt mặt bằng

Chủ động vào cuộc

Cũng giống như nhiều dự án năng lượng khác, công tác giải phóng mặt bằng luôn là một trong những khâu then chốt, đồng thời cũng là một trong những thách thức lớn nhất đối với các dự án hạ tầng. Dự án đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên, một công trình trọng điểm quốc gia cũng không nằm ngoài quy luật đó, nhất là tuyến đường dây dài, quy mô lớn, đi qua nhiều địa phương.

Để giải quyết những thách thức trên, ngay từ rất sớm, Ban Quản lý dự án điện 1 và chính quyền các địa phương đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, kết hợp giữa việc tuân thủ quy định của pháp luật và vận dụng linh hoạt các hình thức tuyên truyền, vận động, đối thoại, đảm bảo hài hòa lợi ích của nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Theo đó, chủ đầu tư và chính quyền địa phương đã phối hợp tổ chức nhiều cuộc họp, gặp gỡ trực tiếp người dân để thông tin đầy đủ, chính xác về mục đích, ý nghĩa của dự án, các chính sách đền bù, hỗ trợ, tái định cư, cũng như những tác động tích cực của dự án đến phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Đồng thời, cử những cán bộ có kinh nghiệm, năng lực, có khả năng thuyết phục, giải quyết vấn đề tốt, am hiểu địa bàn và phong tục tập quán của người dân để trực tiếp làm việc với các hộ dân bị ảnh hưởng.

Đối với công tác đền bù, bên cạnh việc thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, chủ đầu tư và chính quyền địa phương cũng xem xét, vận dụng linh hoạt các hình thức hỗ trợ thêm cho người dân trong một số trường hợp cụ thể, đặc biệt là các hộ nghèo, gia đình chính sách, các hộ bị ảnh hưởng lớn đến đời sống, sản xuất. Mọi chế độ, chính sách đều thực hiện một cách công khai minh bạch.

Ban Quản lý dự án điện 1 thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam - EVN (chủ đầu tư) đã lập Ban điều hành và lập 4 Ban tiền phương ở các tỉnh. Qua đó, nắm bắt các báo cáo hàng ngày về các vấn đề phát sinh. Một số nội dung tổng hợp tại địa phương được Ban điều hành cập nhật liên tục, báo cáo với lãnh đạo EVN để có phương án làm việc với các địa phương, nhanh chóng tìm giải pháp tháo gỡ.

Các cán bộ địa chính xã Yên Kiện, huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ thực hiện công tác kiểm kê

Sự đồng thuận từ cộng đồng

Có thể nói, một trong những yếu tố quan trọng nhất, mang tính quyết định đến thành công của công tác giải phóng mặt bằng dự án đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên, chính là sự đồng thuận, ủng hộ của người dân.

Đơn cử như tại địa bàn tỉnh Phú Thọ có 50 khoảng néo, đến ngày 8/4, tỉnh đã thực hiện kiểm đếm để lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư 38 khoảng néo. Dự kiến, công việc kiểm đếm, bàn giao mặt bằng hành lang tuyến sẽ hoàn thành trong tháng 4/2025.

Ông Phạm Minh Thư, cán bộ địa chính xã Yên Kiện, huyện Đoan Hùng, Phú Thọ cho biết, thực hiện dự án đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên, trên địa bàn xã Yên Kiện có 16 vị trí móng cột. Khi có chủ trương thực hiện dự án này, địa phương cùng với hội đồng đền bù đã họp các hộ dân triển khai tuyên truyền nội dung chủ trương, chính sách về công tác đền bù, giải phóng mặt bằng dự án. Hiện các vị trí móng đã được giải phóng mặt bằng và bàn giao cho đơn vị thi công.

Về hành lang tuyến đường dây đi qua địa bàn xã, cán bộ chuyên môn đang đi kiểm đếm và nhận được sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân. Trong quá trình kiểm đếm, người dân địa phương rất hưởng ứng và sẵn sàng phối hợp với đơn vị chức năng làm thủ tục bàn giao mặt bằng. Do vậy, đến nay công tác giải phóng mặt bằng trên địa bàn xã Yên Kiện đảm bảo đúng tiến độ, nhanh.

“Hiện nay, các vị trí móng cột đã được bàn giao cho đơn vị thi công, còn về hành lang tuyến chúng tôi đang cùng với đơn vị thi công kiểm đếm và chỉ trong tháng 4 này sẽ thực hiện xong”, ông Thư cho biết.

Ông Trần Duy Tưởng, Tổ trưởng Tổ kiểm đếm tại địa bàn xã Yên Kiện cho biết, các hộ dân trong diện bị ảnh hưởng đều cơ bản ủng hộ việc triển khai dự án này, đồng thời phối hợp nhiệt tình thực hiện kiểm đếm để đơn vị lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với các hộ dân bị ảnh hưởng bởi hành lang tuyến.

“Khối lượng công việc lớn, các cán bộ xã đã tranh thủ làm việc cả thứ Bẩy, Chủ nhật, ngày lễ. Hiện nay, trên địa bàn huyện Đoan Hùng, các tổ kiểm đếm đang thực hiện công việc tại xã thứ 5 trong tổng số 6 xã có dự án đi qua”, ông Tưởng chia sẻ.

Có được kết quả như trên là nhờ sự đồng lòng ủng hộ của nhiều hộ dân thuộc diện bị ảnh hưởng đã sẵn sàng nhường đất, di dời nhà cửa để phục vụ thi công dự án. Ví dụ như gia đình ông Ngô Việt Khoa – 68 tuổi, người dân xã Yên Kiện, huyện Đoan Hùng có diện tích đất ở hơn 600 m², là nơi đặt hố móng vị trí 313 của dự án. Dù đã gắn bó với mảnh đất này từ lâu và có nhiều kỷ niệm, ông Khoa vẫn vui vẻ chấp hành chủ trương của Nhà nước.

"Đây là chủ trương lớn của nhà nước, bà con chúng tôi không cần vận động cũng sẽ ủng hộ, sẵn sàng di dời, nhường đất để công trình hoàn thành đúng tiến độ" - ông Ngô Việt Khoa chia sẻ.

Tương tự, anh Đặng Quốc Huy, một hộ kinh doanh cũng ở xã Yên Kiện cho biết: "Việc thay đổi chỗ ở có thể sẽ ảnh hưởng đến thu nhập của gia đình".

Gia đình anh có 643 m² đất mặt đường đang có cửa hàng kinh doanh vật tư nông nghiệp rất khang trang và đã có lượng khách quen nhất định nhiều năm nay. Dù còn băn khoăn và đôi chút lo lắng, nhưng anh Huy vẫn đồng tình ủng hộ chủ trương của nhà nước khi thu hồi diện tích đất của gia đình để triển khai dự án. Gia đình anh ngay trong ngày 12/4 đã cùng cơ quan chức năng của địa phương kiểm đếm, làm thủ tục thu hồi đất và sẵn sàng phương án di dời để bàn giao mặt bằng hành lang tuyến cho chủ đầu tư.

Không chỉ ở Phú Thọ, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tại Vĩnh Phúc cũng có nhiều chuyển biến tích cực. Ông Nguyễn Đình Hà, Ban Quản lý dự án điện 1, quản lý gói thầu số 9 trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, ngay trong tháng 3 vừa qua, đơn vị đã bàn giao toàn bộ mặt bằng cho nhà thầu thi công 48/48 vị trí.

Ông Ngô Việt Khoa - người dân xã Yên Kiện, huyện Đoan Hùng chỉ cho phóng viên khu vực đất của gia đình bị ảnh hưởng bởi đường dây

Vẫn còn những thách thức

Theo ông Trần Duy Tưởng, công tác giải phóng mặt bằng dù đã đạt được kết quả khả quan song vẫn còn khó khăn do một số hộ dân có nhận thức chưa đầy đủ nên đã xây dựng các công trình có dấu hiệu trục lợi dự án. Tuy nhiên, khi được cơ quan chức năng, chính quyền địa phương tuyên truyền, các hộ dân đã hiểu và tự nguyện tháo dỡ công trình vi phạm.

Đối với các vướng mắc phát sinh trong bồi thường giải phóng mặt bằng, theo đại diện Ban Quản lý dự án điện 1 đều được báo cáo tới UBND huyện, UBND tỉnh để kịp thời tháo gỡ; đảm bảo tiến độ công việc chung.

Chia sẻ về những khó khăn này, đại diện Ban quản lý dự án điện 1 thuộc Tập đoàn EVN và các nhà thầu, tuyến đường dây đi qua nhiều vùng có địa hình phức tạp, từ đồi núi, trung du đến đồng bằng, gây khó khăn cho công tác đo đạc, kiểm kê, xác định ranh giới thu hồi đất. Thêm vào đó, việc xác định giá trị đền bù cây cối, hoa màu theo quy định của nhà nước đôi khi không sát với giá trị thực tế dẫn đến mất nhiều thời gian thoả thuận với người dân. Điều này càng thách thức hơn khi thời gian triển khai tất cả công việc đều rất ngắn.

Bên cạnh đó, mỗi địa phương có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống với những tập quán sinh hoạt, văn hóa riêng, đặc biệt là trong các vấn đề liên quan đến mồ mả, tâm linh.

Ông Nguyễn Đức Thành, Phó Giám đốc Ban điều hành dự án, người trực tiếp chỉ đạo công tác giải phóng mặt bằng, chia sẻ: "Dự án này trải dài trên địa bàn 4 tỉnh và tập quán của người dân địa phương nhiều nơi rất khác nhau. Có những vị trí vướng mộ, vướng nhà của người dân địa phương. Trong khi phong tục di dời nhà cửa hay mộ , người dân dù đồng thuận nhưng phải chọn ngày cúng lễ, điều này sẽ ảnh hưởng đến tiến độ mặt bằng tại khu vực và cũng ảnh hưởng đến tiến độ chung".

Thống kê của chủ đầu tư, tính đến ngày 10/4, trong tổng số 468 vị trí của toàn bộ dự án trên địa bàn 4 tỉnh đã bàn giao mặt bằng cho nhà thầu 465 vị trí. Như vậy chỉ còn 3 vị trí, trong đó 2 vị trí ở huyện Lục Yên và vị trí 462 trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc có vướng mắc về đất quốc phòng.

"Hy vọng trong 1 - 2 hôm tới, bằng sự tích cực và trợ giúp của các địa phương, chúng tôi sẽ bàn giao được tất cả các vị trí thi công cho nhà thầu. Riêng địa bàn tỉnh Lào Cai là tỉnh sớm nhất có 100 vị trí đã bàn giao toàn bộ cho nhà thầu thi công", ông Nguyễn Đức Thành thông tin.

Còn tiếp...