Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An: Việt Nam đặt ra 4 mục tiêu lớn trong chuyển dịch năng lượng

Chuyển dịch năng lượng là “bệ đỡ” cho mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao

Sáng 17/8, tại Hà Nội, đã diễn ra Hội thảo “Tác động của COP26 đến chuyển dịch năng lượng theo hướng tăng trưởng xanh” do Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Công Thương chủ trì cùng với sự tham dự của nhiều bộ, ngành.

Hội thảo nhằm trao đổi, thảo luận, tham vấn các chủ thể có liên quan về các nhiệm vụ, hành động để thực hiện thành công “Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050”, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, song song với việc thực hiện cam kết mạnh mẽ về đưa phát thải ròng về 0 vào năm 2050 của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị COP26.

Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An đã nhấn mạnh đến vai trò qua trọng của năng lượng đối với phát triển kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội của tất cả các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

“Là một quốc gia có nền kinh tế năng động, Việt Nam đã trải quan hơn 20 năm liên tục có tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm từ 5,9-7%, kể cả trong thời kỳ suy giảm kinh tế thế giới giai đoạn 2006-2010, và khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008” – Thứ trưởng Đặng Hoàng An nhấn mạnh.

Hiện Việt Nam đang nỗ lực mạnh mẽ để hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045. Trong bối cảnh đó, dự báo nhu cầu năng lượng và nhu cầu điện của Việt Nam trong những năm tới sẽ tiếp tục tăng nhanh. Song song với mục tiêu đảm bảo an ninh năng lượng, Việt Nam cũng đã xây dựng Chương trình chuyển đổi năng lượng mạnh mẽ tới năm 2050.

Cụ thể, tại Hội nghị thượng đỉnh của Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu COP26 được tổ chức tại Glasgow (Vương Quốc Anh) vào tháng 11/2021, Việt Nam đã đưa ra cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Cam kết này thể hiện quyết tâm của Chính phủ Việt Nam thực hiện các mục tiêu chuyển dịch từ nguồn năng lượng hoá thạch truyền thống sang các nguồn năng lượng xanh, sạch, giảm phát thải khí nhà kính, chống biến đổi khí hậu.

Ngay sau Hội nghị COP26, Thủ tướng Chính phủ cũng đã trực tiếp làm trưởng ban chỉ đạo quốc gia về thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP26 và phân công các bộ, ngành xây dựng kế hoạch hành động trong từng lĩnh vực. Trong đó, quá trình chuyển dịch năng lượng đang được chỉ đạo đẩy nhanh trên tinh thần phát huy nội lực, đồng thời tăng cường hợp tác, hỗ trợ từ các đối tác quốc tế, các định chế tài chính song phương và đa phương.

Trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược Tăng trưởng xanh quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 vào tháng 10 năm 2021, ngay trước thềm Hội nghị COP26 và tiếp đó, ngày 22/7/2022 vừa qua, Kế hoạch hành động quốc gia về TTX giai đoạn 2021-2030 là những điểm nhấn hết sức quan trọng giúp Việt Nam dịch chuyển năng lượng và hướng tới nền kinh tế xanh.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, chuyển dịch năng lượng, từng bước giảm dần sự phụ thuộc vào năng lượng hoá thạch, tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo trong cơ cấu nguồn cung năng lượng quốc gia, giảm phát thải khí nhà kính là quá trình căn bản nhằm hướng tới tăng trưởng xanh ở các quốc gia và thực hiện các mục tiêu toàn cầu trong chống biến đổi khí hậu.

“Nhưng chuyển dịch năng lượng không chỉ là vấn đề của nội bộ ngành năng lượng mà chính là chuyển đổi toàn bộ nền kinh tế từ mô hình thâm dụng nhiều năng lượng sang mô hình sử dụng năng lượng một cách hiệu quả” – Thứ trưởng Đặng Hoàng An thông tin thêm.

Trên cơ sở đó, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc cho rằng, bên cạnh sự tham gia của Chính phủ và cơ quan chức năng, để chuyển dịch năng lượng theo hướng xanh, bền vững thành công cần có quyết tâm chính trị lớn của các cấp, ngành, đặc biệt cần có sự phối hợp đồng bộ, toàn diện từ tất cả các bên liên quan; sự đồng lòng của người dân và cộng đồng doanh nghiệp.

4 mục tiêu Việt Nam đặt ra trong chuyển dịch năng lượng

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Đặng Hoàng An khẳng định, 3 năm trở lại đây, Việt Nam đã chứng kiến sự phát triển mạnh của năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời và điện gió với hơn 16,5 GW công suất điện mặt trời được kết nối vào lưới điện quốc gia (chiếm 24,3% công suất lắp đặt và 44% công suất tiêu thụ tối đa năm 2020); gần 4 GW điện gió trên bờ và gần bờ đã vào vận hành. Nếu tính cả 20,6 GW thuỷ điện, công suất lắp đặt nguồn điện từ năng lượng tái tạo ở Việt Nam hiện nay chiếm đến 52,2% công suất lắp đặt toàn quốc.

Theo Dự thảo Quy hoạch Điện lực Quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn năm 2045, (Quy hoạch Điện 8), thời gian tới sẽ có thêm nhiều dự án năng lượng tái tạo khác được phát triển.

Theo đó, 4 mục tiêu mới nhất mà Việt Nam đặt ra trong chuyển dịch năng lượng, bao gồm: Thứ nhất, không phát triển thêm các nhà máy điện than mới sau năm 2030, phát triển các nguồn điện chạy khí ở mức độ hợp lý để tránh lệ thuộc vào thị trường thế giới và xây dựng lộ trình chuyển đổi nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện chạy than, khí hiện có. Thứ hai, tiếp tục tăng mạnh tỷ trọng các nguồn năng lượng tái tạo để tận dụng thế mạnh của Việt Nam; Thứ ba, tìm hiểu, tiếp cận sớm các công nghệ sử dụng các nguồn năng lượng sơ cấp như Hydro xanh, amoniac xanh; Thứ tư, cải thiện hạ tầng truyền tải và phân phối, nâng cấp khả năng kỹ thuật của hệ thống điện quốc gia về vận hành an toàn, đủ khả năng hấp thụ tỷ trọng ngày càng lớn của năng lượng tái tạo.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, để thúc đẩy năng lượng phát triển nhanh, bền vững, đáp ứng đầy đủ nhu cầu phát triển của nền kinh tế và đời sống dân sinh, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, thu hút vốn đầu tư của toàn xã hội, của các nhà đầu tư trong và ngoài nước vào ngành năng lượng, khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo là định hướng nhất quán của Chính phủ Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.

Tuy nhiên, để phát triển nguồn năng lượng theo hướng bền vững, đảm bảo cung cấp nguồn cung ổn định với giá thành hợp lý luôn là thách thức đối với các quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam.

Bởi đã 20 năm nay, tốc độ tăng trưởng nhu cầu điện hàng năm của Việt Nam đều đạt 2 con số, trong đó giai đoạn 2000-2010 là 13%; 2011-2019 là 10,5%. Các tính toán của Bộ Công Thương cũng cho thấy, nhu cầu điện và năng lượng sẽ tiếp tục tăng trưởng cao cùng với quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nền kinh tế những năm tới. Theo đó, xây dựng chiến lược phát triển và chuyển đổi năng lượng phù hợp, khả thi, bền vững, phù hợp với điều kiện thực tế của đất nước là nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam.

Trong bối cảnh đó, Quy hoạch tổng thể phát triển năng lượng Quốc gia và Quy hoạch Điện 8mà Việt Nam đang xây dựng sẽ đóng góp vai trò quan trọng trong việc thiết lập nền tảng cho một hệ thống năng lượng hiện đại, cơ cấu bền vững, có độ tin cậy và đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.