Thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025: Giảm áp lực và tốn kém cho xã hội

Tại phiên họp Hội đồng Quốc gia Giáo dụcvà Phát triển nhân lực (Hội đồng) mới đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá cao những đóng góp quan trọng của Hội đồng trong thời gian qua trong phát triển giáo dục, nguồn nhân lực với những điểm đổi mới, đột phá, cách tiếp cận ngày càng hiện đại, hội nhập, kết hợp với những giá trị nhân văn, văn hoá của dân tộc.

Theo phân tích của Phó Thủ tướng, biến động, thách thức mang tính thời đại, những khủng hoảng toàn cầu đặt ra yêu cầu bức thiết phải chuyển đổi từ kinh tế dựa vào tài nguyên sang kinh tế tri thức. Tri thức chính là tài nguyên mới. Nguồn nhân lực, nhân tài và đổi mới sáng tạo là động lực đột phá. Bằng tài nguyên tri thức, động lực con người, các nước đang phát triển, đi sau có thể về trước. Vì vậy, Hội đồng cần tập trung bàn định, thảo luận những vấn đề có tính chiến lược trong đổi mới giáo dục, đào tạo, trước hết là nhận thức nhưng phải sớm chuyển sang hành động.

Cũng tại phiên họp, Hội đồng dành nhiều thời gian để thảo luận về các đề xuất của Bộ Giáo dục và Đào tạo đối với các phương án tổ chức thi và xét tốt nghiệptrung học phổ thông (phương án thi tốt nghiệp) từ năm 2025.

Các đại biểu cho rằng, phương án thi tốt nghiệp phải tiếp cận đồng bộ, bài bản, xuất phát từ sự đổi mới phương pháp dạy và học, chương trình, sách giáo khoa, đào tạo giáo viên, đánh giá thi cử, quản lý nhà nước về giáo dục…, theo hướng tăng cường sự tham gia chủ động của chính quyền địa phương, lấy trường học làm trung tâm, cơ sở, nền tảng. Việc đổi mới hình thức và phương pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo cần được phân tích, đánh giá khoa học, lượng hoá được, phù hợp với nội dung, mục tiêu, lộ trình thực hiện đổi mới giáo dục, đào tạo trong từng giai đoạn.

Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, mục tiêu số 1 của kỳ thi tốt nghiệp là đánh giá được chất lượng đào tạo bậc phổ thông, còn đào tạo nghề, cao đẳng, đại học cần định hướng dựa trên năng lực, phẩm chất, mong muốn của học viên, sinh viên, không chạy theo bằng cấp, thành tích.

Do đó, phương án thi tốt nghiệp từ năm 2025 phải theo đúng tinh thần của Nghị quyết 29/NQ-TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo và chỉ đạo của Chính phủ, Quốc hội, "theo hướng giảm áp lực và tốn kém cho xã hội mà vẫn bảo đảm độ tin cậy, trung thực, đánh giá đúng năng lực học sinh, làm cơ sở cho việc tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học".

Các đại biểu cũng đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo tập trung đầu tư cho ngân hàng đề thi chuẩn hoá cho tất cả địa phương, vùng miền, xây dựng tiêu chí đánh giá phù hợp với lộ trình thực hiện và mục tiêu đổi mới giáo dục phổ thông.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu tổ chức phương án thi tốt nghiệp từ năm 2025 phải bảo đảm đơn giản, khoa học, đúng mục tiêu, hiệu quả, nhằm đánh giá chính xác năng lực, quá trình học tập của học sinh một cách thực chất, "học gì thi nấy".

"Phương án nào cũng phải có ngân hàng đề thi chất lượng, được chuẩn hoá, quy chế bảo đảm thực hiện thống nhất", Phó Thủ tướng hết sức lưu ý và đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo cung cấp thông tin hết sức khoa học, công khai, minh bạch để nhân dân biết được chủ trương, quá trình triển khai, cách thức thực hiện đổi mới thi cử so với mục tiêu đặt ra.

Bên cạnh đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần nghiên cứu kỹ tất cả các phương án, đề xuất về phương án thi tốt nghiệp từ năm 2025, bao gồm cả yêu cầu về quản lý nhà nước, điều kiện tổ chức thực hiện như ứng dụng hạ tầng chuyển đổi số, dữ liệu, ứng dụng công nghệ thông tin, thí điểm cho phép một số địa phương tự ra đề, tự tổ chức kỳ thi theo định hướng tiêu chí của Bộ.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng đề án tổ chức thi và xét tốt nghiệp THPT từ năm 2025 toàn diện, giải pháp cụ thể, nhất là về ngân hàng đề thi, phương án tổ chức thực hiện, thí điểm phân cấp mạnh hơn nữa cho địa phương. Đây cũng là nội dung để tuyên truyền, thông tin đến nhân dân, huy động các chuyên gia, nhà khoa học tham gia, tạo sự đồng thuận, bảo đảm nguyện vọng bình đẳng trong tiếp cận giáo dục.

Tại phiên họp, Phó Thủ tướng cũng nêu quan điểm, định hướng phát triển nguồn nhân lực xuất phát từ nền tảng của hệ thống giáo dục vận hành thông suốt, đồng bộ từ bậc mầm non đến đại học, sau đại học. Trong đó, không tạo gánh nặng, áp lực cho học sinh ở bậc mầm non, trung học cơ sở; tập trung những môn học cần thiết cho định hướng nghề nghiệp ở bậc học phổ thông; gắn giáo dục cao đẳng, đại học với doanh nghiệp, yêu cầu chuyển đổi số, chiến lược phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.