Tập trung các giải pháp phát triển ngành công nghiệp dược Việt Nam

Cần có định hướng, giải pháp cụ thể phát triển ngành công nghiệp dược Việt Nam

Phát biểu tai hội thảo, TS. Ngô Đông Hải - Phó Trưởng Ban Kinh tế trung ương cho biết, Việt Nam là quốc gia có tiềm năng lớn về cây dược liệu với sự đa dạng về chủng loại cùng với truyền thống lịch sử ngành y dược cổ truyền, nếu có sự hợp tác nghiên cứu và đầu tư đúng mức sẽ mở ra triển vọng sản xuất các sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, đủ tiêu chuẩn xuất khẩu. Với quy mô dân số hiện đứng thứ 13 thế giới và dự báo sẽ đạt 100 triệu người vào năm 2025, Việt Nam được đánh giá là thị trường nhiều tiềm năng đối với ngành công nghiệp dược.

Tuy nhiên, theo xếp hạng của Tổ chức Phát triển công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO), công nghiệp dược của Việt Nam đang dừng lại ở gần mức độ 3 theo thang phân loại 5 mức phát triển, nghĩa là “công nghiệp dược nội địa sản xuất đa số thành phẩm từ nguyên liệu nhập”. Phần giá trị sản xuất trong nước chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ do phải nhập khẩu phần lớn nguyên liệu làm thuốc. Quy mô canh tác vùng cây dược liệu mới chỉ khoảng 15.000ha, đáp ứng gần 30% nhu cầu sản xuất trong nước.

Thêm nữa, nguồn nguyên liệu cho tổng hợp hóa học còn nghèo nàn do công nghiệp hóa chất cơ bản, công nghiệp hóa dầu chưa phát triển, nên nguyên liệu đều phụ thuộc nhập khẩu (trên 90% sản phẩm hóa dược nhập khẩu). Trong khi thuốc sản xuất trong nước chủ yếu là các thuốc gốc (generic) có giá trị thấp, khả năng cạnh tranh kém. Vì thế, hầu hết các nhà sản xuất trong nước có tâm lý sản xuất những mặt hàng thông thường, chi phí thấp, hiệu quả mang lại không cao, hơn là sản xuất các nguyên liệu hóa dược đòi hỏi chi phí đầu tư lớn, công nghệ cao và thiết bị tiên tiến…

Số liệu về hiện trạng ngành công nghiệp hóa dược của Bộ Công Thương cho thấy, quy mô ngành công nghiệp hóa dược còn nhỏ bé, nghèo nàn về chủng loại sản phẩm với trên 90% sản phẩm phải nhập khẩu, tập trung chủ yếu trong khâu bào chế, gia công thuốc trên cơ sở nguyên liệu nhập. Thuốc sản xuất trong nước chủ yếu là các thuốc gốc (generic) có giá trị thấp, khả năng cạnh tranh kém. Trong số 170 cơ sở sản xuất dược phẩm, chỉ có 7 cơ sở sản xuất nguyên liệu hóa dược với 2/7 cơ sở đạt GMP.

Để phát huy nội lực, nâng cao khả năng cung ứng trong nước, thúc đẩy phát triển ngành hóa dược theo hướng bền vững, đáp ứng được nhu cầu thị trường và từng bước hướng tới xuất khẩu, thời gian tới, Bộ Công Thương đã đề xuất một số định hướng ưu tiên, giải pháp cụ thể cần được xem xét và triển khai mạnh mẽ. Trong đó, Bộ Công Thương cho rằng, cần đầu tư có trọng điểm các cơ sở sản xuất hóa chất và nguyên liệu làm thuốc. Ưu tiên đầu tư sản xuất thuốc thiết yếu, thuốc có thế mạnh xuất khẩu, thuốc từ dược liệu và thuốc gốc (generic) thay thế thuốc nhập khẩu.

Bên cạnh đó, cần chú trọng đầu tư phát triển vùng nuôi, trồng dược liệu; kết hợp chặt chẽ nguồn lực về con người và trang thiết bị của ngành dược, ngành hóa chất với nguồn lực của các Bộ, ngành, các viện nghiên cứu, các trung tâm nghiên cứu khoa học.