Nhiều băn khoăn về đề xuất kê khai, thu thuế qua sàn thương mại điện tử

Ông Hoàng Minh Cường - Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho hay, cả nước hiện có 163.000 cá nhân và hộ kinh doanh trên khoảng 400 sàn thương mại điện tử nhưng chủ yếu tập trung 1 số sàn như Sendo, Lazada, Tiki, Tiktok Shop…

“Nếu quy định này được thông qua việc kê khai và nộp thuế sẽ dồn vào 5-6 sàn, chi phí phục vụ cho công tác này tăng lên bao nhiêu chưa thể thống kê nhưng chúng tôi dự tính sàn phải đầu tư nhân sự lên hàng chục lần”, ông Cường nói. Ông cũng đồng thời cho rằng, quy định chưa hợp lý bởi Luật Quản lý thuế hiện nay quy định tổ chức, cá nhân nộp thuế nhưng không quy định người nộp thay.

Dù vậy, đại diện Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cũng thông tin, trường hợp bắt buộc, các sàn có thể thực hiện kê khai và đóng thuế hộ người bán nhưng với điều kiện. Đầu tiên, việc tính thuế phải rất đơn giản. Tiếp đó, điều kiện về công nghệ phải đáp ứng khi trao đổi thông tin giữa sàn và cơ quan thuế phải đáp ứng.

“Hiện nay, quy định tỷ lệ thuế với các nhóm hàng hoá là khác nhau. Nếu sàn phải kê khai và tính thuế cho hàng trăm nghìn người, rủi ro pháp lý chắc chắn xảy ra, vậy trách nhiệm không thuộc về cá nhân kinh doanh mà thuộc về sàn thương mại điện tử. Dự thảo Luật như hiện nay không đảm bảo tính khả thi, không hợp lý khi dồn trách nhiệm cho các sàn”, ông Cường nhấn mạnh.

Nhìn từ góc độ kinh nghiệm quốc tế, Luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch Công ty Luật SBLAW cho hay, việc yêu cầu các sàn thương mại điện tử kê khai thay, nộp thuế thay cho người bán là chưa có tiền lệ trên toàn thế giới.

Đề xuất này cũng không phù hợp với thực tế, bởi pháp luật thuế của Việt Nam tương đối phức tạp, với nhiều mức thuế suất khác nhau áp dụng cho các nhóm sản phẩm và dịch vụ khác nhau.

Việc xác định mức thuế của từng mặt hàng phải phụ thuộc vào việc kê khai của chủ thể kinh doanh là đối tượng nộp thuế (người bán), sàn thương mại điện tử không thể tự động xác định và áp dụng.

Một điểm quan trọng nữa, theo luật sư Hà, công tác xây dựng luật hướng tới mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp thì việc quy định thêm nghĩa vụ, đồng thời tạo thêm gánh nặng cho các sàn thương mại điện tử. Do vậy, trong kỳ sửa đổi luật lần này, đề nghị không nên đưa quy định sàn thương mại điện tử kê khai và đóng thuế hộ người bán mà cần một giải pháp khác, hài hoà lợi ích các bên.

Đồng tình với quan điểm trên, đại diện Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam (Amcham) cũng bày tỏ, quy định này được thông qua sẽ tạo thêm gánh nặng cho sàn thương mại điện tử và người bán, bởi một người bán hàng sẽ bán hàng hoá trên nhiều sàn khác nhau. Như vậy, một mặt hàng, người bán phải vừa báo cáo cho cơ quan nhà nước vừa báo cáo cho tất cả các sàn thương mại điện tử mà họ bán hàng để đảm bảo bức tranh kinh doanh được nắm bắt chính xác.

Có nghĩa, thông tin kê khai với sàn thương mại điện tử phải nhất quán nhằm đảm bảo không có rủi ro với bên bán hàng. Xu hướng hiện nay là thu hút nhiều hộ kinh doanh nhỏ, cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, theo đại diện của Amcham, quy định này có thể là rào cản cho xu hướng. Và việc sàn thương mại điện tử chia sẻ dữ liệu là đủ cho cơ quan nhà nước giám sát thuế.

Tại hội thảo, không ít người bán hàng trên các sàn thương mại điện tử băn khoăn về việc với quy định này liệu rằng người bán có phải đóng 2 lần cho một loại thuế hay không, sàn thương mại điện tử thu thuế hộ có phát sinh thêm chi phí nào không và làm sao biết được thuế đóng thừa hay thiếu, nếu thừa có được hoàn hay không và hoàn qua kênh nào?

Theo quan điểm của Bộ Tài chính, quy định này là giải pháp nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý thuế trong bối cảnh kinh tế số, nhất là hoạt động kinh doanh thương mại điện tử diễn ra mạnh mẽ. Và không chỉ doanh nghiệp mà các cơ quan quản lý nhà nước như ngân hàng, công an, Công Thương… đều hỗ trợ cơ quan thuế khai thác thông tin đảm bảo việc quản ý thuế hiệu quả nhất.

Việc các sàn thương mại điện tử cung cấp thông tin của người kinh doanh đã có quy định, đề xuất đưa vào Luật Quản lý thuế sửa đổi chỉ là thêm một bước kê khai thay, nộp thay. Và khi người dân, doanh nghiệp tham gia giao dịch thì các sàn thương mại điện tử đều đã quản lý chặt chẽ được doanh thu, số lượng giao dịch thanh toán, do lợi ích của họ gắn chặt với việc này.

Bày tỏ quan điểm về quy định kê khai và thu thuế qua sàn thương mại điện tử cả đơn vị soạn thảo và doanh nghiệp đều dựa trên thực tế quản lý, hoạt động. Tuy nhiên, như lời TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế, việc ban hành quy định cần được cân nhắc kỹ lưỡng nhằm đảm bảo hài hoà lợi ích của doanh nghiệp, Chính phủ và phù hợp với thông lệ quốc tế.