Theo Ngân hàng Nhà nước, tăng trưởng kinh tế thế giới tiếp tục giảm tốc, gặp khó khăn, một số nền kinh tế rơi vào suy thoái; lạm phát giảm chậm khiến định hướng điều hành chính sách tiền tệ và lộ trình tăng lãi suất của các Ngân hàng Trung ương khó lường hơn.
Cụ thể, ngày 15/6, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) thông báo giữ nguyên mức lãi suất 5 - 5,25%/năm nhưng phát tín hiệu có thể tiếp tục thắt chặt trong năm nay. Thị trường dự báo khả năng Fed còn tăng 1 đến 2 lần lãi suất trong năm 2023.
Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBoC) đã điều chỉnh giảm 10 điểm cơ bản cả lãi suất mua lại đảo ngược 7 ngày và lãi suất cho vay dài hạn. Đây là lần giảm lãi suất đầu tiên của PBoC từ tháng 8/2022.
Trong nước, trong 5 tháng đầu năm 2023, nhiều chỉ số kinh tế tăng thấp hơn cùng kỳ, phản ánh tác động tiêu cực từ cầu nước ngoài suy giảm mạnh và những khó khăn nội tại của nền kinh tế. Một số tổ chức quốc tế dự báo tăng trưởng GDP năm 2023 của Việt Nam là 5,7 - 7,2%.
Trong khi đó, lạm phát và lạm phát cơ bản tiếp tục chậm lại trong 5 tháng đầu năm 2023 do tăng trưởng kinh tế thấp, làm suy giảm áp lực lạm phát cầu kéo. So với cùng kỳ, lạm phát đã giảm từ mức 4,89% trong tháng 1 xuống 2,43% trong tháng 5 (giảm liên tiếp trong tháng 3, tháng 4 và gần như không thay đổi trong tháng 5), bình quân 5 tháng 2023 là 3,55%. Lạm phát cơ bản giảm từ 5,21% tháng 1 xuống 4,54% tháng 5, bình quân 5 tháng 2023 là 4,83%. Nhiều dự báo chỉ ra khả năng đạt mục tiêu lạm phát bình quân cả năm 2023 khoảng 4,5% là tương đối khả thi; các tổ chức quốc tế đưa ra dự báo lạm phát bình quân năm 2023 khoảng 3% - 5,5%.
 |
| Từ đầu năm 2023 đến nay, Ngân hàng Nhà nước mua được lượng lớn ngoại tệ bổ sung Dự trữ ngoại hối |
Ngân hàng Nhà nước cho biết, với diễn biến khó lường của tình hình kinh tế thế giới và trong nước, song thị trường tiền tệ ổn định, thanh khoản hệ thống tổ chức tín dụng dồi dào và dư thừa, đáp ứng kịp thời nhu cầu thanh toán, chi trả của nền kinh tế.
Bên cạnh đó, thị trường ngoại tệ ổn định, thanh khoản thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng đầy đủ. Từ đầu năm 2023 đến nay, Ngân hàng Nhà nước mua được lượng lớn ngoại tệ bổ sung Dự trữ ngoại hối, góp phần đưa vào lưu thông một lượng lớn tiền VND tương ứng.
“Các giải pháp nêu trên đã góp phần tạo thanh khoản dồi dào trên thị trường, qua đó bình ổn và làm giảm mặt bằng lãi suất thị trường liên ngân hàng, hỗ trợ tổ chức tín dụng giảm lãi suất huy động và giảm lãi suất cho vay đối với nền kinh tế” - Ngân hàng Nhà nước khẳng định.
Nhà điều hành cũng cho rằng, trong bối cảnh lạm phát mặc dù tăng nhưng đã có xu hướng chậm lại, tăng trưởng kinh tế còn nhiều khó khăn, để tạo thêm nền tảng cho các tổ chức tín dụng tiếp tục giảm lãi suất cho vay và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế theo định hướng của Quốc Hội và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ từ đầu năm 2023 đến nay, Ngân hàng Nhà nước đã điều chỉnh giảm 4 lần các mức lãi suất điều hành với tổng mức giảm 0,5-2,0 %/năm.
Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng triệt để tiết giảm chi phí để giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế phục hồi sản xuất kinh doanh.
Việc Ngân hàng Nhà nước tiếp tục điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành là giải pháp linh hoạt, phù hợp với điều kiện thị trường hiện nay để thực hiện mục tiêu giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ quá trình phục hồi tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Quốc hội và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; qua đó Ngân hàng Nhà nước tiếp tục định hướng giảm mặt bằng lãi suất cho vay thị trường, góp phần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế.
Đồng thời, việc điều chỉnh giảm trần lãi suất tiền gửi bằng VND các kỳ hạn từ 1 đến dưới 6 tháng cũng hỗ trợ các tổ chức tín dụng giảm chi phí đầu vào, từ đó có điều kiện thuận lợi tiếp tục giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ khách hàng giảm chi phí tài chính.
“Quyết định của Ngân hàng Nhà nước trong việc giảm trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND của tổ chức tín dụng lần này tạo điều kiện để doanh nghiệp và người dân có thể tiếp cận nguồn vốn vay chi phí thấp để phục vụ sản xuất, kinh doanh trong các lĩnh vực ưu tiên, các lĩnh vực trọng yếu là động lực cho tăng trưởng kinh tế theo đúng chủ trương của Chính phủ. Hơn hết, việc tiếp tục giảm lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước khẳng định và xác lập xu hướng giảm lãi suất cho thị trường trong thời gian tới, qua đó định hướng tổ chức tín dụng mạnh dạn và quyết liệt hơn trong việc giảm lãi suất cho vay, đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân, góp phần thúc đẩy tăng trưởng và phục hồi kinh tế” - Ngân hàng Nhà nước nêu rõ.
Ngân hàng Nhà nước cho biết, thời gian tới sẽ không chủ quan với áp lực lạm phát vì lạm phát cơ bản hiện vẫn khá cao, bình quân 5 tháng 2023 là 4,83%, cùng bối cảnh lạm phát toàn cầu được dự báo còn tiếp tục duy trì ở mức cao; các Ngân hàng Trung ương lớn vẫn tiếp tục tiến trình thắt chặt chính sách tiền tệ, neo giữ lãi suất ở mức cao.
“Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến trong nước, quốc tế, dự báo lạm phát và lãi suất thị trường để tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng có các giải pháp tiết giảm chi phí để giảm mặt bằng lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh” - Ngân hàng Nhà nước khẳng định.
