Năng lực số của công dân: Nền tảng quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Nền tảng quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Chiều 14/9, tại tọa đàm “Tăng cường năng lực số cho thanh niên”, tham luận về tầm quan trọng của năng lực số và một số giải pháp nâng cao năng lực số, ông Vũ Gia Luyện, Nhà sáng lập Công ty Cổ phần Giải pháp công nghệ thông tin quốc tế nhìn nhận: thế giới đã bắt đầu bước vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của cuộc Cách mạng khoa học kỹ thuật lần thứ Tư, kỷ nguyên của chuyển đổi số mạnh mẽ và toàn diện trên tất cả lĩnh vực.

Theo ông Luyện, trong kỷ nguyên số, những dạng thức mới đã xuất hiện và ngày càng trở nên phổ biến như Chính phủ số, kinh tế số, tri thức số, xã hội số, đô thị số và công dân số. Kỷ nguyên số thay đổi thế giới của chúng ta và đưa chúng ta bước lên một tầm cao mới chưa từng có trong lịch sử nhân loại, như nhà thiết kế công nghiệp nổi tiếng Karim Rashid nói: “Không có ranh giới hoặc biên giới trong kỷ nguyên số”.

"Năng lực số không đơn thuần là những kỹ năng mà thực sự là một tư duy, tư duy của con người hiện đại trong kỷ nguyên hiện đại” - ông Luyện nói.

Ông Luyện chỉ ra, những năng lực như vận hành thiết bị máy tính và phần mềm, xử lý thông tin và dữ liệu, sáng tạo nội dung số, giải quyết vấn đề, giao tiếp và hợp tác hay năng lực truyền thông dần trở thành những kỹ năng hết sức cần thiết trong kỷ nguyên số.

Ở chiều ngược lại, những người thiếu các năng lực số sẽ trở nên thụ động, lạc hậu thậm chí có thể bị cô lập trong công việc, sinh hoạt lẫn các mối quan hệ xã hội.

Năng lực số không chỉ giúp tối ưu hóa thời gian, tạo ra nhiều cơ hội tốt hơn cho sự nghiệp, mà còn giúp con người phát hiện và khai thác tối đa tiềm năng của bản thân, cung cấp kiến thức và khả năng tự vệ trước những mối nguy hiểm trên không gian số. Năng lực số đặc biệt trở nên quan trọng đối với những người làm việc trong ngành công nghệ và muốn khởi nghiệp.

"Trên bình diện quốc gia, năng lực số không chỉ có ý nghĩa nâng cao chất lượng cuộc sống của công dân, tạo ra sự gắn kết và năng động trong xã hội. Sự phát triển năng lực số của các cá nhân còn thúc đẩy mạnh mẽ nền kinh tế của quốc gia đó. Năng lực số của công dân là một nền tảng quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc gia trong thời đại này" - ông Luyện chia sẻ thêm.

Tầm quan trọng của năng lực số được chứng minh thông qua việc rất nhiều tổ chức quốc tế đã ban hành Khung năng lực số và hiện có nhiều quốc gia chấp nhận đưa vào sử dụng. Có thể kể tới các Khung năng lực số do Ủy ban châu Âu ban hành năm 2017, UNESCO ban hành năm 2018, Ủy ban Liên hợp hệ thống thông tin JISC ban hành năm 2017...

Việt Nam chưa chính thức ban hành Khung năng lực số riêng nhưng trên thực tế đã áp dụng khá rộng rãi ba Khung năng lực số để phục vụ cho tiến trình chuyển đổi số của mình. Như vậy, Việt Nam đã nhìn nhận rất rõ ràng tầm quan trọng của năng lực số cho công cuộc chuyển đổi số quốc gia và cho sự phát triển của đất nước.

Theo ông Luyện, muốn thực hiện chuyển đổi số thành công, cần phải có những giải pháp nâng cao năng lực số cho xã hội trên cả ba phương diện: Cá nhân, doanh nghiệp và Chính phủ.

Đối với cá nhân, cần nhận thức được tầm quan trọng của năng lực số với cuộc sống, từ đó học tập để nâng cao năng lực số của bản thân, ứng dụng những kỹ năng số vào cuộc sống hàng ngày, mở rộng giao tiếp trên mạng xã hội và luôn theo dõi các xu hướng của công nghệ hiện đại.

Đối với doanh nghiệp, điều cần nhất là phải thực hiện chuyển đổi số một cách toàn diện. Khi các doanh nghiệp chuyển đổi số, những nhu cầu tuyển dụng người lao động có năng lực số sẽ tăng lên.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng cần có lộ trình kết hợp với các trường học và cơ sở đào tạo, để nâng cao năng lực số cho người lao động của mình. Các doanh nghiệp công nghệ, đặc biệt là các startup công nghệ, càng cần phải đề cao và coi trọng năng lực số, để từ đó có thể tạo động lực bứt phá trong tương lai.

Về phương diện quốc gia, ông Luyện đề nghị, các Chính phủ đưa ra những chiến lược nâng cao năng lực số đúng đắn, có tầm nhìn và lộ trình bài bản, phù hợp với điều kiện của đất nước và phù hợp với từng giai đoạn trong công cuộc chuyển đổi số.

Yếu tố tiên quyết trong chuyển đổi số là con người

Tham gia góp ý kiến tại tọa đàm, ông Dương Bảo Trung - Bí thư Đoàn Thanh niên Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Vietcombank cho biết, chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 với 3 trụ cột là Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số; đồng thời các doanh nghiệp đã từng bước hình thành hệ sinh thái công nghiệp số.

Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 hoàn thành xây dựng chính phủ số, kinh tế số đạt khoảng 30% GDP và đứng trong nhóm 50 quốc gia đứng đầu thế giới, xếp thứ 3 trong khu vực ASEAN về Chính phủ điện tử và phát triển kinh tế số;

Với quy mô dân số gần 100 triệu người và tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh trong khu vực châu Á, dân số trẻ năng động và có khả năng tiếp cận công nghệ cao nhanh chóng, Việt Nam được đánh giá là có tiềm năng rất lớn trong chuyển đổi số.

Tuy nhiên, ông Trung cũng chỉ ra những khó khăn, thách thức cần phải giải quyết như xuất phát điểm công nghệ, vốn đầu tư, thách thức từ nhận thức của doanh nghiệp, khung pháp lý cần thiết cho chuyển đổi số, quy mô thương mại dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật số còn tương đối hạn chế, trình độ lực lượng lao động của Việt Nam cũng là một thách thức để chuyển đổi số nền kinh tế...

Để nâng cao năng lực số cho thanh niên trong thời gian tới, ông Trung cho rằng cần truyền thông nâng cao nhận thức cho thanh niên về chuyển đổi số và tầm quan trọng của năng lực số trong bối cảnh chuyển đổi số.

Đồng thời, tổ chức nhiều hoạt động tăng cường năng lực số cho thanh niên, thúc đẩy đào tạo nguồn lao động chất lượng cao. Chuyển đổi số là quá trình thay đổi tổng thể và toàn diện của cá nhân, tổ chức về cách sống, cách làm việc và phương thức sản xuất dựa trên các công nghệ số.

Mỗi quốc gia khác nhau, có các điều kiện khác nhau sẽ có các cách thức, phương pháp, lộ trình để thực hiện công tác chuyển đổi số khác nhau. Nhưng có một yếu tố luôn giữ vai trò tiên quyết trong chuyển đổi số đó là yếu tố con người.