CôngThương - Trong 3 công đoạn đó, công đoạn 1 có giá trị gia tăng cao nhất, tiếp đến là công đoạn 3. Rất tiếc, Việt Nam chỉ tham gia ở công đoạn 2. Và, ông Trần Du Lịch cho rằng, trong chiến lược công nghiệp hóa phải hướng nền kinh tế vào công đoạn 1 và tham gia vào công đoạn 3.
Đó là ý tưởng hoàn toàn đúng và hay. Song, để vươn tới mục tiêu đó cần có “lực”. Vậy “lực” của cộng đồng doanh nghiệp (DN) Việt hiện nay như thế nào.
Thực tế, trong số khoảng 500 nghìn DN đang hoạt động theo Luật DN ở nước ta, có trên 90% là DN nhỏ và vừa.
Lượng đông, sức yếu, DN Việt dường như đứng ngoài “cuộc chơi” công đoạn 1!
Có một thực tế khác- một lực cản vô cùng lớn- đáng quan ngại hơn: Công nghệ tụt hậu.
Một báo cáo mới nhất của Bộ Khoa học và Công nghệ cho thấy, phần lớn các DN Việt đang sử dụng công nghệ tụt hậu so với mức trung bình của thế giới 2- 3 thế hệ. Có tới 76% máy móc, dây chuyền công nghệ nhập khẩu thuộc thế hệ 1960-1970. 75% số thiết bị đã hết khấu hao, 50% là đồ tân trang. Tính chung trong các DN, thiết bị hiện đại chỉ chiếm 10%, trung bình 38%, lạc hậu và rất lạc hậu chiếm 52%. Đặc biệt ở khu vực sản xuất nhỏ, thiết bị lạc hậu và rất lạc hậu chiếm đến 70%.
Việc chuyển giao công nghệ ở Việt Nam chủ yếu thông qua nhập khẩu công nghệ. Hầu hết DN đổi mới công nghệ một cách thụ động, do nhu cầu khách quan đột xuất mà không có chiến lược dài hạn chủ động đổi mới. Một khảo sát của Tổ chức Swiss Contach (Thụy Sỹ) và GTZ (Đức) tiến hành trên 1.200 DN tại Việt Nam cho thấy, chỉ có khoảng 0,1% DN sử dụng tư vấn khi đầu tư mua sắm công nghệ...
Công nghệ lạc hậu, chậm được đổi mới đang là những chiếc “ba-ri-e” cản trở lớn trên con đường phát triển và hội nhập của các DN Việt.
Nói vậy không có nghĩa là chúng ta “bó tay”, mà từ thực trạng đó, “nhìn rõ mình”, để có hướng phát triển mới, tạo “thế” vững, nâng “lực” mạnh cho DN Việt. Trong nhiều giải pháp, giải pháp cải cách thể chế, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hết sức quan trọng, không thể chậm trễ.
