Loạt sáng kiến được công nhận ở Lào Cai: Có phải chỉ để theo phong trào?

Cụ thể trong đợt 2/2023, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai đã công nhận hiệu quả áp dụng và phạm vi ảnh hưởng của 8 sáng kiến trên địa bàn tỉnh gồm:

1. Sáng kiến: Giải pháp thực hiện triển khai Nghị quyết số 10-NQ/TU ngày 26/8/2021 của Ban thường vụ Tỉnh uỷ về Chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hoá đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong giai đoạn 2021 – 2025; do ông Hoàng Quốc Khánh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh và ông Bùi Công Khanh - Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh đồng tác giả sáng kiến.

2. Sáng kiến: Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ngân sách nhà nước để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh Lào Cai; do ông Vũ Văn Cài - Phó Chủ tịch HĐND tỉnh và ông Nguyễn Văn Chính - Chánh Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh đồng tác giả sáng kiến.

3. Sáng kiến: Giải pháp nâng cao chất lượng dân số tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; do bà Giàng Thị Dung - Phó Chủ tịch UBND tỉnh và ông Đinh Công Mạnh - Chuyên viên phòng Nội chính - Văn xã, Văn phòng UBND tỉnh đồng tác giả sáng kiến.

4. Sáng kiến: Giải pháp nâng cao chất lượng công tác quản lý biên chế, lao động hợp đồng của hệ thống chính trị tỉnh; do ông Bùi Khánh Linh - Phó Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy là tác giả sáng kiến và bà Dương Thị Huệ - Chuyên viên phòng Tổ chức - Cán bộ, Ban Tổ chức Tỉnh ủy là đồng tác giả sáng kiến.

5. Sáng kiến: Giải pháp nâng cao chất lượng triển khai nội dung giáo dục Lịch sử đảng bộ các cấp, lịch sử địa phương cho học sinh phổ thông trên địa bàn thành phố Lào Cai; do ông Đoàn Ngọc Tuyến - Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Lào Cai và bà Trần Thị Thuỳ Dung - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Lào Cai là đồng tác giả sáng kiến.

6. Sáng kiến: Tham mưu ban hành và triển khai Nghị quyết về “Nâng cao hiệu quả hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội thành phố Lào Cai, giai đoạn 2020 - 2025”; do ông Đoàn Văn Ngàn - Chủ tịch Uỷ ban MTTQ Việt Nam thành phố Lào Cai là tác giả sáng kiến.

7. Sáng kiến: Giải pháp chỉ đạo thực hiện dạy học lớp 10 theo chương trình giáo dục phổ thông 2018; do ông Nguyễn Thế Dũng - Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo đồng tác giả sáng kiến và ông Đỗ Thanh Tùng - Phó Trưởng phòng Giáo dục Trung học, Sở Giáo dục và Đào tạo tác giả sáng kiến.

8. Sáng kiến: Tham mưu giải pháp nâng cao hiệu quả công tác khuyến nông trong tình hình mới; do ông Bùi Mạnh Tuấn - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến Nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Lào Cai tác giả sáng kiến.

Nhìn vào danh sách các sáng kiến nêu trên, nhiều bạn đọc bày tỏ lo ngại, vì sao toàn bộ sáng kiến đều nằm trong lĩnh vực quản lý nhà nước? và tác giả là lãnh đạo các sở, ban, ngành, chính quyền địa phương, chứ không có sáng kiến nào ở lĩnh vực sản xuất, kinh doanh hay khoa học – công nghệ.

Là người tham gia xét tặng nhiều giải thưởng lớn về sáng kiến sáng tạo, chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương ông Hoàng Quang Phòng – Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) - đánh giá, đây chỉ có thể coi là giải pháp, bàn về việc thực hiện nhiệm vụ trên địa bàn.

Theo khoản 1 Điều 1 Điều lệ Sáng kiến ban hành kèm theo Nghị định 13/2012/NĐ-CP: Sáng kiến là giải pháp kỹ thuật, giải pháp quản lý, giải pháp tác nghiệp, hoặc giải pháp ứng dụng tiến bộ kỹ thuật (gọi chung là giải pháp), được cơ sở công nhận nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện: Có tính mới trong phạm vi cơ sở đó; đã được áp dụng hoặc áp dụng thử tại cơ sở đó và có khả năng mang lại lợi ích thiết thực; không thuộc đối tượng không được công nhận là sáng kiến; giải pháp mà việc công bố, áp dụng giải pháp trái với trật tự công cộng hoặc đạo đức xã hội; giải pháp là đối tượng đang được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ theo quy định của pháp luật tính đến thời điểm xét công nhận sáng kiến.

Đánh giá của giới chuyên gia, sáng kiến kinh nghiệm rất quan trọng đối với mỗi cuộc sống của chúng ta hiện nay, nhất là ở giai đoạn xã hội hội nhập toàn cầu, cạnh tranh mạnh và cần phải có những sáng kiến kinh nghiệm mới mẻ, độc đáo và hiệu quả thì mới có thể đi xa hơn.

Như vậy, chiếu theo tiêu chuẩn đặt ra thì các sáng kiến được công nhận ở tỉnh Lào Cai thời gian vừa qua có đáp ứng được yêu cầu? Thực tế, ngay trong công văn số 3014/UBND-VX của UBND tỉnh Lào Cai về việc tăng cường công tác quản lý và đẩy mạnh hoạt động sáng kiến, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai cũng tự đánh giá, qua phiên họp xét công nhận hiệu quả áp dụng và phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến năm 2023, đầu năm 2024 cho thấy: Các sáng kiến chủ yếu tập trung trong ngành giáo dục, các Ban Đảng thuộc Tỉnh uỷ, cơ quan quản lý nhà nước; còn sáng kiến thuộc lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, y tế, các tổ chức chính trị - xã hội và sáng kiến ở các huyện, thành phố, thị xã chiếm tỷ lệ rất thấp.

Số lượng sáng kiến trình Hội đồng xét công nhận hiệu quả áp dụng và phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến có tăng so với trước đây nhưng chất lượng nhiều sáng kiến chưa đáp ứng được yêu cầu. Bên cạnh đó, vẫn còn tình trạng sáng kiến viết theo phong trào, nội dung sơ sài, không nêu được điểm mới, sáng tạo, hiệu quả áp dụng của sáng kiến nhưng vẫn được Hội đồng cơ sở xét duyệt, công nhận, do đó tỷ lệ sáng kiến đạt yêu cầu còn thấp…

Để tăng cường công tác quản lý và đẩy mạnh hoạt động sáng kiến trên địa bàn tỉnh thời gian tới được hiệu quả, thiết thực, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai chỉ đạo: Khi đề xuất công nhận hiệu quả áp dụng và phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến trên địa bàn tỉnh phải đảm bảo đáp ứng các yêu cầu theo quy định, đó là: Phải có tính mới, đã được áp dụng hiệu quả ở phạm vi ảnh hưởng ngoài cơ sở. Sáng kiến phải được xem xét lựa chọn và xét duyệt nghiêm túc, đánh giá kỹ tại Hội đồng cấp cơ sở trước khi xác nhận trình Hội đồng xét công nhận hiệu quả áp dụng và phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến trên địa bàn tỉnh...

Điều đáng nói, đây không phải lần đầu tiên một loạt sáng kiến được công nhận trên địa bàn tỉnh Lào Cai không tập trung vào lĩnh vực sản xuất, kinh doanh hay khoa học – công nghệ, mà trước đó nhiều sáng kiến của địa phương này cũng chung cảnh tương tự khiến người đọc không khỏi băn khoăn, suy nghĩ.