Kiểm toán nhà nước: Thực hiện đồng bộ các giải pháp trên 3 trụ cột phát triển

Những bước tiến vững chắc, toàn diện

Ngày 3/7/2024, Kiểm toán nhà nước tổ chức Hội thảo với chủ đề “Kiểm toán nhà nước - 30 năm xây dựng và phát triển”. Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm, hướng tới 30 năm thành lập Kiểm toán nhà nước (11/7/1994 - 11/7/2024).

Dự và phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, sự ra đời của Kiểm toán Nhà nước là một tất yếu khách quan, yêu cầu không thể thiếu trong việc hoàn thiện công tác quản lý nguồn lực tài chính quốc gia, ngăn ngừa tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và thất thoát ngân sách nhà nước.

Trong 30 năm hình thành và phát triển, Kiểm toán Nhà nước luôn vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Tập thể Lãnh đạo Kiểm toán Nhà nước, công chức, viên chức và người lao động đã nỗ lực phấn đấu không ngừng, tạo nên những bước tiến vững chắc, toàn diện với nhiều thành tựu đáng tự hào.

30 năm qua, trong mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ, Kiểm toán nhà nước luôn chủ động bám sát mọi chủ trương, đường lối lãnh đạo của Đảng, Nhà nước để thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ chính trị được giao. Đến nay, Kiểm toán nhà nước đã phát triển với 32 đơn vị cấp Vụ và tương đương, gồm: 9 đơn vị tham mưu, 8 Kiểm toán nhà nước chuyên ngành, 13 Kiểm toán nhà nước khu vực, 2 đơn vị sự nghiệp công lập. Tổng số công chức, viên chức, người lao động của Kiểm toán nhà nước đến nay là hơn 2.000 người.

Từ khi thành lập đến nay, Kiểm toán nhà nước đã thực hiện khoảng 3.600 cuộc kiểm toán, phát hiện và kiến nghị xử lý tài chính khoảng 740 nghìn tỷ đồng (từ năm 2011-2023 kiến nghị tài chính trên 650 nghìn tỷ đồng); trong đó tăng thu, giảm chi ngân sách nhà nước chiếm tỷ trọng trên 40% tổng số kiến nghị kiểm toán; kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ trên 2.200 văn bản quy phạm pháp luật hoặc văn bản quản lý có nội dung không phù hợp, mâu thuẫn hoặc chồng chéo, kịp thời khắc phục “lỗ hổng” về cơ chế, chính sách, tránh thất thoát, lãng phí, siết chặt kỷ cương, kỷ luật tài chính, góp phần làm lành mạnh nền tài chính quốc gia.

Trong đó, Kiểm toán nhà nước đề xuất nhiều ý kiến có giá trị để hoàn thiện một số văn bản quy phạm pháp luật quan trọng như Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đất đai, Luật Quản lý thuế, Luật Đầu tư công, Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Bảo hiểm xã hội...; kiến nghị cơ quan có thẩm quyền chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với nhiều tập thể, cá nhân có sai phạm theo quy định của pháp luật. Kiểm toán nhà nước đã cung cấp gần 2.000 hồ sơ, báo cáo kiểm toán và các tài liệu cho cơ quan có liên quan để phục vụ công tác điều tra, kiểm tra, giám sát...

“Với tinh thần đoàn kết, nỗ lực, không ngừng đổi mới, sáng tạo, tận tụy của Lãnh đạo Kiểm toán Nhà nước, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Kiểm toán Nhà nước, tôi tin tưởng Kiểm toán Nhà nước sẽ hoàn thành sứ mệnh, nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó; xứng đáng là cơ quan kiểm toán tài chính, tài sản công có trách nhiệm và uy tín; góp phần quan trọng nâng cao năng lực quản lý, quản trị tài chính, tài sản công, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải bày tỏ.

Nỗ lực thực hiện tốt các giải pháp

Chia sẻ tại hội thảo, Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn bày tỏ, đây là dịp để ngành Kiểm toán Nhà nước cùng các đại biểu sẻ chia, tìm hiểu về những câu chuyện lịch sử, những thành tựu trên con đường phát triển của Kiểm toán Nhà nước trong 30 năm qua; qua đó khơi dậy lòng tự hào của mỗi thế hệ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động về truyền thống vẻ vang của Kiểm toán Nhà nước, tiếp tục phấn đấu đưa Kiểm toán Nhà nước ngày một phát triển.

Hướng tới tương lai, mục tiêu phát triển Kiểm toán nhà nước trong thời gian tới được xác định là: “Phát triển Kiểm toán nhà nước là công cụ trọng yếu, hữu hiệu của Đảng và Nhà nước trong kiểm tra, kiểm soát việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công; nâng cao trách nhiệm giải trình và đảm bảo tính công khai, minh bạch của các cơ quan sử dụng ngân sách nhà nước, phục vụ hiệu quả hoạt động của Quốc hội, Chính phủ trong thực hiện chức năng lập pháp, giám sát, quản lý điều hành và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước”.

Để thực hiện được mục tiêu trên, Kiểm toán nhà nước cho biết, sẽ thực hiện ba trụ cột: hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, phát triển nguồn nhân lực và công nghệ.

Theo đó, khuôn khổ pháp lý cho tổ chức và hoạt động của Kiểm toán nhà nước tiếp tục hoàn thiện trên cơ sở rà soát, tổng kết, đánh giá Luật Kiểm toán nhà nước để đề xuất các chính sách pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển của Kiểm toán nhà nước, trong đó có nhiều nội dung mới, như: bổ sung thẩm quyền của Kiểm toán viên nhà nước phù hợp với nhiệm vụ quy định tại Luật Phòng, chống tham nhũng và các văn bản pháp luật khác liên quan; kiểm toán trên nền tảng dữ liệu số; bổ sung quy định về thời hạn, thời hiệu trong hoạt động kiểm toán...

Về nguồn nhân lực, phát huy những thành tựu đã đạt được, giai đoạn tới, Kiểm toán nhà nước sẽ tập trung đào tạo công chức, kiểm toán viên nhà nước “vừa hồng, vừa chuyên”, “nghệ tinh, tâm sáng”; bên cạnh nghiệp vụ, kỹ năng, kiến thức pháp luật, trong đó có pháp luật về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thì đặc biệt quan tâm đào tạo về đạo đức công vụ, giúp cho đội ngũ Kiểm toán viên nhà nước không chỉ giỏi về chuyên môn mà còn có phẩm chất đạo đức tốt, có bản lĩnh vững vàng, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của Ngành...

Đối với công nghệ, Kiểm toán nhà nước sẽ đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin vào mọi hoạt động của Ngành, trọng tâm là hoạt động kiểm toán, phù hợp với lộ trình xây dựng Chính phủ điện tử, phát triển kinh tế số, xã hội số ở Việt Nam, thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, sự phát triển của kinh tế số. Đồng thời, nghiên cứu triển khai ứng dụng công nghệ dựa trên dữ liệu số, AI, điện toán đám mây vào hoạt động kiểm toán; hình thành hệ thống nền tảng quản trị thông minh cho quá trình chuyển đổi phương pháp kiểm toán truyền thống sang phương pháp kiểm toán hiện đại dựa trên dữ liệu số; đến năm 2025 cơ bản hình thành kiểm toán số. Phát triển các phần mềm ứng dụng, trọng tâm là hướng đến cung cấp công cụ báo cáo thống kê và phân tích, dự báo phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành và kiểm toán dựa trên dữ liệu lớn, hỗ trợ phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu trong xây dựng kế hoạch và thực hiện kiểm toán. Phát triển các ứng dụng dựa trên các phương pháp của khoa học dữ liệu, công nghệ phân tích dữ liệu lớn, tổng hợp, đa chiều; các ứng dụng hỗ trợ tự động hóa và hệ trợ giúp kiểm toán viên trong tác nghiệp kiểm toán.