Hoàn thiện luật để thị trường chứng khoán hoạt động phù hợp với thông lệ quốc tế

Tạo môi trường kinh doanh thuận lợi

Bà Trần Anh Đào – Phó Tổng Giám đốc Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) cho biết sau 5 năm thi hành, Luật Doanh nghiệp 2014 vẫn còn một số điểm bất cập, quy định không còn phù hợp với thực tiễn cần được tiếp tục sửa đổi và bổ sung để đảm bảo mục tiêu tạo điều kiện tối đa cho sự phát triển của DN thông qua môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch. Các điểm thay đổi trong dự thảo luật Doanh nghiệp lần này được kỳ vọng sẽ đem đến khuôn khổ pháp lý chặt chẽ hơn về tổ chức, quản trị công ty, từ đó góp phần tiết giảm chi phí vận hành DN, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút, huy động các nguồn lực và vốn đầu tư vào sản xuất, kinh doanh.

Đánh giá về dự thảo luật Doanh nghiệp sửa đổi - ông Phan Đức Hiếu - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế TW cho hay mục tiêu và nguyên tắc của việc sửa đổi luật Doanh nghiệp lần này là làm đơn giản hóa các thủ tục, giảm chi phí gia nhập thị trường; nâng cao và thúc đẩy quản trị DN tốt và tập trung vào nội dung cơ bản, tạo điều kiện tiếp cận thông tin DN của cổ đông. Thông qua luật DN các công ty niêm yết sẽ tự thiết lập các quy định kiểm toán để phát triển theo hướng đi riêng của nội bộ tuy nhiên vẫn ưu tiên áp dụng thông lệ tốt, đảm bảo cho DN hoạt động tốt, minh bạch.

Bên cạnh đó, liên quan đến hoạt động Uỷ ban kiểm toán, ông Nguyễn Viết Thịnh - Giám đốc Điều hành - Viện Thành viên Hội đồng Quản trị (HĐQT) nhấn mạnh HĐQT cần phải thành lập Ủy ban Kiểm toán (UBKT) và bảo đảm Ủy ban này có đủ nguồn lực và thẩm quyền. UBKT phải bảo đảm các kiểm soát nội bộ phù hợp được duy trì và công ty tuân thủ với luật pháp và quy định liên quan. UBKT có điều lệ, có chương trình hoạt động rõ ràng và hàng năm phải thực hiện đánh giá năng lực hoạt động.

Thực tế cho thấy với vai trò hỗ trợ HĐQT trong các hoạt động giám sát liên quan đến báo cáo tài chính, hệ thống quản lý rủi ro, kiểm soát nội bộ và kiểm toán độc lập như nêu ở trên, UBKT sẽ giúp các DN nâng cao khả năng hoàn thành các mục tiêu kinh doanh đã đề ra.

Liên quan đến thông lệ quốc tế quy định phần lớn (nếu không muốn nói là tất cả) các thành viên của UBKT cần phải là thành viên độc lập. Chủ tịch UBKT cũng cần là thành viên độc lập. Vị thế độc lập của UBKT và thành viên của UBKT sẽ cho phép họ thực hiện công việc mà không phải chịu các sức ép không cần thiết. Mặc dù ở Việt Nam không có quy định rõ, nhưng theo thông lệ tốt, các thành viên của UBKT cũng sẽ đồng thời là thành viên HĐQT. Với vị thế của mình, UBKT sẽ có tiếng nói có trọng lượng hơn khi làm việc với ban điều hành và kiểm toán độc lập.

Để thị trường chứng khoán vận hành tốt theo thông lệ quốc tế

Tính đến nay mức vốn hóa thị trường cổ phiếu Việt Nam đã tăng gần 17 lần trong vòng 10 năm qua, (từ mức 22,7% GDP năm 2006 lên mức 78,5% GDP tính đến cuối tháng 6/2019), vượt chỉ tiêu Chính phủ đã đề ra đến năm 2020.

Thực thi các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, các cam kết trong khuôn khổ hội nhập thị trường chung ASEAN… đã và đang thúc đẩy, đòi hỏi thị trường tài chính nói chung và TTCK Việt Nam nói riêng phát triển và mở cửa sâu rộng hơn, tiếp cận các chuẩn mực quốc tế.

Thời gian qua, Luật Chứng khoán, các nghị định, thông tư hướng dẫn, quy chế, quy trình hoạt động TTCK đã được xây dựng, bổ sung, chỉnh sửa phù hợp với thực tiễn vận hành của thị trường. Khung pháp lý đã được xây dựng đồng bộ cho hệ thống cấu trúc thị trường từ thị trường sơ cấp cho đến thị trường bậc cao là TTCK phái sinh, góp phần tăng cường tính công khai minh bạch của thị trường, nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát và cưỡng chế thực thi của cơ quan quản lý; từng bước phù hợp với hệ thống luật pháp và thông lệ quốc tế, tạo nền tảng cho TTCK Việt Nam có khả năng hội nhập với các thị trường vốn quốc tế và khu vực.

Việc giải đáp những vướng mắc và tiếp thu những ý kiến đóng góp của các DN trong quá trình thực thi Luật Doanh nghiệp, thực hiện những hoạt động đào tạo thường xuyên về quản trị công ty, phát triển bền vững, vận hành hệ thống khuôn khổ pháp lý, cơ chế chính sách liên quan đến thị trường chứng khoán đã được xây dựng và ngày càng hoàn thiện nhằm nâng cao chất lượng quản trị công ty của các DN niêm yết trên thị trường chứng khoán – Bà Trần Anh Đào nhấn mạnh.