Hệ thống Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước (sửa đổi): Nâng cao chất lượng kiểm toán

Thêm nhiều điểm mới

Theo Kiểm toán nhà nước, Hệ thống Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước hiện hành đã được ban hành từ năm 2016. Đến nay, đã có những thay đổi về môi trường pháp lý, pháp luật Kiểm toán nhà nước, điều kiện và thực tiễn hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước. Đồng thời, qua 8 năm áp dụng Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước, Kiểm toán nhà nước đã tổng kết, đánh giá những vấn đề phù hợp, không phù hợp, phân tích nguyên nhân để điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung, cập nhật. Cùng với đó, Hệ thống ISSAI (Các tiêu chuẩn quốc tế của các tổ chức kiểm toán tối cao) cũng đã được sửa đổi và ban hành thành IFPP (Khung các Tuyên bố chuyên môn của Tổ chức quốc tế Các cơ quan Kiểm toán tối cao (INTOSAI ) năm 2019. Điều này đặt ra yêu cầu sửa đổi, bổ sung Hệ thống Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước.

“Để đảm bảo yêu cầu đó, trên cơ sở nghiên cứu, tổng kết hơn 7 năm áp dụng Hệ thống Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước ban hành năm 2016, Kiểm toán nhà nước tiến hành rà soát, sửa đổi cho phù hợp, đảm bảo tính kế thừa, tính khả thi và phù hợp hơn với thực tiễn hoạt động kiểm toán, các quy định pháp luật mới hiện hành. Đồng thời, Tổ soạn thảo cũng sẽ cập nhật, bổ sung những nội dung mới theo ISSAI - Hệ thống Chuẩn mực kiểm toán do Tổ chức quốc tế Các cơ quan Kiểm toán tối cao (INTOSAI) ban hành năm 2019 và có hiệu lực gần đây nhất. Như vậy, đây là hướng sửa đổi Hệ thống Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước để đáp ứng được các yêu cầu mới”, đại diện Kiểm toán nhà nước khẳng định.

Chia sẻ về Hệ thống Chuẩn mực được sửa đổi lần này, đại diện Tổ soạn thảo cho hay, Hệ thống Chuẩn mực 2024 sẽ có nhiều điểm mới so với Hệ thống Chuẩn mực ban hành năm 2016 như:

Thứ nhất, Kiểm toán nhà nước cập nhật, bổ sung những nội dung mới trong Hệ thống Chuẩn mực kiểm toán do INTOSAI ban hành năm 2019, đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam.

Thứ hai, đối với những quy định hoặc vấn đề mang tính chất hướng dẫn cụ thể, chi tiết về mặt kỹ thuật, tổ chức, quản lý, điều hành hoạt động kiểm toán, Kiểm toán nhà nước sẽ không đưa vào Hệ thống Chuẩn mực sửa đổi lần này.

“Những vấn đề đó sẽ được nghiên cứu, xây dựng thành các hướng dẫn hoặc cẩm nang hướng dẫn các nghiệp vụ chuyên môn kỹ thuật cũng như vấn đề về tổ chức, quản lý trong hoạt động kiểm toán để đảm bảo tính ổn định, tính linh hoạt trong việc thực hiện chuẩn mực sau này”, đại diện Tổ soạn thảo nói.

Thứ ba, để đảm bảo phù hợp với ISSAI, Kiểm toán nhà nước sẽ thay đổi số hiệu của Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước cho phù hợp với số hiệu hệ thống ISSAI. Đồng thời, số lượng chuẩn mực sửa đổi lần này cũng tăng do bổ sung những chuẩn mực mới theo ISSAI. Đặc biệt, những nội dung cụ thể trong các chuẩn mực cũng sẽ được rà soát, sửa đổi cho phù hợp với tình hình mới cũng như ISSAI mới.

Cuối cùng, khi sửa đổi hệ thống Chuẩn mực, các quy định về trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền hạn của Kiểm toán nhà nước, kiểm toán viên nhà nước cũng như các đơn vị được kiểm toán và các đối tượng có liên quan sẽ được quy định một cách rõ ràng hơn, đảm bảo phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành, đồng thời thể hiện tính minh bạch trong vấn đề tổ chức hoạt động kiểm toán.

“Đến nay, Tổ soạn thảo đã hoàn thiện Dự thảo lần 1 Hệ thống Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước sửa đổi, bổ sung, trình Ban Chỉ đạo cho ý kiến. Dự kiến, trong tháng 3/2024, Dự thảo sẽ được đăng trên Cổng thông tin của Kiểm toán nhà nước để lấy ý kiến góp ý trong và ngoài ngành. Trên cơ sở tiếp thu các ý kiến góp ý, Tổ soạn thảo sẽ tiếp tục hoàn thiện Dự thảo, trình Tổng Kiểm toán nhà nước ký, ban hành đúng vào kịp kỷ niệm 30 năm thành lập Kiểm toán nhà nước”, đại diện Tổ soạn thảo thông tin.

Nâng cao vị thế, uy tín của Kiểm toán nhà nước

Theo lãnh đạo Kiểm toán nhà nước, việc sửa đổi Hệ thống Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước lần này có ý nghĩa rất quan trọng đối với vấn đề phát triển bền vững về tổ chức, hoạt động cũng như nâng cao vị thế, uy tín của Kiểm toán nhà nước trong thời gian tới.

Trước hết, Hệ thống Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước là cơ sở pháp lý cho tổ chức, hoạt động kiểm toán. Đồng thời, đây là điều kiện để đảm bảo cho tổ chức, hoạt động kiểm toán được minh bạch, rõ ràng, tăng trách nhiệm giải trình của Kiểm toán nhà nước, kiểm toán viên nhà nước cũng như các đơn vị được kiểm toán và các đối tượng liên quan.

“Hệ thống Chuẩn mực được sửa đổi là một trong những điều kiện để nâng cao chất lượng kiểm toán, góp phần tăng cường kiểm tra, kiểm soát việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, tạo dựng lòng tin, độ tin cậy của lãnh đạo các cấp, các đơn vị được kiểm toán và cộng đồng xã hội đối với hoạt động Kiểm toán nhà nước”, lãnh đạo Kiểm toán nhà nước khẳng định.

Bên cạnh đó, việc sửa đổi Hệ thống Chuẩn mực cũng góp phần nâng cao tính chuyên nghiệp trong hoạt động kiểm toán. Điều này đòi hỏi đội ngũ kiểm toán viên nhà nước phải nâng cao năng lực, trình độ của mình. Đồng thời, việc sửa đổi các chuẩn mực còn hướng tới đáp ứng yêu cầu về đổi mới công nghệ kiểm toán, đặc biệt là việc áp dụng công nghệ 4.0 trong tổ chức hoạt động kiểm toán; đảm bảo hài hòa với ISSAI, tạo thuận lợi để Kiểm toán nhà nước Việt Nam hội nhập, hợp tác quốc tế ngày càng sâu rộng.

Đánh giá về việc việc sửa đổi Hệ thống Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước GS,TS. Đoàn Xuân Tiên - Nguyên Phó Tổng Kiểm toán nhà nước, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo sửa đổi, bổ sung Hệ thống Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước năm 2024 khẳng định, Hệ thống Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước không chỉ đóng vai trò là kim chỉ nam cho tổ chức, hoạt động của Kiểm toán nhà nước, mà đặc biệt giá trị về mặt pháp lý (là văn bản quy phạm pháp luật) cho hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước; là điều kiện đảm bảo tính chuyên nghiệp hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước; đồng thời cũng là điều kiện để đảm bảo các vấn đề có tính nền tảng triết lý kiểm toán công.

Đây là cơ sở pháp lý cũng như các quy định có tính nguyên tắc và chuẩn chỉ, mực thước, mang tính bắt buộc đối với tổ chức, hoạt động Kiểm toán nhà nước, kiểm toán viên nhà nước và các đối tượng liên quan. Đồng thời, Hệ thống Chuẩn mực cũng đóng vai trò rất quan trọng trong vấn đề về phát triển bền vững cũng như nâng cao uy tín và độ tin cậy của Kiểm toán nhà nước.

“Việc sửa đổi Hệ thống Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước lần này có ý nghĩa rất quan trọng đối với vấn đề phát triển bền vững về tổ chức, hoạt động cũng như nâng cao vị thế, uy tín của Kiểm toán nhà nước trong thời gian tới”, GS,TS. Đoàn Xuân Tiên khẳng định.