Hải Phòng: Giải bài toán nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp

Mục tiêu đến 2030 xây dựng 42.000 căn nhà ở xã hội

TP. Hải Phòng là trung tâm công nghiệp lớn nhất phía Bắc, với 14 khu công nghiệp đang hoạt động, cùng với các cụm công nghiệp đang được triển khai, đã thu hút trên 190 nghìn lao động, trong đó có khoảng trên 67 nghìn lao động nhập cư. Số lượng công nhân trong các khu công nghiệp ngày càng tăng, kéo theo đó là nhu cầu về nhà ở cho công nhân tăng cao, đây đang là vấn đề rất cấp thiết của Hải Phòng.

Là một trong những địa phương đi đầu cả nước về xây dựng và phát triển nhà ở xã hội, TP. Hải Phòng không chỉ đặt mục tiêu đến năm 2030 xây dựng 42.500 căn nhà ở xã hội, vượt chỉ tiêu 33.500 căn mà Chính phủ đề ra, thành phố còn nỗ lực để nhà ở xã hội sẽ là không gian sống đồng bộ, tiện nghi, phù hợp với khả năng chi trả của đa số người dân.

Thời gian vừa qua, lãnh đạo UBND TP. Hải Phòng đã liên tục tiến hành thực địa kiểm tra, thúc đẩy tiến độ của các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn, đảm bảo hoàn thành 6.400 căn hộ trong năm 2024. Trong đó, xây dựng xong phần thô khoảng 4.000 căn và đủ điều kiện mở bán khoảng 2.400 căn nhà ở xã hội.

Năm 2023 và đầu năm 2024, nhiều dự án nhà ở xã hội tại Hải Phòng được khởi công, như: Dự án nhà ở xã hội tại Tổng kho 3 Lạc Viên, Dự án nhà ở xã hội Tràng Duệ, Khu nhà ở công nhân Pegatron Việt Nam, Dự án nhà ở xã hội Tràng Cát... Các dự án nhà ở xã hội được triển khai xây dựng đang dần hóa giải “cơn khát” nhà ở của người có thu nhập thấp, đặc biệt là người dân sinh sống tại các chung cư cũ trong đô thị và công nhân, lao động tại các khu công nghiệp trên địa bàn Hải Phòng.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng TP. Hải Phòng, Nghị quyết số 09-NQ/TU, ban hành ngày 13/11/2023 về phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn TP. Hải Phòng đến năm 2030 được chia làm hai giai đoạn. Cụ thể, giai đoạn 2021-2025 xây dựng 15.400 căn, trong đó phấn đấu 80% là sản phẩm hoàn thành và sản phẩm đưa ra thị trường. Giai đoạn 2026-2030, thành phố đề ra mục tiêu xây dựng đạt và vượt chỉ tiêu 18.100 căn.

Tính đến thời điểm hiện tại, TP. Hải Phòng đã có 4 dự án có sản phẩm được đưa ra thị trường để khai thác, sử dụng với tổng số 1.600 căn; 7 dự án đã khởi công xây dựng với tổng quy mô khoảng 11.500 căn; 8 dự án đã lựa chọn được chủ đầu tư, chuẩn bị khởi công với tổng quy mô khoảng 9.300 căn; 11 dự án đang được các sở, ngành địa phương hoàn thiện thủ tục để thực hiện lựa chọn chủ đầu tư, dự kiến có sản phẩm trước năm 2030 với khoảng 12.400 căn. Bên cạnh đó là các dự án nhà ở xã hội kết hợp cải tạo chung cư theo Nghị quyết 04/2022/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân thành phố với 8.004 căn hộ.

Như vậy, tổng số căn nhà ở xã hội mà Hải Phòng đã hoàn thành, đang triển khai và dự kiến triển khai trong giai đoạn 2021-2030 là khoảng 42.000 căn, đảm bảo hoàn thành và vượt chỉ tiêu Chính phủ đề ra là 33.500 căn.

Hồ sơ, thủ tục mua nhà ở xã hội còn nhiều “nút thắt”

Theo thông tin từ Sở Xây dựng TP. Hải Phòng, người dân đăng ký mua nhà ở xã hội tập trung chủ yếu ở 3 nhóm đối tượng, bao gồm: Người lao động trong và ngoài khu công nghiệp; người thu nhập thấp tại đô thị; công chức, viên chức, sỹ quan công an, quân đội. Vướng mắc chính của người dân đủ điều kiện khi lập hồ sơ mua nhà ở xã hội là việc xin xác nhận về điều kiện, tình trạng nhà ở tại UBND cấp xã. Chủ đầu tư dự án phản ánh một số xã/phường không xác nhận theo biểu mẫu quy định của Bộ Xây dựng.

Ngoài ra, người lao động làm việc trong các khu công nghiệp đa số có mức thu nhập chịu thuế (mức thu nhập trên 11 triệu/tháng) thì không đủ điều kiện mua nhà ở xã hội, mặc dù đây là nhóm đối tượng có nhu cầu rất lớn về nhà ở xã hội.

Theo các chuyên gia, để công nhân và người lao động có thu nhập thấp tiếp cận được với nhà ở xã hội, thì đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội cần được điều chỉnh với tiêu chí đơn giản, giảm tối đa các yêu cầu về giấy tờ, thủ tục hành chính như: tình trạng nhà ở, mức thu nhập cá nhân… Ngoài ra, nhà ở xã hội cần hướng đến cả những đối tượng có thu nhập thuộc diện phải đóng thuế, có tích lũy, nhưng không tiếp cận được với các khu nhà ở thương mại có giá bán cao.

Ông Đỗ Hữu Hưng - Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP. Hải Phòng cho biết, để tháo gỡ những vướng mắc và khó khăn trên, Sở Xây dựng đã tham mưu với UBND TP. Hải Phòng: Ban hành Văn bản số 2256/UBND-XD3 ngày 18/9/2023 chỉ đạo các cơ quan đơn vị, UBND các quận huyện trong việc xác nhận theo mẫu hồ sơ quy định cho đối tượng đăng ký mua nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố. Sau khi UBND thành phố có Công văn chỉ đạo, UBND cấp huyện đã triển khai, chỉ đạo xuống UBND cấp xã để thực hiện.

Đồng thời, kiến nghị Bộ Xây dựng, Chính phủ ban hành Nghị định nới rộng điều kiện về thu nhập cho các đối tượng mua nhà ở xã hội và đang được Bộ Xây dựng, Chính phủ tổng hợp, xây dựng dự thảo.

Tại các hội nghị, các cuộc đối thoại với công nhân và người lao động thành phố, Bí thư Thành ủy TP. Hải Phòng Lê Tiến Châu khẳng định, vấn đề phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho người có thu nhập thấp, nhà ở công nhân là rất cần thiết và cấp thiết đối với TP. Hải Phòng. Thành phố ưu tiên các dự án nhà ở xã hội gắn liền với đô thị và các khu vực sản xuất, hạn chế dần các dự án nhỏ và dần chuyển sang mô hình nhà ở xã hội đồng bộ và tiện nghi với quy mô lớn.

“Bên cạnh mục tiêu về số lượng, TP. Hải Phòng đang nỗ lực thay đổi, chuyển hóa quan điểm của nhiều người cho rằng, nhà ở xã hội là không gian cho các đối tượng yếu thế, thu nhập thấp, các điều kiện sống vừa đủ. Thành phố muốn xây dựng nhà ở là không gian ở mới, đồng bộ tiện nghi có đầy đủ hệ thống hạ tầng xã hội như bệnh viện, trường học và các dịch vụ thiết yếu khác và quan trọng hơn cả đó là phải vừa túi tiền, phù hợp với khả năng chi trả của đa số người dân”, ông Châu khẳng định.

Được mua nhà ở xã hội với mức giá phù hợp điều kiện thu nhập và có các cơ chế, chính sách hỗ trợ thuận lợi là mong muốn của người dân, công nhân lao động tại TP. Hải Phòng. Để hiện thực hóa mong muốn ấy, các ban, ngành TP. Hải Phòng đang tích cực làm việc với các chủ đầu tư dự án, các cơ quan, đơn vị và các ngân hàng để có sự thống nhất, hỗ trợ và các cơ chế, chính sách thuận lợi nhất, mức vay ưu đãi nhất cho người dân, công nhân lao động khi mua nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố.