Giám đốc Công an Hà Nội: Sở hữu chéo, lợi ích nhóm trong ngân hàng vẫn đáng lo ngại

Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 5, chiều 10/6, Quốc hội tiến hành thảo luận toàn thể ở hội trường về dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).

Ông Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công an Hà Nội cho rằng, tình trạng sở hữu chéo, thao túng lợi ích nhóm trong lĩnh vực ngân hàng vẫn là vấn đề đáng lo ngại. Dự thảo Luật sửa đổi, điều chỉnh giảm tỷ lệ sở hữu của các cá nhân, tổ chức tăng tính đại chúng của các tổ chức tín dụng và mở rộng thêm các diện đối tượng liên quan là cần thiết.

Tuy nhiên, các giải pháp nêu trong dự thảo chỉ là giải pháp kỹ thuật để hạn chế các cổ đông lớn. Vì vậy, cần bổ sung nghiên cứu 2 vấn đề. Một là, bổ sung thêm các quy định, tăng cường vai trò của Ngân hàng Nhà nước để hạn chế hành vi lạm quyền cổ đông lớn, quyền quản trị điều hành để thao túng hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Hai là, phải cần nghiên cứu, đề xuất thêm các biện pháp, giải pháp để quản lý, kiểm soát việc lách luật, sử dụng nhiều cá nhân pháp nhân khác đứng tên cổ phần tạo nhóm cổ đông lớn để điều hành các tổ chức tín dụng.

Cho ý kiến về quy định về cung cấp thông tin cho các cơ quan chuyên trách phòng chống tội phạm, đại biểu Nguyễn Hải Trung cho rằng quy định dự thảo Luật chưa đáp ứng yêu cầu về mặt thời gian trong thực tiễn của công tác phòng chống tội phạm, nhất là phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao lừa đảo trên không gian mạng hiện nay.

Tình hình tội phạm sử dụng không gian mạng và công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đánh bạc, tổ chức đánh bạc, rửa tiền diễn biến rất phức tạp, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Khi tội phạm xảy ra, lực lượng công an phải nhanh chóng triển khai truy xét dòng tiền và phong tỏa tài khoản.

Với các quy định pháp luật hiện hành thì không đáp ứng được yêu cầu ngăn chặn kịp thời về chuyển tiền vào các đối tượng. Do đó, để nâng cao hiệu quả công tác phòng chống tội phạm, đại biểu Nguyễn Hải Trung đề nghị cần thiết ban hành quy định và rút ngắn về thời gian cung cấp thông tin tài khoản khách hàng để phục vụ công tác đấu tranh phòng chống tội phạm và có thể giao Chính phủ nghiên cứu quy định chi tiết.

Ngoài ra, để nâng cao hiệu quả công tác phòng chống tội phạm, cần phải rà soát luật hóa các quy định tính chính danh của tài khoản tại các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan; hoàn thiện đồng bộ các văn bản hướng dẫn đảm bảo hiệu lực thi hành tại các văn bản quy phạm pháp luật phải liên thông với nhau, hỗ trợ việc xác định tính chính danh.

Ngoài ra, trong luật này cần có quy định cụ thể về các điều kiện bắt buộc các tổ chức tín dụng phải có nền tảng công nghệ, cơ sở vật chất trong nhận diện khách hàng để đảm bảo tính chính danh; yêu cầu tổ chức tín dụng có trách nhiệm rà soát, phát hiện và phối hợp với cơ quan công an các cơ quan có liên quan xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm về tài khoản không chính danh.

Đại biểu Trịnh Xuân An - đoàn Đồng Nai nhấn mạnh, lĩnh vực tín dụng đóng vai trò rất quan trọng, liên quan đến tất cả các lĩnh vực, nên việc sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng là hết sức cần thiết, nhất là vào thời điểm hiện nay.

Đóng góp ý kiến hoàn thiện dự thảo luật, đại biểu cho biết, trong các phiên giải trình, chất vấn, Thống đốc Ngân hàng nhà nước thường xuyên nhắc tới việc phòng ngừa rủi ro, dự thảo luật cũng có nhiều quy định để phòng ngừa các rủi ro cho hệ thống ngân hàng. Đây là nội dung rất quan trọng, được quy định cụ thể ở Luật Các tổ chức tín dụng. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng ban hành nhiều thông tư về nội dung này. Các thiết kế trong dự thảo cũng góp phần đề phòng rủi ro cho các ngân hàng, các tổ chức tín dụng cụ thể.

Tuy nhiên, đại biểu đề nghị bổ sung thêm nội dung đề phòng rủi ro cho hệ thống. Từ sự kiện của các ngân hàng ở Việt Nam, hay trên thế giới vừa qua, đại biểu cho rằng, cần thiết kế thêm các quy định đề phòng rủi ro mang tính chất hệ thống, để khi xảy ra sự cố thì hệ thống có thể chống đỡ hiệu quả.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng quan tâm đến việc xử lý sở hữu chéo liên quan đến các tổ chức tín dụng. Theo đại biểu, vấn đề đặt ra không phải là hạn chế, mà cần chấm dứt tình trạng sở hữu chéo trong hệ thống tín dụng. Đây là vấn đề rất khó khăn, những quy định trong Điều 55, Điều 127 trong dự thảo chưa đủ mạnh để chấm dứt tình trạng sở hữu chéo.

Cùng với đó, các giải pháp trong dự thảo luật còn thụ động, chưa hiệu quả. Nhấn mạnh việc chấm dứt sở hữu chéo liên quan đến việc công khai, minh bạch, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân sai phạm, đại biểu cho rằng, cần xem xét, thiết kế lại mô hình cơ quan giám sát, kiểm tra tài chính liên quan đến ngân hàng, để giải quyết hiệu quả hơn nữa vấn đề này.