Tỷ lệ thất nghiệp, doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động tăng
Quý I/2020, số doanh nghiệp giải thể, tạm ngừng hoạt động của tất cả các tỉnh thành miền Trung đều tăng so với cùng kỳ 2019. Trong khi đó, số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới đồng loạt giảm.
 |
| Hàng loạt doanh nghiệp thông báo tạm ngừng hoạt động, ước tính có tới hơn 100.000 lao động miền Trung mất việc do Covid - 19 |
Điển hình như tại TP. Đà Nẵng, có đến 923 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động hoặc giải thể, tăng đột biến so với cùng kỳ 2019 (quý I/2019, Đà Nẵng chỉ có 50 doanh nghiệp giải thể, tạm ngừng hoạt động), tăng tới 18,46 lần. Hoặc tại tỉnh Quảng Trị, có 74 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động, tăng 23,33% so với cùng kỳ. Riêng tỉnh Thừa Thiên Huế, số lượng doanh nghiệp thành lập mới tăng so với cùng kỳ 2019 cả về số lượng và tổng vốn. Nhưng số lượng doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động và giải thể cũng tăng tới 21% so với năm 2019. Qua khảo sát tại các tỉnh thành, các doanh nghiệp trên đều là doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ đến từ khu vực dịch vụ, du lịch, một số đến từ thương mại.
Không chỉ vậy, dịch Covid-19 còn là nguyên nhân chính đẩy chỉ số sử dụng lao động của các tỉnh giảm, số lượng người lao động mất việc, thất nghiệp tăng cao.
Trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, chỉ số sử dụng lao động của doanh nghiệp Quảng Nam giảm 1,1%. Trong đó, một số ngành sản xuất có tỷ lệ sử dụng lao động giảm mạnh so với cùng kỳ như dệt may (chỉ số sử dụng lao động chỉ bằng 91% so với cùng kỳ), sản xuất xe có động cơ (91,7%), sản xuất giấy và sản phẩm từ giấy (95,8%). Đáng chú ý đây đều là những ngành sản xuất chủ lực của tỉnh Quảng Nam. Ngoài ra, rất nhiều doanh nghiệp thiếu nguyên liệu đầu vào đã cắt giảm một phần lao động, hoặc chỉ sử dụng luân phiên làm việc các ngày trong tháng. Tỷ lệ nghịch với chỉ số sử dụng lao động, tỷ lệ thất nghiệp tại Quảng Nam tăng mạnh. Theo điều tra của Sở LĐ-TB&XH Quảng Nam quý I/2020, tỷ lệ thất nghiệp chung toàn tỉnh ở mức 3,84%. Tính đến 15/3/2020, Quảng Nam đã có 7 doanh nghiệp đang tạm ngừng hoạt động do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 với gần 4,5 nghìn lao động; 28 doanh nghiệp cắt giảm lao động với khoảng 3 nghìn lao động.
Còn tại TP. Đà Nẵng, chỉ số sử dụng lao động trong sản xuất công nghiệp tháng 3/2020 giảm tới 4,27% so với cùng kỳ. Sở LĐ-TB&XH Đà Nẵng cho biết, đã có tới 58.000 lao động của thành phố bị mất việc hoặc nghỉ việc tạm thời do ảnh hưởng của dịch Covid-19.
Ghi nhận tại các tỉnh, thành, lao động mất việc hoặc nghỉ việc tạm thời (có thời hạn) chủ yếu đến từ khu vực doanh nghiệp dịch vụ, du lịch, một số ít trong lĩnh vực thương mại, công nghiệp.
Tại Quảng Trị, quý I/2020, lao động làm việc trong khu vực dịch vụ giảm từ 38,37% xuống chỉ còn 31,74%, ngược lại, lao động trong lĩnh vực nông lâm ngư nghiệp tăng mạnh. Ước tính, có tới hơn 21.400 lao động trong lĩnh vực dịch vụ chuyển về lĩnh vực nông lâm ngư nghiệp (mất việc tạm thời và về quê). Bên cạnh đó, tỷ lệ thất nghiệp tại tỉnh này hiện cũng ở mức 3,27%, tương đương với hơn 11.100 lao động.
Còn tại tỉnh Bình Định, ước tính tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động quý I/2020 toàn tỉnh là 3,41%. Một số doanh nghiệp thiếu hụt nguyên liệu (sản xuất giày), nhu cầu thị trường giảm (sữa, bia) đã thu hẹp quy mô sản xuất, do đó đã sắp xếp lại thời gian làm việc của lao động cho phù hợp.
 |
| Dự báo, quý II/2020 hiện tượng sụt giảm lao động do Coivd - 19 sẽ vẫn tiếp diễn và tập trung vào lao động trong sản xuất công nghiệp |
Kết quả khảo sát về triển vọng kinh doanh trong quý II/2020, đa phần các doanh nghiệp của các tỉnh thành đều cho biết sẽ vô cùng khó khăn. Hiện tượng sụt giảm lao động sẽ vẫn tiếp diễn. Dự báo, sau dịch vụ, du lịch và thương mại thì quý II/2020 sẽ chứng kiến sự sụt giảm mạnh của lao động trong lĩnh vực công nghiệp, do diễn biến dịch vẫn còn phức tạp, doanh nghiệp chưa giải quyết được vấn đề nguyên liệu đầu vào và thuận lợi thông thương đầu ra.
Doanh nghiệp nỗ lực đảm bảo quyền lợi cho người lao động
Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, đa phần các doanh nghiệp công nghiệp hay thương mại, dịch vụ; doanh nghiệp còn hoạt động hay đang “chững lại” do Covid – 19 đều khẳng định nỗ lực đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người lao động.
Ông Phạm Gia Định – Giám đốc Công ty CP Dệt may Thiên An Phú (Khu công nghiệp Phú Đa, huyện Phú Vang, Thừa Thiên Huế) - cho biết, công ty có khoảng 1.100 công nhân và hiện đã cho hơn 50% công nhân nghỉ việc, hoặc giảm ca và giãn ca. “Mặc dù cho nghỉ nhưng các chế độ chính sách bảo hiểm xã hội, công đoàn của công nhân vẫn được đảm bảo. Nếu đến cuối tháng 4 tình hình dịch Covid-19 vẫn phức tạp thì chúng tôi sẽ cho dừng toàn bộ hoạt động của công ty”, ông Định cho biết thêm.
Trong lĩnh vực thương mại, ông Hồ Xuân Hiếu - Tổng giám đốc Tổng công ty Thương mại Quảng Trị - cho biết, công ty hoạt động đa lĩnh vực với hơn 600 cán bộ công nhân viên. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, công ty đã cho 50% người lao động nghỉ việc. “50% người lao động nghỉ việc sẽ được hưởng lương cơ bản và đảm bảo các quyền lợi khác như đóng bảo hiểm xã hội, quyền lợi công đoàn… Công ty quyết tâm cầm cự giữ thu nhập ổn định cho cán bộ, nhân viên, người lao động hết tháng 4/2020, nếu sau đó tình hình dịch Covid-19 vẫn còn diễn biến phức tạp thì chúng tôi sẽ tính toán lại”, ông Hiếu chia sẻ.
 |
| Dù khó khăn nhưng các doanh nghiệp vẫn cố gắng đảm bảo quyền lợi cho người lao động |
Nặng nề nhất là doanh nghiệp dịch vụ - du lịch. Ông Trương Công Lê Hoàng – Giám đốc Công ty TNHH MTV Du lịch - dịch vụ Việt Trung (Thừa Thiên Huế) - cho biết, công ty chịu ảnh hưởng kép ở cả lĩnh vực dịch vụ và du lịch. Hiện công ty chỉ còn duy trì hoạt động giáo dục – dạy học trực tuyến với 10 nhân viên chính thức mức lương vẫn không giảm, nhưng số lượng học viên bị giảm tới 70%.
Còn tại Công ty TNHH Bình Vinh (Đà Nẵng), ông Phạm Bắc Bình – Giám đốc công ty - chia sẻ, hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ vận tải, hiện mọi hoạt động của công ty gần như “đứng bánh”, tuy nhiên, công ty vẫn duy trì số lao động. “Công ty vẫn đảm bảo mức lương cơ bản, các phúc lợi của người lao động đi kèm. Vì người lao động sẽ là yếu tố quyết định tính cạnh tranh của doanh nghiệp khi dịch Covid- 19 đi qua”, ông Bình chia sẻ.
Chung quan điểm, ông Phạm Văn Hùng – Giám đốc Công ty PTSC Quảng Ngãi - cho rằng, dịch bệnh sẽ qua đi, vấn đề chỉ là sớm hay muộn. Tuy nhiên, khi dịch đi qua thì yếu tố quyết định việc doanh nghiệp có “bật đứng dậy” và nhanh chóng quay trở lại được “đường đua” thị trường đều phụ thuộc vào người lao động. “Vì vậy, dù đang gặp nhiều khó khăn nhưng doanh nghiệp vẫn duy trì việc làm cho 100% lao động (khoảng 800 người). Hiện công ty đang cố gắng tìm kiếm lĩnh vực mới để bù đắp những lĩnh vực đang bị ảnh hưởng”, ông Hùng nói.
