Đề xuất xe Trung Quốc sang Lạng Sơn nhận nông sản

Hoạt động xuất khẩu nông sản qua Lạng Sơn theo đường biên mậu bị “tê liệt” kể từ ngày 31/01/2020 khi phía Trung Quốc phong tỏa việc trao đổi hàng hóa biên mậu để ứng phó với dịch bệnh nCoV.

Phóng viên Báo Công Thương đã có mặt tại Cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn) ngày 8/2/2020, chứng kiến một khung cảnh yên tĩnh lạ thường. Cửa khẩu này vốn luôn nhộn nhịp người, xe, buôn bán, trao đổi hàng hóa, nay luồng xuất nhập cảnh không bóng người hay xe cộ. Khu vực hành chính hải quan chỉ có lực lượng chức năng làm việc, chẳng thấy ai làm thủ tục. Ông Triệu Quang Hòa - cán bộ Chi cục Hải quan Cửa khẩu Tân Thanh - cho biết: Đơn vị đã phối hợp với các cơ quan chức năng khác nắm tình hình, chính sách quản lý từ phía Trung Quốc, đồng thời khuyến nghị doanh nghiệp điều tiết kế hoạch tiêu thụ sản phẩm hợp lý. Tuy nhiên, từ ngày mùng 2 Tết Nguyên đán Canh Tý (ngày 26/1 - 9/2/2020), các doanh nghiệp vẫn đưa lên Tân Thanh 265 xe thanh long xuất khẩu, ước tính khối lượng khoảng 4.000 tấn, tất cả vẫn nằm đợi.

Xuất nhập khẩu hàng hóa qua Cửa khẩu Hữu Nghị, Lạng Sơn

Tương tự, tại Cửa khẩu Cốc Nam, bãi tập kết phương tiện, hàng hóa trao đổi giữa thương nhân hai nước trống trơn, khu vực thông quan hàng hóa vắng lặng. Hoạt động xuất nhập khẩu không phát sinh.

Thời gian cụ thể thông quan hàng hóa qua các cửa khẩu phụ ở Lạng Sơn bình thường trở lại vào thời điểm nào chưa biết, do phía Trung Quốc chỉ thông báo chung chung kéo dài thời gian phong tỏa trao đổi biên mậu đến cuối tháng 2/2020 để chống dịch nCoV.

Hiện xuất khẩu nông sản của Việt Nam chỉ có thể thực hiện đi qua Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị theo đường chính ngạch, khối lượng không nhiều. Tại đây, mỗi ngày hiện chỉ thông quan được vài chục xe hàng hóa xuất nhập khẩu. Chi cục Hải quan Cửa khẩu Hữu Nghị cho biết, từ ngày mùng 5 đến hết ngày 9/2/2020, mới thông quan được 276 xe hàng hóa xuất nhập khẩu (tỷ lệ hàng xuất và nhập khoảng 50/50). Hàng xuất chủ yếu gồm thanh long, mít, ớt, sầu riêng…; hàng nhập chủ yếu là linh kiện điện tử phục vụ sản xuất trong nước. Tại Cửa khẩu Hữu Nghị, tính đến ngày 10/2/2020, vẫn tồn ứ khoảng 114 xe nông sản xuất khẩu chưa thông quan sang Trung Quốc.

Ông Vi Công Tường - Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn - cho biết, xuất khẩu nông sản thời điểm này qua Cửa khẩu Hữu Nghị được nhiều hay ít còn tùy thuộc vào tình hình chống dịch bệnh nCoV. Hiện Trung Quốc vẫn tiếp tục phong tỏa các tuyến đường để dập dịch, vận chuyển hàng hóa từ Quảng Tây đi địa bàn khác khó khăn. Trong khi nông sản Việt Nam xuất khẩu không chỉ tiêu thụ ở Quảng Tây, mà còn vận chuyển đi các tỉnh khác của Trung Quốc tiêu thụ.

Để tháo gỡ khó khăn cho xuất khẩu nông sản, tỉnh Lạng Sơn đã tính đến giải pháp tổ chức các đội lái xe, bốc xếp hàng hóa chuyên nghiệp làm dịch vụ đưa hàng hóa nông sản thông quan sang Trung Quốc, trên cơ sở tuân thủ nghiêm ngặt các qui định chống dịch, sau đó quay về thực hiện khử trùng phương tiện, cách ly người tại cửa khẩu 14 ngày, nếu không nhiễm dịch mới được vào sâu nội địa... Tuy nhiên, biện pháp này phải có sự đồng ý của chủ hàng, chủ xe phía Việt Nam, cũng như của bạn hàng và cơ quan chức năng phía Trung Quốc. Vì khi đưa hàng sang Trung Quốc, lái xe và người bốc xếp hàng hóa của Việt Nam nếu có dấu hiệu nhiễm dịch nCoV, Trung Quốc có thể giữ lại để cách ly, chưa kể hàng hóa xuất khẩu sẽ tăng thêm chi phí, rồi những phiền toái từ các qui định chống dịch phải thực hiện nghiêm ngặt khi về Việt Nam.

Tại cuộc họp nêu trên, lãnh đạo UBND tỉnh Lạng Sơn đã giao Ban quản lý Khu kinh tế Cửa khẩu Đồng Đăng hội đàm với phía Quảng Tây - Trung Quốc, đề nghị họ cho phép xe chở hàng hóa sang Lạng Sơn để nhận hàng nông sản nhập khẩu (hàng xuất phía Việt Nam), trên cơ sở vẫn phải tuân thủ nghiêm ngặt các qui định về kiểm dịch y tế, phòng chống dịch nCoV của hai bên.

Thống kê của tỉnh Lạng Sơn cho thấy, có tới 85% lực lượng lao động bốc, xếp hàng hóa xuất nhập khẩu khu vực biên giới bên phía Trung Quốc là người Việt Nam sang làm việc. Do yêu cầu dập dịch nCoV, họ không thể sang Trung Quốc làm việc, phía Trung Quốc đang thiếu lao động. Nếu giải pháp đưa xe sang Lạng Sơn nhận hàng được phía Trung Quốc đồng thuận, thì đây có thể coi là biện pháp tình thế trước mắt rất tốt cho xuất khẩu nông sản qua Cửa khẩu Hữu Nghị hiện nay, không chỉ giải quyết bài toán thông quan nhanh hơn, mà còn góp phần tạo việc làm cho lao động bốc xếp phía Việt Nam, không phải sang Trung Quốc để bốc hàng, sau đó về lại phải thực hiện việc cách ly, mà thực hiện ngay tại Lạng Sơn.