Đẩy mạnh tiêm chủng vắc xin, chuẩn bị lộ trình mở cửa lại nền kinh tế

Kinh tế đối ngoại phục hồi mạnh mẽ nhưng trong nước trầm lắng

Đại biểu Quốc hội Vũ Tiến Lộc, đoàn thành phố Hà Nội nhận định: Chúng ta đang trải qua giai đoạn gian nan nhất của nền kinh tế, trong nhiều thập kỷ qua. “Lửa thử vàng, gian nan thử sức”, dưới sự lãnh đạo của Đảng, chung tay của Quốc hội và nỗ lực của toàn dân, Chính phủ đã khá chủ động, linh hoạt, uyển chuyển trong việc đối phó với Covid-19, để vừa bảo đảm thực hiện mục tiêu vừa chống dịch, vừa duy trì được phát triển kinh tế - xã hội. Chúng ta vừa ưu tiên chăm lo sinh mệnh cho dân, vừa nỗ lực bảo vệ sinh kế cho dân, đây là mục tiêu kép. Hai mục tiêu này đều hệ trọng và chúng ta cũng đạt được những kết quả bước đầu. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng chăm lo củng cố những nền tảng kinh tế vĩ mô và thúc đẩy cải cách thể chế ngay trong bối cảnh khó khăn.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc - Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội thảo luận tại nghị trường

Theo ông Vũ Tiến Lộc, mặc dù tăng trưởng kinh tế đầu năm đạt 5,64% chưa đạt như kỳ vọng, nhưng so với quốc tế, khu vực đây là tỷ lệ rất cao. Tuy nhiên, hiện nay, nếu chỉ căn cứ vào những con số 6 tháng đầu năm thì chúng ta thấy có sự phân hoá rất lớn trong sự phát triển của các khu vực trong nền kinh tế.

Trong khi khu vực kinh tế đối ngoại phục hồi rất mạnh mẽ với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tăng trưởng cao đến hơn 30% so với năm ngoái. Khu vực kinh tế trong nước rơi vào trầm lắng do sức mua yếu. Bên cạnh đó, tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 6 tháng đầu năm nay gần như dậm chân tại chỗ so với cùng kỳ 2 năm trước. Tốc độ tăng trưởng khu vực dịch vụ chỉ tương đương tốc độ tăng trưởng thấp của khu vực nông lâm ngư nghiệp.

“Xưa nay, nông lâm ngư nghiệp bao giờ cũng là tốc độ tăng trưởng thấp nhất, nhưng dịch vụ bao giờ cũng có tốc độ tăng trưởng cao nhất, nhưng 6 tháng đầu năm, tốc độ tăng trưởng của hai khu vực này là tương đương” - đại biểu Vũ Tiến Lộc nói.

Thậm chí, tốc độ tăng trưởng của khu vực dịch vụ kém xa, chưa bằng một nửa so với tốc độ tăng trưởng của khu vực công nghiệp, xây dựng. Đây là những tín hiệu rất đáng lo ngại và chúng ta vẫn kỳ vọng sự tăng trưởng của dịch vụ, như ngôi sao hy vọng của nền kinh tế Việt Nam.

“Sự tương phản này chúng ta đều thấy do kết quả của Covid-19, các biện pháp tăng cường giãn cách xã hội đang khiến cho doanh nghiệp của chúng ta khó khăn, khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là các doanh nghiệp trong dịch vụ” - đại biểu Vũ Tiến Lộc phân tích, đồng thời nêu, có rất nhiều doanh nghiệp trong khu vực này không có khả năng vực dậy sau đại dịch nếu chúng ta không có những biện pháp hỗ trợ cho khu vực này.

Phát biểu tại phiên thảo luận ở hội trường, ông Vũ Tiến Lộc cũng bày tỏ việc hoàn toàn đồng ý với những định hướng lớn của Chính phủ đã và đang thực hiện. Trước hết là phải đẩy mạnh tiêm chủng vắc xin, để vừa có thể bảo vệ được sinh mạng cho dân, vừa duy trì sản xuất kinh doanh, tránh đứt gãy nguồn cung và đấy là những giải pháp rất căn cơ. Thứ hai là chuẩn bị những lộ trình để mở cửa lại nền kinh tế, tương ứng với tỷ lệ tiêm chủng vắc xin của người dân. Đây cũng là giải pháp căn cơ.

Thứ ba, là giải pháp về quyết tâm giải ngân 100% vốn đầu tư trong năm nay và cắt giảm, thu hồi của các bộ, các địa phương làm chưa tốt để bổ sung cho các cơ quan trung ương và địa phương có tốc độ giải ngân tốt thì đó là chủ trương rất đúng đắn. Trong bối cảnh chính sách tiền tệ không còn nhiều dư địa chống lạm phát trong tương lai thì việc ngân hàng nhà nước đã đồng thuận với các ngân hàng thương mại trong việc cố gắng giảm được lãi suất được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao.

Ngoài ra, gói hỗ trợ 26.000 tỷ được Chính phủ ban hành cũng được đánh giá khá tốt khi cắt giảm được các thủ tục hành chính và đẩy nhanh tiến độ giải ngân. Thời điểm hiện nay, doanh thu của các doanh nghiệp không nhiều thì hỗ trợ của nhà nước sẽ có hiệu quả hơn nếu chúng ta chi tiêu đặc biệt cho các đối tượng yếu thế, vừa tăng kích thích tiêu dùng, vừa giải quyết được vấn đề xã hội. Đây là mũi tên mà chúng ta trúng được hai cái đích.

Trong lĩnh vực dịch vụ, hỗ trợ tài chính là một việc nhưng giải pháp căn cơ là phải áp dụng hộ chiếu vắc xin càng sớm càng tốt. Hộ chiếu vắc xin không chỉ cho khách du lịch quốc tế hay khách quốc tế đến Việt Nam mà hộ chiếu vắc xin cho toàn dân Việt Nam. Khi chúng ta có được tỉ lệ dân cư tiêm đủ 2 mũi vắc xin thì đó sẽ là động lực quan trọng nhất để nền kinh tế có thể quay trở lại phục hồi.

Trong các biện pháp cải cách thể chế, chúng tôi cũng rất hoan nghênh Chính phủ đã tập trung rà xét những bất hợp lý, chồng chéo để kiến nghị với Quốc hội, và sửa đổi. Đặc biệt, đánh giá cao Chính phủ thành lập các tổ công tác đặc biệt để có thể thúc đẩy hỗ trợ các dự án triển khai.

“Chúng tôi đề nghị không chỉ các dự án đầu tư công, các dự án FDI, mà các dự án của tư nhân hiện nay đang gặp những trở ngại thủ tục cũng phải hỗ trợ họ để đẩy nhanh giải ngân các thủ tục, đưa nhanh các dự án vào sản xuất kinh doanh và đó là biện pháp rất quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng trong những tháng tới” - ông Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.

Cần giải pháp đột phá huy động mọi nguồn lực kinh tế

Theo đại biểu Vũ Thị Lưu Mai, đoàn Hà Nội, tại Kỳ họp này Quốc hội quyết nhiều kế hoạch quan trọng, bao gồm kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, kế hoạch đầu tư công trung hạn… Trong báo cáo của Chính phủ trình nhiều kế hoạch trong nhiều ngành quan trọng về thủy điện, khai khoáng, vật liệu xây dựng và tại kế hoạch đầu tư công trung hạn có 4.479 dự án. Tuy nhiên các kế hoạch chương trình này ở mức độ khác nhau đó đều ảnh hưởng môi trường.

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai - Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội phát biểu

Để giảm thiểu tác động tiêu cực, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai đề xuất hai vấn đề: Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương cần đặc biệt quan tâm đến xây dựng báo cáo rà soát đánh giá tác động môi trường, đề cao tính thực chất của báo cáo đánh giá thực chất tác động môi trường, tránh hời hợt, hình thức; thứ hai, cần cơ chế xác định trách nhiệm cụ thể nhất là trong trường hợp xảy ra thiệt hại, tuyệt đối không đổ lỗi cho thiên nhiên.

Bên cạnh đó, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai cho rằng: Chính sách huy động mọi nguồn lực của mọi thành phần kinh tế để phát triển đất nước là chính sách hoàn toàn đúng đắn. Chủ trương đó tại kỳ họp được khẳng định. Nhưng từ kế hoạch đến cuộc sống có sự khác biệt. Cần phải có phương án huy động cụ thể, giải pháp đột phá để luật PPP (đối tác công - tư) đi vào cuộc sống.

Đồng thời, nếu như nhìn vào các kế hoạch trung hạn thì mục tiêu huy động rất lớn. Theo Báo cáo của Chính phủ, tới đây, dự kiến tổng vốn ngoài ngân sách rơi vào khoảng 14 triệu tỷ, chỉ tính riêng đề án cao tốc đường bộ, thì tổng nguồn lực ngoài ngân sách rơi vào khoảng 69 ngàn tỉ đồng. “Đây là những con số rất lớn. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, cần đánh giá hết sức chặt chẽ để đưa ra mục tiêu huy động hợp lý, phù hợp với bối cảnh, tình hình” - đại biểu Vũ Thị Lưu Mai lưu ý.

Cùng với đó, về giải pháp, mặc dù mức kì vọng rất lớn nhưng nhìn vào các kế hoạch trung hạn, chúng ta thấy thiếu các giải pháp mang tính đột phá, vì vậy đại biểu cho hay, cần rà soát để đưa ra các giải pháp mang tính thuyết phục hơn, đặc biệt trong giai đoạn trước khi chúng ta chưa thành công việc huy động PPP cho 8 dự án cao tốc Bắc - Nam thì lần này theo logic bắt buộc, nếu muốn thực hiện thành công thì cần có những bước đi mới, giải pháp mới.

Ngoài ra, về các gói hỗ trợ trong đại dịch Covid-19, theo bà Vũ Thị Lưu Mai, gói 62.000 tỷ ta thực hiện chưa kịp thời, kết quả chỉ thực hiện được 36.000 tỷ tương đương 36% tổng mức dự kiến. Rút kinh nghiệm lần trước, gói thứ hai 26.000 tỷ được xây dựng trên tinh thần hết sức thông thoáng. Đổi mới là điều đáng trân trọng nhưng nếu không thận trọng sẽ chuyển từ thái cực này sang thái cực khác. Khẩn trương là cần thiết nhưng đúng đối tượng, không phô trương, không hình thức.

Còn theo đại biểu Lê Quân, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau, trong thời gian qua chúng ta đã vượt qua nhiều thách thức, kể cả về vấn đề môi trường, thiên tai, đại dịch và đạt được nhiều mục tiêu. Niềm tin của người dân vào Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các thành viên Chính phủ và hệ thống chính quyền các cấp được tăng cao.

Tuy nhiên, thời gian tới, chúng ta cần quan tâm hơn đến vấn đề tự chủ đại học và các cơ sở dạy nghề. Mặc dù nhiệm kỳ vừa qua, Chính phủ đã rất quan tâm với nhiều đạo luật và nghị định mới, nhưng trong quá trình triển khai còn khá nhiều vướng mắc. Chỉ khi chúng ta thực hiện tốt vấn đề tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học và dạy nghề thì chúng ta mới nhanh có được nguồn nhân lực có chất lượng cao đáp ứng được nhu cầu phát triển.

“Tôi kiến nghị với Chính phủ, trong thời gian tới, chúng ta cần chuyển chi thường xuyên của các cơ sở sang tự chủ thành chi đầu tư, chúng ta có thể không chi lương nhưng chúng ta hoàn toàn có thể chi đầu tư, nâng cao chất lượng, thu hút người học” - đại biểu Lê Quân nói.

Bên cạnh đó, về hạ tầng, chính sách đối với năng lượng, trong thời gian tới, Chính phủ cần tiếp tục quan tâm đến chính sách năng lượng sạch, năng lượng táo tạo và năng lượng mới. Đây là những chính sách rất quan trọng, nếu chúng ta làm tốt chính sách này chúng ta sẽ huy động sức dân rất mạnh.

Bài toán phát triển điện gió, điện năng lượng tái tạo, điện mặt trời, điện ngoài khơi… đối với miền Tây Nam Bộ hay Tây Nguyên sẽ giúp chúng ta giải quyết các bài toán về môi trường, an sinh, thu hút đầu tư và giải quyết rất nhiều vấn đề khác cho các khu vực này chứ không chỉ đơn thuần là vấn đề về kinh tế. “Tôi đề nghị cần có chính sách định hướng trong Sơ đồ điện VIII, ưu tiên cho Tây Nguyên và Tây Nam Bộ về chính sách phát triển năng lượng” - đại biểu Lê Quân bày tỏ.