Cuộc khủng hoảng chuỗi cung ứng toàn cầu thúc đẩy sản xuất trong nước

Từ tình trạng thiếu đồ dùng thiết yếu cho đến sự khan hiếm chip máy tính khiến giá xe cũ tăng vọt, sự xáo trộn của một hệ thống từng hoạt động trơn tru đã gây ra sự tàn phá trong nền kinh tế toàn cầu. Nhưng trong khi những dự đoán về việc nới lỏng các nút thắt vẫn đến và đi mà không có sự cải thiện nào, thì rõ ràng những gián đoạn trong hai năm trở lại đây đang thúc đẩy những thay đổi cơ bản đối với nền kinh tế thế giới mà có thể ảnh hưởng sâu sắc hơn đến cuộc sống của người dân.

Tại Washington mới đây, một cuộc điều trần đã được Ủy ban Đánh giá an ninh và kinh tế Trung Quốc của chính phủ được tổ chức để xem xét cách giảm bớt sự phụ thuộc của Mỹ vào cơ sở sản xuất lớn của Trung Quốc đối với hàng hóa, phụ tùng và vật liệu các loại. Sự lo lắng ở Mỹ về sự phụ thuộc vào Trung Quốc đã hình thành trong nhiều năm và dẫn đến cuộc chiến thuế quan của cựu Tổng thống Trump chống lại các sản phẩm từ đối thủ siêu cường của nước này.

Nhưng sự gián đoạn của đại dịch - vẫn đang tiếp diễn nhờ chiến lược zero-Covid quyết liệt của Trung Quốc đã đóng cửa trung tâm kinh tế Thượng Hải trong hai tháng trong năm nay - đã thúc đẩy một suy nghĩ lớn về cách các công ty nên tự tổ chức. Giữa những từ thông dụng như "tái phân bổ" và "đa dạng hóa" là nhu cầu cơ bản để làm cho các nền kinh tế phương Tây bớt phụ thuộc vào Trung Quốc và các trung tâm sản xuất xa xôi khác. Tổng thống Mỹ Joe Biden đã phát biểu khi khai mạc Hội nghị thượng đỉnh châu Mỹ vào tối ngày 8/6, khu vực này phải đầu tư vào việc đảm bảo rằng các chuỗi cung ứng an toàn hơn và linh hoạt hơn.

Chính quyền Mỹ đã thông qua dự luật cho phép cho một quỹ trị giá 250 tỷ USD để thúc đẩy sản xuất chip máy tính của Mỹ, sự thiếu hụt vốn là một trong những dấu hiệu đầu tiên có thể nhìn thấy được của vấn đề sau khi đại dịch đóng cửa các nhà máy ở viễn đông. Samsung cũng đã hành động bằng cách công bố một nhà máy sản xuất chip trị giá 17 tỷ USD sẽ được xây dựng ở Texas vì công ty nhằm mục đích giảm bớt vấn đề cung cấp cho khách hàng Mỹ từ các cơ sở sản xuất ở Đông Á.

Các phiên điều trần ở Washington sẽ tìm cách thúc đẩy sự cấp bách của tình hình, đặc biệt là liên quan đến ngành công nghiệp quốc phòng. Sự bất bình đẳng ngày càng tăng, thâm hụt của chính phủ và nhu cầu đảm bảo các đường cung cấp quốc phòng khiến việc hồi hương của ngành công nghiệp trở thành cấp thiết. Những cải cách cần thiết để khắc phục vấn đề bao gồm lực lượng lao động được đào tạo tốt hơn, đồng đôla Mỹ thấp hơn trong trường hợp của Mỹ và đầu tư nhiều hơn của các công ty.

Tại Anh, một cuộc khảo sát gần đây đối với các nhà bán lẻ cho thấy 87% những người được hỏi không tin rằng mọi thứ sẽ trở lại như trước khi cuộc khủng hoảng bắt đầu và chi phí sẽ không trở lại mức như trước đại dịch. John Foster, Giám đốc bộ phận chính sách của tập đoàn kinh doanh Anh quốc CBI, cho biết các nhà bán lẻ đang phải đối mặt với những thách thức “trung và dài hạn” phát sinh từ cuộc khủng hoảng chuỗi cung ứng toàn cầu xung quanh nguyên vật liệu, lao động và thay đổi hành vi của người tiêu dùng.

Việc loại Nga khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu đã làm trầm trọng thêm các vấn đề hiện có và khiến giá năng lượng tăng vọt. Brandon Daniels, Giám đốc điều hành tại Exiger, công ty đã phát triển phần mềm để phân tích và định hình lại chuỗi cung ứng, cho biết, các công ty cần minh bạch hơn thông qua dữ liệu nguồn mở để tìm kiếm các dòng cung ứng thay thế. Việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng của doanh nghiệp là rất quan trọng đối với sự thịnh vượng kinh tế và an ninh quốc gia. Flavio Romero Macau, một chuyên gia về chuỗi cung ứng và là phó giáo sư tại Trường Kinh doanh và Luật tại Đại học Edith Cowan ở Tây Úc, đã cảnh báo vào tháng 12 rằng các vấn đề trong chuỗi cung ứng có thể mất hai năm nữa để khắc phục.

Có những dấu hiệu cho thấy sự gián đoạn có thể không quyết liệt như lo ngại. Công ty dữ liệu FourKites phân tích dòng chảy thương mại ở Trung Quốc và mặc dù trong báo cáo gần đây nhất cho biết họ tiếp tục chứng kiến ​​sự phục hồi trầm lắng sau các vụ đóng cửa ở các thành phố lớn, nhưng số lượng các chuyến hàng bị trì hoãn từ Trung Quốc đến Mỹ đã dừng ở mức 35%. Glenn Koepke, Tổng giám đốc Hợp tác mạng lưới tại FourKites, cho biết các công ty đã quen với việc đối phó với tình trạng chậm trễ tại các cảng của Trung Quốc bất chấp điều mà các nhà kinh tế tại JP Morgan gọi là “sự trồi sụt” của nền kinh tế Trung Quốc.

Điểm mấu chốt là, mặc dù việc mở cửa trở lại của Trung Quốc có thể làm tăng khối lượng, nhưng không có khả năng dẫn đến kiểu gián đoạn như đã thấy vào năm ngoái. Bất chấp tình trạng ngừng hoạt động và mức lương cao hơn đang làm xói mòn một trong những lợi thế cạnh tranh chính của Trung Quốc, vị trí của nước này trong chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn rất quan trọng. Nhà phân tích Charles Chang của S&P Trung Quốc cho biết, thị trường rộng lớn, cơ sở hạ tầng sản xuất cố định, vị trí gần các nhà cung cấp và lượng lớn lao động có kỹ năng, được đào tạo khiến việc chuyển địa điểm chính trở nên kém hấp dẫn.