Chuỗi cung ứng thế giới bị ảnh hưởng do tắc nghẽn tại cảng Trung Quốc
Ngày 23/4 vừa qua, Viện Kinh tế Thế giới Kiel (IfW-Kiel) đã cảnh báo châu Âu và Mỹ có thể dự kiến sẽ tiếp tục trì hoãn và thiếu hụt hàng điện tử nhập khẩu từ Trung Quốc do đóng cửa ở trung tâm thương mại Thượng Hải. Nhà kinh tế Vincent Stamer, một chuyên gia thương mại thế giới, cho biết rằng xuất khẩu từ cảng container lớn nhất thế giới ở Thượng Hải đã giảm gần 1/3.
Theo đó, ba tuần sau khi bắt đầu khóa cửa, khoảng 30% hàng hóa lẽ ra phải rời Thượng Hải vào thời điểm này. Nói cách khác, đó là xuất khẩu ít hơn 30% sang phần còn lại của thế giới.
Khối lượng hàng hóa khởi hành từ Thượng Hải đã giảm mạnh, trong khi khối lượng từ các cảng khác của Trung Quốc vẫn ổn định. Dữ liệu cảng khác cho thấy khối lượng trung bình hàng ngày từ 140.000 container đã giảm xuống 100.000 mỗi ngày. Thượng Hải là điểm không có sóng Covid-19 lớn nhất ở Trung Quốc kể từ khi đại dịch bùng phát hơn hai năm trước. Với dân số 26 triệu người, thành phố cảng đã rơi vào tình trạng cấm cửa nghiêm ngặt kể từ ngày 28/3 tới mức chứng kiến một số công nhân buộc phải ngủ tại nhà máy của họ.
Các nhà máy ở khu vực xung quanh Thượng Hải chuyên xuất khẩu các mặt hàng tiêu dùng, chẳng hạn như máy tính bảng và tivi cũng như các mặt hàng điện tử trung gian và phức tạp hơn được sử dụng để sản xuất ở phương Tây. Sự chậm trễ của việc vận chuyển đã tăng lên bất chấp sự trấn an từ các quan chức Trung Quốc rằng hoạt động cảng sẽ bị ảnh hưởng ít nhất bởi các hạn chế.
Các hình ảnh được đăng tải đã cho thấy mức độ của sự chậm trễ, với nhiều tàu neo đậu ở vùng biển ngoài khơi Thượng Hải, không có hàng để bốc. Sự chậm trễ sẽ xảy ra ở châu Âu trong khoảng hai tháng vì các tàu container phải mất từ 5 đến 6 tuần để đi từ Thượng Hải đến cảng Hamburg phía bắc nước Đức và thêm hai tuần nữa để hàng hóa được dỡ xuống và giao hàng.
Các nhà kinh tế dự đoán rằng hàng tiêu dùng sẽ trở nên đắt hơn trong mùa hè này, đồng thời cho biết thêm rằng Đức có thể nằm trong số những nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi sự chậm trễ do gần một phần ba thương mại đường biển giữa Trung Quốc và nền kinh tế lớn nhất châu Âu được gửi qua cảng Thượng Hải. Từ 5-8% thương mại giữa hai quốc gia hiện đang bị trì hoãn.
Đại diện kinh tế Đức tại Trung Quốc Maximilian Butek đã ủng hộ dự đoán này, rằng các tuyến giao hàng thay thế qua các cảng khác không đủ để giảm lỗ. Bản thân cảng Thượng Hải không phải là khu vực đáng lo ngại nhất vì sự chậm trễ thực sự là do vận chuyển hàng hóa từ các nhà máy đến cảng.
Sự chậm trễ mới xảy ra chắc chắn sẽ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng chuỗi cung ứng đã phát triển kể từ đỉnh điểm của vụ khóa cửa đầu tiên trên khắp thế giới vào mùa xuân năm 2020. Đại dịch ban đầu buộc phải đóng cửa các bộ phận lớn của nền kinh tế toàn cầu, khiến các công ty vận tải hàng hóa phải hủy bỏ lịch trình vận chuyển. Điều đó, đến lượt mình, các tàu container neo đậu ngoài khơi các cảng phía Tây và Trung Quốc.
Do đó, hơn 3/4 cảng trên thế giới đã trải qua thời gian quay vòng dài bất thường trong hai năm qua. Năm ngoái, việc đóng cửa hai cảng khác của Trung Quốc, Ningbo-Zhoushan và Yantian, cũng làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hàng hóa sản xuất và bán lẻ đối với phần còn lại của thế giới. Kết quả là, nền kinh tế Đức chỉ tăng trưởng 2,7% vào năm 2021, thay vì mức 4,7% dự báo. Lạm phát cũng đạt mức cao nhất gần 30 năm.
Mô tả bức tranh toàn cầu, các nhà kinh tế cho biết rằng khoảng 12% hàng hóa di chuyển trên khắp thế giới bằng container hiện đang bị mắc kẹt trên những con tàu không di chuyển. Tỷ lệ thông thường là dưới 6%, trong khi tỷ lệ cao nhất từng được ghi nhận là 14% vào cuối mùa hè năm 2021. Các quan chức ở Thượng Hải ngày 22/4 tuyên bố sẽ nới lỏng các biện pháp kiểm soát chống vi-rút đối với các tài xế xe tải đang cản trở việc giao hàng của họ.
Các tài xế xe tải chở hàng đến Thượng Hải đã phải đối mặt với nhiều trạm kiểm soát và kiểm tra vi rút khiến một số công ty vận tải và tài xế phải tránh hoàn toàn khu vực này.
Ông Wu Chungeng - Cục trưởng Cục Đường cao tốc thuộc Bộ Giao thông Vận tải, cho biết việc cấm cửa hiện đang dần được nới lỏng và một chế độ kiểm tra mới đơn giản hơn sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các lái xe đến cảng. Tuy nhiên, chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ không trở lại bình thường trong năm nay bởi vì các nút thắt về cảng và vận chuyển rất phức tạp để giải quyết.