Chủ tịch Quốc hội: Không điều chỉnh quy hoạch tùy tiện

Quy hoạch phải minh bạch, không thể điều chỉnh tùy tiện

Chiều 10/5, thảo luận tại Tổ 13 trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã có nhiều phát biểu sâu sắc về các dự án Luật đang được thảo luận, đặc biệt là Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.

Tán thành với sự cần thiết sửa đổi, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng pháp luật về quy hoạch hiện rất phức tạp, đã có Luật Quy hoạch do Quốc hội khóa XIV ban hành cùng nhiều văn bản hướng dẫn nhưng đến nay vẫn phát sinh ách tắc. Việc sửa đổi lần này nhằm hoàn thiện hệ thống quy hoạch tích hợp, bảo đảm liên kết các cấp quốc gia, vùng, tỉnh, tránh chồng chéo.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: Quy hoạch phải công khai, minh bạch, đồng bộ. Cần có cơ chế phối hợp rõ giữa các bộ, ngành và địa phương trong lập, thẩm định, phê duyệt. Bên cạnh đó, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số, thích ứng biến đổi khí hậu cũng cần được tích hợp vào quy hoạch để nâng cao hiệu quả phát triển bền vững.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đặc biệt lưu ý việc thiết lập cơ chế giám sát độc lập để tránh tình trạng điều chỉnh tùy tiện do thay đổi nhân sự nhiệm kỳ. “Có khi quy hoạch nhiệm kỳ này thế này, sang nhiệm kỳ sau, ông Bí thư, Chủ tịch mới lại điều chỉnh. Nếu không công khai, minh bạch thì quy hoạch sẽ liên tục thay đổi. Đây là vấn đề chúng ta phải tính toán kỹ”, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cảnh báo.

Tránh mâu thuẫn giữa các Luật

Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, triển khai quy hoạch cần tăng cường cơ chế thực thi và giám sát. Quốc hội, HĐND, Mặt trận, các đoàn thể và nhân dân là những chủ thể giám sát hiệu quả nhất nếu thông tin quy hoạch được công khai.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý khi đưa các quy hoạch có tính kỹ thuật, chuyên ngành vào hệ thống quy hoạch, cần đảm bảo sự đồng bộ với Luật Đất đai, Luật Điện lực, Luật Môi trường, Luật Biển Việt Nam... để tránh xung đột pháp lý.

Về phân cấp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị trao thêm thẩm quyền cho Chính phủ trong xác định các vùng quy hoạch, phân cấp cho Bộ trưởng, Chủ tịch UBND cấp tỉnh trong phê duyệt danh mục dự án và điều chỉnh quy hoạch ngành. Tuy nhiên, phải đánh giá kỹ những vướng mắc trong thực tiễn, phối hợp giữa Ủy ban Kinh tế và Bộ Tài chính để rà soát toàn diện.

Đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: “Sửa gì thì sửa, nhưng phải bảo đảm không vi hiến, tuân thủ Hiến pháp”. Các điều chỉnh quy hoạch có tác động lớn như thay đổi định hướng, mục tiêu sử dụng đất phải cân nhắc đánh giá môi trường chiến lược, tránh gây rủi ro cho phát triển bền vững.

Không thêm gánh nặng, mà là bảo vệ môi trường kinh doanh lành mạnh

Liên quan đến Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp, các đại biểu Tổ 13 thống nhất về sự cần thiết phải hoàn thiện pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Đặc biệt, quy định về “chủ sở hữu hưởng lợi” được đánh giá là phù hợp với khuyến nghị của quốc tế trong phòng chống rửa tiền. Đại biểu Lê Thu Hà (Lào Cai) cho rằng, đây là điểm mới quan trọng, không phải để làm khó doanh nghiệp mà để tạo một môi trường cạnh tranh công bằng, minh bạch.

Theo bà, cần tích hợp dữ liệu giữa các hệ thống thuế, ngân hàng, dân cư để xác minh, tránh gây phiền hà cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. “Thiết kế cơ chế thực hiện phải hợp lý, minh bạch, ứng dụng dữ liệu và chuyển đổi số mạnh mẽ để giảm tối đa chi phí tuân thủ”, đại biểu nhấn mạnh.