Các ngân hàng tiếp tục giảm lãi vay, khơi thông dòng vốn tín dụng

Các “ông lớn” ngân hàng liên tiếp giảm lãi suất cho vay

Mới đây, Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) đã ra thông báo, từ 1/6/2023, BIDV tiếp tục giảm lãi suất cho vay thêm 0,5%/năm so với lãi suất hiện hành đối với các khoản vay trung và dài hạn hiện hữu tại ngân hàng này. Đây là lần thứ 2 trong năm 2023 BIDV thực hiện giảm lãi suất cho vay đối với khách hàng có dư nợ hiện hữu tại BIDV.

Trước đó, thực hiện hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước về triển khai chương trình 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo Nghị quyết 33/NQ-CP, BIDV đã dành gói tín dụng quy mô 30.000 tỷ đồng cho vay với lãi suất thấp hơn từ 1,5-2% so với mức thông thường của các ngân hàng.

Ngoài ra, ngay từ đầu năm, BIDV cho biết, đã triển khai các gói tín dụng với mức lãi suất hỗ trợ lên tới 2%/năm so với lãi suất cho vay thông thường nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn vay với chi phí hợp lý.

Lãnh đạo BIDV cho biết, việc điều chỉnh giảm lãi suất cho vay là hành động thiết thực để thể hiện tinh thần đồng hành, sẻ chia với khách hàng; góp phần thực hiện vai trò, trách nhiệm của ngân hàng thương mại Nhà nước trong thực thi chủ trương, chính sách điều hành của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước.

Tương tự BIDV, các ngân hàng khác trong nhóm Big 4 đã chủ động giảm lãi vay nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp. Cụ thể, từ đầu năm đến nay, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) đã 2 lần giảm lãi suất cho vay. Mới nhất là đợt giảm từ đầu tháng 5 đến 31/7/2023, Vietcombank quyết định giảm tới 0,5%/năm lãi suất cho vay VND cho toàn bộ khoản vay của khách hàng cá nhân và doanh nghiệp.

Ông Lê Quang Vinh, Phó Tổng giám đốc Vietcombank cho biết, số lượng khách hàng được giảm lãi suất ước tính khoảng 110.000 khách hàng, quy mô dư nợ được hạ lãi suất là khoảng 700.000 tỷ đồng. Lãnh đạo Vietcombank nhấn mạnh, việc giảm lãi suất là sự đồng thuận, đồng lòng của các ngân hàng cũng như là mong muốn, nguyện vọng của đông đảo người dân, doanh nghiệp.

Còn tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank), trong lần giảm lãi suất thứ 5 từ đầu năm đến nay, Agribank tiếp tục giảm 0,5%/năm lãi suất cho vay đối với dư nợ trung dài hạn hiện hữu của khách hàng đến cuối tháng 9/2023. Ước tính, khoảng 2 triệu khách hàng được hỗ trợ với tổng số tiền được giảm theo chương trình này là hơn 1.000 tỷ đồng.

Ngoài ra, với tín dụng ngắn hạn, Agribank cũng đang triển khai nhiều chương trình ưu đãi lãi suất, mức thấp nhất chỉ từ 4,5% /năm tuỳ theo kỳ hạn vay và đối tượng vay vốn.

Từ đầu tháng 6, VietinBank đã công bố gói tín dụng 35.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi với lãi suất thấp hơn đến 2%/năm cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực/ngành nghề có kim ngạch xuất nhập khẩu lớn như lúa gạo, thủy sản, nông nghiệp… Vì thế, VietinBank có mức lãi suất ưu đãi hấp dẫn dành cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu chỉ từ 6%/năm đối với VND và chỉ từ 3,5% đối với USD.

Với các doanh nghiệp khác, VietinBank cũng đã điều chỉnh lãi suất cho vay bổ sung vốn lưu động với quy mô gói vay lên tới 100.000 tỷ đồng. Đại diện VietinBank cho biết, ngân hàng đang phấn đấu tiết giảm chi phí, giảm thêm lãi suất huy động để giảm lãi suất cho vay. Ngoài ra, VietinBank cũng đang đẩy mạnh triển khai theo các quy định về cơ cấu nợ, gia hạn nợ, giải ngân gói hỗ trợ lãi suất 2%...

Hiện nay, các ngân hàng thương mại có vốn Nhà nước đang chiếm tới 44% thị phần nên những động thái liên tiếp giảm lãi suất của các ngân hàng này được nhận định sẽ tạo tác động và hiệu ứng tới dòng tín dụng trên thị trường.

Tìm giải pháp tăng sức hấp thụ vốn

Theo Ngân hàng Nhà nước, tính đến cuối tháng 5/2023, tín dụng của nền kinh tế đạt trên 12,3 triệu tỷ đồng, tăng khoảng 3,17% so với cuối năm 2022. Đây là mức tăng thấp nên cần tiếp tục giảm lãi suất cho vay để thúc đẩy cầu tín dụng.

Báo cáo thị trường tiền tệ của Công ty Chứng khoán SSI cũng cho thấy, cầu tín dụng vẫn tăng thấp dù lãi suất đã giảm đáng kể sau khi Ngân hàng Nhà nước 3 lần điều chỉnh giảm lãi suất điều hành từ đầu năm đến nay. Theo ước tính của SSI, lãi suất cho vay trung bình (không tính các khoản ưu đãi) hiện tại vào khoảng 12,5%/năm - giảm khoảng 220 điểm cơ bản so với cuối năm 2022 nhưng vẫn cao hơn khoảng 200 điểm cơ bản so với năm 2019.

Hơn nữa, SSI nhận định, dù các ngân hàng thương mại đều đã giảm lãi suất cho vay nhằm kích thích nhu cầu đầu tư và tiêu dùng nhưng mức lãi suất này chủ yếu chỉ áp dụng với các khoản vay mới và chỉ có số ít ngân hàng thương mại, chủ yếu là ngân hàng thương mại nhà nước, giảm lãi vay cho các khoản vay hiện hữu.

Theo Báo cáo Kết quả khảo sát tình hình doanh nghiệp khảo sát tháng 5/2023 của Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV, thuộc Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ), hầu hết các doanh nghiệp bi quan về khả năng tiếp cận vốn trong năm nay.

Theo đó, có khoảng 79,1% doanh nghiệp đánh giá triển vọng tiếp cận vốn là tiêu cực, trong đó 37,2% đánh giá rất tiêu cực. “Đây là vấn đề rất lớn của nền kinh tế và từng doanh nghiệp, trong bối cảnh lãi suất vẫn ở mức cao, niềm tin từ thị trường trái phiếu, chứng khoán thì đều chưa thể phục hồi”, báo cáo nêu.

Ở thời điểm hiện tại, ba yếu tố mà doanh nghiệp đánh giá là khó khăn nhất hiện nay này là khó khăn về đơn hàng (59,2%), khả năng tiếp cận vốn vay (51%), và thủ tục hành chính và đáp ứng quy định pháp luật (45,3%).

Do đó, các vấn đề mà doanh nghiệp kiến nghị cơ quan quản lý sớm tập trung giải quyết không chỉ có câu chuyện của việc tiếp cận vốn vay, mà quan trọng hơn và đáng chú ý hơn là giảm chi phí, nâng cao sức cạnh tranh, tiếp cận thị trường và cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh.

Nêu quan điểm về việc tiếp cận tín dụng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho rằng, về tiếp cận tín dụng, cần phải được mổ xẻ, phân tích nguyên nhân mới có giải pháp đúng. Năm 2022, tăng trưởng tín dụng 14,16%, còn 5 tháng đầu năm 2023 chỉ tăng khoảng 3%, nhưng không thể nói là do chính sách vì chính sách cho vay không có gì thay đổi.

Theo lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, có thể chia làm nhiều nhóm doanh nghiệp hiện nay để tìm giải pháp. Chẳng hạn như có một số nhóm doanh nghiệp không có đơn hàng thì phải tháo gỡ khó khăn đầu ra, hay nếu cầu quốc tế suy giảm thì hướng đến khai thác ở thị trường nội địa.

Với lĩnh vực bất động sản, 70% hiện nay là khó khăn về pháp lý. Mặt khác, các doanh nghiệp cũng cần phải rà soát để điều chỉnh giá bán, có như vậy mới kích thích tín dụng cho cả doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này, cũng như người mua nhà.

Riêng đối với nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ thì rất khó khăn sau đại dịch Covid-19, nhưng không đủ điều kiện vay vốn thì cần giải pháp cải thiện khả năng vay vốn, hoặc tìm kiếm nguồn vốn qua các chính sách hỗ trợ như bảo lãnh vay vốn.

Nhóm phân tích của SSI kỳ vọng tăng trưởng tín dụng dần phục hồi trong nửa cuối năm 2023, đặc biệt là đối với lĩnh vực xuất nhập khẩu và lĩnh vực bất động sản. “Chúng tôi đang theo dõi việc hạ lãi suất có giúp nhu cầu tín dụng phục hồi hay không đặc biệt là trong thời điểm mà tổng cầu quốc tế và nội địa đều đang rất yếu do tình hình kinh tế không thuận lợi”, báo cáo SSI bình luận.