Bài 2: Doanh nghiệp nào ‘trùm’ in vé xổ số miền Nam?
Tại 21 tỉnh, thành miền Nam (từ Bình Thuận đến Cà Mau), mỗi tuần có khoảng 264 triệu tờ vé số được phát hành và 98% vé số được người dân mua hết. Mỗi ngày, luân phiên có 3 công ty xổ số phát hành vé số trị giá 360 tỷ đồng (mỗi công ty 120 tỷ đồng), riêng thứ Bảy có 4 công ty phát hành với trị giá 480 tỷ đồng và duy nhất TP. Hồ Chí Minh được phát hành 2 kỳ/tuần.
| Ước tính gần 13,7 tỷ tờ vé số được bán ra trong năm 2023. Ảnh: MH |
Năm 2023, gần 13,7 tỷ tờ vé số đã được bán ra, mang về doanh thu gần 136.700 tỷ đồng cho các công ty xổ số miền Nam. Lợi nhuận trước thuế của các công ty đạt hơn 17.025 tỷ đồng. Trong 6 tháng đầu năm 2024, doanh thu xổ số kiến thiết khu vực miền Nam đạt 69.557 tỷ đồng, nộp ngân sách 26.155 tỷ đồng (hơn 1 tỷ USD), tăng 18,72% so với cùng kỳ năm 2023.
Với lượng tiêu thụ vé số khổng lồ, việc cung cấp giấy và hoạt động in vé số là một thị trường tiềm năng, ổn định đối với các công ty giấy và công ty in.
Ngoài việc cung cấp giấy, dịch vụ in vé số luôn được các công ty in đặc biệt quan tâm. Trong số các công ty in, có thể thấy Công ty TNHH Một thành viên Xổ số Kiến thiết TP. Hồ Chí Minh (Công ty Xổ số Kiến thiết TP. Hồ Chí Minh) là đơn vị được nhiều công ty xổ số tin cậy nhất. Đơn vị này, ngoài việc kinh doanh vé số với doanh thu lớn nhất miền Nam, còn được nhiều người biết đến ở lĩnh vực in ấn.
| Công ty Xổ số Kiến thiết TP. Hồ Chí Minh được nhiều doanh nghiệp xổ số chọn để in ấn vé số. Ảnh: MH |
Đặc biệt, 3 năm gần đây, Công ty Xổ số Kiến thiết TP. Hồ Chí Minh mang về nhiều hợp đồng in ấn vé số từ các công ty xổ số ở miền Nam. Điều đáng ngạc nhiên là mặc dù những gói thầu này thực hiện trong phạm vi của Luật Đấu thầu, được đấu thầu rộng rãi, nhưng hầu hết các gói thầu chỉ có một nhà thầu tham gia.
Đơn cử, ngày 9/8/2021, ông Nguyễn Đức Việt - Chủ tịch HĐTV Công ty Xổ số Kiến thiết Lâm Đồng ký Quyết định 63/QĐ-XSKT phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu công in vé số kiến thiết truyền thống bổ sung năm 2021 và của năm 2022. Theo đó, nhà thầu được đề nghị trúng thầu là Liên danh Công ty TNHH Một thành viên Trắc địa Bản đồ và Công ty Xổ số Kiến thiết TP. Hồ Chí Minh. Gói thầu này có giá 33,6 tỷ đồng, giá đề nghị trúng thầu là 31,5 tỷ đồng, trong đó giá công in là 30 tỷ đồng, dự phòng phí 1,5 tỷ đồng, trích từ nguồn vốn hoạt động kinh doanh của công ty. Đơn vị thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu là Công ty Trung Cát và Công ty Chuẩn Việt.
Theo tìm hiểu của Báo Công Thương, Công ty Xổ số Kiến thiết Lâm Đồng có 5 lần mời thầu gói thầu in ấn thì cả 5 gói đều về tay Công ty Xổ số Kiến thiết TP. Hồ Chí Minh và liên danh; cả 5 gói không phải cạnh tranh vì chỉ có một nhà thầu tham dự.
Tương tự, Công ty Xổ số Kiến thiết TP. Hồ Chí Minh và liên danh đã trúng 5 gói thầu in vé số tổng giá trị hơn 140 tỷ đồng tại Công ty Xổ số Kiến thiết Bà Rịa - Vũng Tàu. Đáng chú ý, chỉ duy nhất liên danh của Công ty Xổ số Kiến thiết TP. Hồ Chí Minh trúng thầu, với tỷ lệ tiết kiệm thấp hoặc giữ nguyên giá. Thậm chí, gói thầu Công in vé số năm 2023, theo công bố trên hệ thống đấu thầu, giá đề nghị trúng thầu thấp hơn giá trúng thầu.
| Công ty Xổ số Kiến thiết TP. Hồ Chí Minh là liên danh đã trúng 5 gói thầu in vé số tại Công ty Xổ số Kiến thiết Bà Rịa - Vũng Tàu. Ảnh chụp màn hình |
Dịch vụ in vé số của Công ty Xổ số Kiến thiết TP. Hồ Chí Minh còn được Công ty Xổ số Bình Phước "chọn mặt gửi vàng". Công ty Xổ số TP. Hồ Chí Minh đã trúng 3 gói thầu tại Công ty Xổ số Kiến thiết Bình Phước với tổng trị giá gần 200 tỷ đồng, tuy nhiên tỷ lệ tiết kiệm hết sức khiêm tốn.
Ngoài Công ty Xổ số Kiến thiết TP. Hồ Chí Minh, "miếng mồi ngon" này còn dành thị phần cho Công ty TNHH Thương mại Sản xuất Kiên Thành (địa chỉ tại phường 5, quận 8, TP. HCM) do ông Trương Văn Thành là người đại diện theo pháp luật với chức danh Giám đốc.
Theo thống kê, nhà thầu này đã tham gia 8 gói thầu tại Công ty Xổ số Kiến thiết và Dịch vụ Tổng hợp Đồng Nai và trúng 7 gói. Tổng giá trị trúng thầu khoảng hơn 150 tỷ đồng, hoàn toàn với vai trò nhà thầu độc lập.
Cụ thể, vào tháng 2/2023, trúng gói thầu cung cấp giấy in vé số năm 2023 và vé Xuân 2024 với giá 27,496 tỷ đồng (trong vai trò nhà thầu độc lập); Công ty CP Tư vấn Đầu tư Xây dựng Kiến Giang tổ chức mời thầu.
Tháng 10/2021, trúng gói thầu cung cấp giấy in vé số năm 2022 và vé Xuân 2023 với giá 24,301 tỷ đồng (trong vai trò độc lập) do Công ty CP Tư vấn Đầu tư Xây dựng Kiến Giang tổ chức mời thầu.
Tháng 12/2020, trúng gói thầu cung cấp giấy in vé số năm 2021 và vé Xuân 2022 với giá 22,347 tỷ đồng (trong vai trò độc lập) do Công ty CP Tư vấn Đầu tư Xây dựng Kiến Giang tổ chức mời thầu (hình thức dự thầu là đấu thầu hạn chế).
Tháng 1/2020, trúng gói thầu cung cấp giấy in vé số năm 2020 với giá 25,560 tỷ đồng (trong vai trò độc lập) do Công ty CP Tư vấn Đầu tư Xây dựng Kiến Giang tổ chức mời thầu (hình thức dự thầu là đấu thầu hạn chế).
Tháng 3/2019, trúng gói thầu cung cấp giấy in vé số năm 2019 với giá 19,485 tỷ đồng (trong vai trò độc lập) do Công ty CP Tư vấn Đầu tư Xây dựng Kiến Giang tổ chức mời thầu (hình thức dự thầu là đấu thầu hạn chế).
Tháng 4/2018, trúng gói thầu cung cấp giấy in vé số năm 2018 với giá 18,158 tỷ đồng (trong vai trò độc lập) do Công ty CP Tư vấn Đầu tư Xây dựng Kiến Giang tổ chức mời thầu (hình thức dự thầu là đấu thầu hạn chế, chỉ chọn nhà thầu trong nước).
Ngoài 2 công ty in ấn nói trên, Công ty Cổ phần In Tổng hợp Cần Thơ được xem là đối thủ cạnh tranh không đáng kể ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long. Từ năm 2021 đến nay, công ty đã trúng 11 gói thầu trị giá hơn 500 tỷ đồng tại các Công ty Xổ số Kiến thiết Cần Thơ, Bạc Liêu, Hậu Giang, Vĩnh Long...
| Tại gói thầu in vé số của Công ty Xổ số kiến Thiết Hậu Giang, giá trúng thầu cao hơn giá đề nghị trúng thầu. Ảnh chụp màn hình |
Đáng ngạc nhiên, tại gói thầu in vé số (giấy in, công in và tráng UV) phát hành năm 2023 do Công ty TNHH MTV Xổ số Kiến thiết Hậu Giang làm chủ đầu tư có giá gói thầu tel:78.283.800.000 đồng, trong khi giá đề nghị trúng thầu tel:73.872.000.000 đồng, nhưng giá trúng thầu là tel:77.565.600.000 đồng theo Quyết định số 278/QĐ-XSKT do ông Nguyễn Thái Bình - Giám đốc Công ty TNHH MTV Xổ số Kiến thiết Hậu Giang ký ngày 24/10/2022.
Nhìn chung, các gói thầu in vé xổ số ở các tỉnh miền Nam được giao cho một số nhà thầu "quen mặt". Hầu hết các gói thầu do công ty này tham dự ít có đối thủ cạnh tranh, tỷ lệ tiết kiệm nhỏ giọt.
Mục đích của việc đấu thầu là công bằng, minh bạch, cạnh tranh lành mạnh và mang lại hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên, qua hồ sơ đấu thầu các gói thầu in vé số ở các công ty xổ số miền Nam, có thể thấy dấu hiệu độc quyền, ưu ái, chưa có sự cạnh tranh, chưa mang lại hiệu quả kinh tế.