Phát triển cây sầu riêng ở Tây Nguyên: Cẩn trọng để khỏi “sầu chung"

Mỗi ha sầu riêng, nông dân thu về lợi nhuận cả tỷ đồng

Giá trị cao, thu nhập lớn

Niên vụ 2017 - 2018, nhiều nông dân tại huyện Đạ Huoai, Di Linh (Lâm Đồng) vui mừng phấn khởi vì giá bán trái sầu riêng liên tục tăng cao. Ở thời điểm cuối vụ, lượng hàng khan hiếm, mỗi kg sầu riêng có giá tại vườn lên đến 80.000 đồng. Với mức giá này, nông dân đã có thể thu về hơn 1,5 tỷ đồng/ha.

Ông Vũ Văn Bằng (thôn 1, xã Hòa Nam, huyện Di Linh) có diện tích trồng sầu riêng khoảng 17ha. Với sản lượng gần 400 tấn sầu riêng, giá bán bình quân 52.000 đồng/kg trong mùa vụ này đã mang lại cho gia đình ông Bằng trên 20 tỷ đồng, lợi nhuận trên 10 tỷ đồng. Theo ông Bằng, mỗi ha sầu riêng có thể “chấp” 10ha cà phê; trong khi một lao động có thể làm từ 2 - 3ha sầu riêng nhưng với cà phê phải cần tới cả chục người mới làm nổi.

Vì trồng sầu riêng mang lại mức thu nhập quá hấp dẫn nên nhiều nông dân ở các tỉnh Đăk Lăk, Đăk Nông cũng như nhiều địa phương ở Tây Nguyên đang chuyển mạnh hướng sang loại cây “tiền tỷ” này.

Tại thị xã Gia Nghĩa (Đăk Nông), vụ thu hoạch sầu riêng năm nay, cùng với việc thu mua quả, nhiều tư thương trên địa bàn tỉnh còn đổ xô săn lùng mua hạt sầu riêng bản địa với giá cao hơn nhiều so với các năm trước (50.000 - 60.000 đồng/kg). Không chỉ giá tăng cao hơn quả, lượng hạt sầu riêng bản địa có bao nhiêu cũng được thương lái thu mua hết bấy nhiêu đã đặt ra không ít băn khoăn cho nhiều người.

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Đăk Nông, sầu riêng có diện tích lớn nhất trong khoảng 17 loại cây ăn quả trên địa bàn tỉnh (khoảng 1.305 ha/6.946ha cây ăn quả). Việc ươm hạt sầu riêng thành cây giống là có thật. Tuy nhiên, chưa có cơ sở nào để khẳng định giá hạt sầu riêng tăng cao đột ngột và được thu mua với lượng lớn như vậy là do nguyên nhân gì. Vì thế, nông dân cần cẩn trọng, tránh trồng sầu riêng một cách ồ ạt hoặc hái sầu riêng xanh để bán hạt, dẫn đến những hậu quả như dịch bệnh phát sinh, cây không đậu quả, “được mùa mất giá”…

Quảng bá thương hiệu, nâng tầm cạnh tranh

Tại nhiều địa phương, việc phát triển cây sầu riêng thời gian qua vẫn chủ yếu mang tính tự phát, chạy theo thị trường dẫn đến nguy cơ “được mùa mất giá, được giá mất mùa”, gây thiệt hại cho người sản xuất. Đó là chưa kể, nguy cơ phá vỡ quy hoạch đang hiện hữu khi cây sầu riêng trở nên có giá, trong bối cảnh nhiều cây công nghiệp, cây ăn quả khác ở Tây Nguyên đang bị “thất sủng” do giá bấp bênh như tiêu, cà phê…

Ông Trịnh Xuân Thủy - Phó Chủ tịch UBND huyện Đạ Huoai - cho biết: UBND huyện đã chủ động quy hoạch vùng trồng sầu riêng 1.800ha; trong đó, có 38ha sầu riêng VietGAP; giúp nông dân chuyển đổi, ghép từ sầu riêng hạt sang các loại sầu riêng chất lượng cao như Cơm vàng hạt lép, Monthong, Ri6… Đồng thời, xúc tiến xây dựng quy trình chứng nhận nhãn hiệu độc quyền “Sầu riêng Đạ Huoai” nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng tính cạnh tranh trên thị trường và đặc biệt là nâng cao giá trị kinh tế cho người trồng. Ngoài ra, huyện đã lập bộ quy chuẩn để người trồng sầu riêng biết và áp dụng.

Việc ứng dụng mô hình mới với kỹ thuật, công nghệ cao sẽ làm giảm chi phí đầu vào, tiết kiệm nhân công trong khâu chăm sóc, giải phóng sức lao động trực tiếp với thuốc bảo vệ thực vật, từng bước hiện đại hóa nền nông nghiệp.