Việt Nam và Belarus: Nhiều dư địa hợp tác kinh tế thương mại song phương

Việt Nam và Belarus chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 24/1/1992. Từ đó đến nay, quan hệ hai nước đã phát triển hợp tác nhiều mặt trên cơ sở quan hệ truyền thống hữu nghị lâu đời, góp phần quan trọng vào việc xây dựng, phát triển đất nước ở mỗi quốc gia. Nhận lời mời của Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính, Thủ tướng Cộng hòa Belarus Roman Golovchenko sẽ thăm chính thức Việt Nam từ ngày 6-9/12.

Trong những năm qua, Việt Nam và Belarus kế thừa mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt tốt đẹp đã có giữa Việt Nam và Liên Xô trước đây, duy trì thường xuyên trao đổi đoàn và tiếp xúc các cấp, bao gồm cấp cao. Các cơ chế hợp tác giữa hai nước hiện có: Ủy ban liên Chính phủ về Hợp tác Kinh tế - Thương mại và Khoa học - Kỹ thuật, Ủy ban Hỗn hợp liên Chính phủ về Hợp tác Kỹ thuật Quân sự, Ủy ban Hợp tác về Khoa học và Công nghệ, Tham vấn chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao. Trong đó, tham vấn gần nhất diễn ra tháng 1/2022 tại Hà Nội.

Cùng với nền tảng quan hệ chính trị, Việt Nam và Belarus cũng đang cùng thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á Âu mà Belarus là nước thành viên và nhiều thỏa thuận hợp tác song phương trên hầu hết các lĩnh vực kinh tế. Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu (gồm Nga, Belarus, Kazakhstan, Nga, Kyrgyzstan và Armenia) được ký tháng 5/2015 và có hiệu lực từ tháng 10/2016.

Việt Nam và Belarus có nhiều thế mạnh bổ sung cho nhau. Cụ thể, Việt Nam xuất sang Belarus thủy hải sản, cao su tự nhiên, đồ gỗ, hàng dệt may, giày dép, gạo, hạt điều, lạc, hạt tiêu, gia vị, chè, rau quả đóng hộp, dược phẩm, máy tính...; nhập khẩu sữa và sản phẩm từ sữa, phân bón, máy móc, thiết bị, linh kiện phụ tùng ô tô, máy kéo, ô tô tải, hóa chất.

Số liệu thống kê cho thấy, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Belarus trong 9 tháng năm 2023 đạt 46,42 triệu USD. Hiện nay, Belarus có 3 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư là 32,2 triệu USD. Việt Nam có 1 dự án đầu tư sang Belarus với tổng vốn đầu tư là 810.000 USD.

Đánh giá về quan hệ song phương giữa Belarus và Việt Nam trong thời gian qua và tiềm năng hợp tác giữa hai nước, Đại sứ Belarus tại Việt Nam Uladzimir Baravikou cho rằng, quan hệ giữa Belarus - Việt Nam phát triển năng động và tích cực. Hai bên đều nhận thấy nhiệm vụ quan trọng phải nâng cấp quan hệ song phương lên tầm cao mới, qua đó có thể chuyển mức độ tương tác cao trong lĩnh vực chính trị thành các mối quan hệ sâu rộng trong lĩnh vực kinh tế và thương mại.

Theo ngài Đại sứ, các sản phẩm như xe ben khai thác mỏ hạng nặng BelAZ, xe tải MAZ, máy kéo của Belarus đã nổi tiếng ở Việt Nam từ nhiều thập kỷ nay. Hiện MAZ đã có văn phòng đại diện và liên doanh MAZ-Asia đang hoạt động tại Việt Nam. Một liên doanh sản xuất các sản phẩm sữa với Việt Nam cũng đang được xúc tiến thành lập.

Bên cạnh đó, Đại sứ Belarus tại Việt Nam cho hay, "chúng tôi nhận thấy tiềm năng rất lớn trong việc mở rộng nguồn cung nông sản sang Việt Nam. Hai bên đang tiến hành nỗ lực đi đến cấp phép cho thịt của Belarus tại Việt Nam. Người dân Việt Nam quan tâm mua bánh kẹo, đồ uống có cồn của Belarus. Ngược lại, người tiêu dùng Belarus đã quen thuộc với các mặt hàng truyền thống của Việt Nam như hải sản, trà, cà phê. Gần đây, vi mạch và thiết bị điện tử mang thương hiệu “Made in Vietnam” cũng đã được biết đến rộng rãi".

Tuy nhiên, Đại sứ Belarus tại Việt Nam Uladzimir Baravikou cho rằng, thành tựu chính trong quan hệ hai nước thời gian qua là việc duy trì tình hữu nghị chân thành và mức độ tin cậy lẫn nhau một cách nghiêm túc giữa người dân Belarus và Việt Nam.

Đồng thời, Đại sứ Uladzimir Baravikou cho biết, chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Cộng hòa Belarus có ý nghĩa đặc biệt. Đây là chuyến thăm đầu tiên của một quan chức cấp cao Belarus đến Việt Nam sau đại dịch Covid-19. Trong bối cảnh toàn thế giới đang nỗ lực hồi phục, điều quan trọng là cần nối lại động lực tích cực cũng như các tiếp xúc chính trị cấp cao giữa hai nước, và phải nhanh chóng làm điều này. "Tôi cho rằng điều quan trọng là chúng ta không bị tụt lại phía sau và không bỏ lỡ cơ hội của mình. Tôi tin tưởng chuyến thăm của Thủ tướng Belarus tới Việt Nam sẽ mở ra một trang mới trong quan hệ song phương. Thực tế cho thấy, các chuyến thăm cấp cao là động lực để tăng cường hợp tác trên nhiều vấn đề, chủ yếu là trong lĩnh vực thương mại và đầu tư" - Đại sứ Uladzimir Baravikou nhấn mạnh.