Việt Nam và Australia nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện và ký kết hàng loạt văn kiện

Sáng 7/3, sau lễ đón chính thức và hội đàm rất thành công, Thủ tướng Australia Anthony Albanese và Thủ tướng Phạm Minh Chính đã gặp gỡ báo chí chung thông báo kết quả hội đàm.

Đưa Australia và Việt Nam trở thành một trong những đối tác quan trọng nhất của nhau

Phát biểu ý kiến tại họp báo, Thủ tướng Australia Anthony Albanese bày tỏ vui mừng đón Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân thăm chính thức Australia. "Điều này cũng là để đáp lại lòng hiếu khách hào phóng mà tôi đã nhận được ở Việt Nam vào tháng 6 năm ngoái. Tôi tin tưởng rằng những chuyến thăm như thế này sẽ tiếp thêm sinh lực cho mối quan hệ song phương", Thủ tướng Australia nói.

Năm 2023, Australia và Việt Nam đã kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao. "5 thập kỷ đó đã chứng kiến Australia và Việt Nam xây dựng mối quan hệ đối tác lâu dài, tình hữu nghị dựa trên sự tin tưởng, tôn trọng lẫn nhau, mối quan hệ gia đình và cộng đồng cũng như tầm nhìn chung về một Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương cởi mở, ổn định và thịnh vượng. Việc nâng cấp mối quan hệ của chúng ta lên Đối tác chiến lược toàn diện hôm nay sẽ đưa Australia và Việt Nam trở thành một trong những đối tác quan trọng nhất của nhau", Thủ tướng Australia phát biểu.

Ông cho rằng việc Việt Nam-Australia nâng cấp quan hệ lên quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện nhằm thúc đẩy hợp tác giữa hai nước sâu rộng, thực chất, hiệu quả trên các lĩnh vực, như chống biến đổi khí hậu, chuyển đổi năng lượng, tài nguyên, bao gồm các chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, thương mại đầu tư, nông nghiệp, quốc phòng, giáo dục, đào tạo…

Thủ tướng Anthony Albanese bày tỏ vui mừng khi mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Australia có thêm một số trụ cột về hợp tác chống biến đổi khí hậu, môi trường và hợp tác về năng lượng, khi cả Australia và Việt Nam đều có cam kết giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Hai bên cũng thiết lập cơ chế đối thoại thường niên giữa các bộ trưởng về thương mại; thỏa thuận tăng cường giám sát tác động của biến đổi khí hậu đến môi trường biển; đưa chuyển đổi số, hợp tác khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo thành một trụ cột mới trong mối quan hệ hai nước.

Thủ tướng Australia Anthony Albanese cho biết, hai bên quan tâm thúc đẩy hợp tác thương mại đầu tư để thúc đẩy thịnh vượng về kinh tế giữa hai nước. Kim ngạch thương mại giữa Việt Nam - Australia năm 2022 đã đạt 25,7 tỷ đô la Australia, tăng 75% so với năm 2020.

Australia đang thực hiện Chiến lược kinh tế Đông Nam Á đến năm 2040. Để tăng cường quan hệ kinh tế và tăng cường đầu tư giữa hai nước, Thủ tướng Australia đã công bố tại Melbourne vào đầu tuần này việc mở rộng chương trình hỗ trợ các công ty công nghệ Australia tại Việt Nam có thể tăng cường đầu tư, nghiên cứu hơn nữa những thị trường mới… "Nhiều việc đang được thực hiện trên phạm vi cả Chính phủ Australia nhằm xây dựng quan hệ thương mại và đầu tư với Việt Nam", Thủ tướng Australia Anthony Albanese nói.

Hai bên đã trao đổi, nhất trí tăng cường hợp tác trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo; lao động, việc làm; đồng thời thảo luận về tầm quan trọng của việc tăng cường hợp tác để bảo vệ và thúc đẩy an ninh ổn định trong khu vực, trong đó nhất trí một thỏa thuận đối tác về gìn giữ hòa bình; đồng thời nâng tầm đối thoại về an ninh giữa Việt Nam và Australia lên cấp bộ trưởng.

Thủ tướng Australia vui mừng thông báo rằng các thỏa thuận đã được thống nhất nhằm tạo điều kiện cho 1.000 lao động Việt Nam làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp của Australia, các công nhân dự kiến sẽ bắt đầu đến trong năm nay.

Thủ tướng Australia cũng cho rằng, tất cả những sáng kiến và chương trình hợp tác phải được duy trì và củng cố hơn nữa dựa trên những liên kết và trao đổi, giao lưu nhân dân hai quốc gia. Với 350.000 người gốc Việt đang sinh sống tại Australia và tiếng Việt là ngôn ngữ được nói nhiều thứ tư tại Australia, những mối liên hệ giữa hai nước trải dài qua nhiều thế hệ và nhiều khu vực địa lý, quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Australia sẽ đươc triển khai hiệu quả.

Chương mới trong lịch sử Việt Nam và Australia

Thay mặt Đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính chân thành cảm ơn sự đón tiếp trọng thị, chu đáo và tình cảm ấm áp, quý mến, thân tình của Chính phủ và nhân dân Australia.

Thủ tướng vui mừng và trân trọng chúc mừng Autralia đã đạt thành tựu ấn tượng trong phục hồi và phát triển kinh tế sau đại dịch COVID-19, tích cực cải thiện an sinh xã hội cho người dân, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới; chúc mừng Australia tổ chức thành công Hội nghị Cấp cao đặc biệt kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao ASEAN - Australia.

"Nhân dịp này, chúng tôi chân thành cảm ơn và đánh giá cao sự hỗ trợ và hợp tác tích cực của Australia đối với quá trình đổi mới, hội nhập và phát triển của Việt Nam, đặc biệt là đã hỗ trợ 26,4 triệu liều vaccine COVID-19, là một trong những nước hỗ trợ vaccine nhiều nhất, đứng đầu về vaccine cho trẻ em và duy trì ODA ở mức cao cho Việt Nam", Thủ tướng phát biểu.

Tại Melbourne, Thủ tướng đã trao đổi một số điểm tốt hơn trong quan hệ Việt Nam-Australia sau hơn 50 năm quan hệ ngoại giao, 15 năm thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện và 6 năm quan hệ Đối tác chiến lược. Thủ tướng cho biết, tại cuộc hội đàm rất thành công, ông và Thủ tướng Anthony Albanese tuyên bố nâng cấp quan hệ Việt Nam-Australia lên mức cao nhất – quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện.

Thủ tướng nhấn mạnh, khuôn khổ quan hệ mới này sẽ góp phần tăng cường, làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác, đáp ứng nguyện vọng chung của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Với khuôn khổ quan hệ mới này giữa hai nước, Thủ tướng khái quát, bổ sung thành "6 điểm hơn" như sau:

Thứ nhất, tin cậy chính trị, ngoại giao cao hơn.

Thứ hai, hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư bao trùm, thực chất, hiệu quả hơn.

Thứ ba, thúc đẩy hợp tác khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh mạnh mẽ hơn.

Thứ tư, hợp tác văn hoá, giáo dục đào tạo, môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu toàn diện, sâu sắc hơn.

Thứ năm, giao lưu nhân dân, kết nối giữa các thế hệ rộng mở, chân thành hơn.

Thứ sáu, hiểu nhau, thông cảm và chia sẻ nhiều hơn về an ninh - quốc phòng, hướng tới hoà bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Hai Thủ tướng cũng nhất trí làm sâu sắc hơn nữa hợp tác khu vực và quốc tế; tiếp tục phối hợp, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương, nhất là Liên Hợp Quốc, ASEAN và các cơ chế do ASEAN dẫn dắt; thúc đẩy đối thoại hòa bình, xây dựng lòng tin giữa các nước; phát huy vai trò trung tâm của ASEAN; thúc đẩy các cơ chế hợp tác Tiểu vùng Mekong; đồng thời mong muốn những nơi có xung đột trên thế giới sớm được giải quyết bằng biện pháp hoà bình, tăng cường viện trợ nhân đạo, không sử dụng vũ lực hoặc đe doạ sử dụng vũ lực, tuân thủ luật pháp quốc tế, Hiến chương của Liên Hợp Quốc, hướng đến bảo vệ người dân, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Về vấn đề Biển Đông, hai bên tái khẳng định tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không tại Biển Đông; giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982; nhất trí trao đổi, chia sẻ thông tin và tăng cường hợp tác, cùng phấn đấu đưa Biển Đông thành vùng biển của hòa bình, ổn định, hữu nghị, hợp tác và phát triển toàn diện, mang lại lợi ích cho nhân dân khu vực và các nước có liên quan.

Hai bên thống nhất tạo điều kiện thuận lợi, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người dân, doanh nghiệp hai nước đến sinh sống, làm việc và học tập ở mỗi nước. Thủ tướng cảm ơn Australia đã tạo điều kiện, hỗ trợ học sinh, sinh viên Việt Nam và hơn 350.000 người gốc Việt đang sinh sống, làm việc tại Australia; đồng thời luôn hoan nghênh và tạo thuận lợi cho các công dân, doanh nghiệp Australia sang học tập, làm việc, kinh doanh, đầu tư tại Việt Nam.

"Chúng tôi hết sức vui mừng và tin tưởng chắc chắn rằng, với việc chính thức nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện ngày hôm nay, Việt Nam và Australia đã bước sang một chương mới trong lịch sử quan hệ song phương theo hướng hợp tác thực chất, hiệu quả, toàn diện, bao trùm, bền vững hơn trên các lĩnh vực, đáp ứng nguyện vọng và lợi ích thiết thực của nhân dân hai nước, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển, hữu nghị ở khu vực và trên thế giới", Thủ tướng nhấn mạnh.

Trước đó, sau khi hội đàm, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Australia Anthony Albanese đã trao đổi tuyên bố về việc nâng cấp quan hệ hai nước lên Đối tác chiến lược toàn diện và chứng kiến lễ trao 11 văn kiện hợp tác quan trọng khác trên các lĩnh vực giữa hai nước.

Các văn kiện hợp tác được ký kết, trao đổi giữa lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan hai nước nhân dịp này bao gồm:

1. Bản ghi nhớ giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Australia về hợp tác trong lĩnh vực giáo dục giữa Bộ Giáo dục hai nước.

2. Bản ghi nhớ giữa Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Công nghiệp, Khoa học và Nguồn lực Australia về việc thành lập Đối thoại cấp bộ trưởng về năng lượng và khoáng sản.

3. Bản ghi nhớ giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam với Tổ chức Nghiên cứu nông nghiệp quốc tế Australia về nghiên cứu nông nghiệp để tăng cường hợp tác nông lâm ngư nghiệp.

4. Bản ghi nhớ giữa Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Tổ chức Nghiên cứu khoa học và công nghiệp Khối Thịnh vượng chung về hợp tác trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

5. Bản ghi nhớ giữa Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Ngân hàng Dự trữ Australia.

6. Thỏa thuận Đối tác gìn giữ hòa bình giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Australia.

7. Bản ghi nhớ hợp tác tài chính giữa Bộ Tài chính Việt Nam và Bộ Ngân khố Australia.

8. Kế hoạch thực hiện Bản ghi nhớ giữa Chính phủ Australia và Chính phủ Việt Nam về việc hỗ trợ công dân Việt Nam làm việc trong ngành nông nghiệp Australia.

9. Bản ghi nhớ hợp tác giữa Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia và Ủy ban Cạnh tranh và Người tiêu dùng Australia.

10. Bản ghi nhớ hợp tác giữa Cục Xúc tiến Thương mại Việt Nam và Cơ quan Thương mại và Đầu tư Australia.

11. Thỏa thuận hợp tác về theo dõi rặng san hô giữa Viện Hải dương học Việt Nam và Viện Khoa học hàng hải Australia.

Trước đó, trong khuôn khổ chuyến thăm của Thủ tướng, đã diễn ra hội nghị Đối thoại cấp Bộ trưởng về Thương mại Việt Nam – Australia giữa Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Phụ trách Thương mại và Du lịch Australia Don Farrell.

Phát biểu tại Đối thoại, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, năm 2023 vừa qua là dấu mốc quan trọng trong quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam và Australia, kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao song phương với nhiều hoạt động cấp cao giữa hai nước. Hai Bộ trưởng vui mừng khi Bản ghi nhớ thành lập cơ chế Đối thoại cấp Bộ trưởng về Thương mại đã chính thức được ký kết và trao dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ hai nước nhân chuyến thăm cấp cao của Thủ tướng Althony Albanese tới Việt Nam vào tháng 6/2023. Và ngày hôm nay, cũng nhân chuyến thăm cấp cao của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam tới Australia, hai Bộ trưởng đã cùng nhau đồng chủ trì Kỳ họp đầu tiên của cơ chế này.

Tại Đối thoại, hai Bộ trưởng đã trao đổi và đưa ra các biện pháp thúc đẩy và tháo gỡ khó khăn trong hợp tác song phương như vấn đề mở cửa thị trường, hợp tác giáo dục, các hợp tác đa phương và khu vực mà hai nước cùng là thành viên (AANZFTA, CPTPP, RCEP, WTO).

Cụ thể, trao đổi về vấn đề mở cửa thị trường, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết thời gian qua, các Bộ chủ quản của hai bên đã hợp tác tích cực trong quá trình thực hiện các thủ tục mở cửa thị trường, nhất là sau khi kết thúc đại dịch Covid-19. Với quả chanh leo Việt Nam, hiện nay loại quả này đang tiến gần hơn đến thị trường Australia khi phía Australia đã tiến hành khảo sát thực địa. Hi vọng sau quả chanh leo, hồ sơ mở cửa cho quả bưởi cũng sẽ sớm được xem xét. Về phía Việt Nam, Việt Nam cũng đang nghiên cứu tích cực hồ sơ tiếp cận thị trường của quả mận và việt quất của Australia.

Để quan hệ thương mại song phương phát triển ngày càng bền vững và cân bằng hơn nữa trong thời gian tới, giảm thiểu tối đa những tác động tiêu cực từ các yếu tố bên ngoài đến thương mại song phương, hai Bộ trưởng cùng nhất trí cho rằng, hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư là trụ cột quan trọng trong quan hệ song phương. Những kết quả đạt được là rất đáng trân trọng song vẫn còn khiêm tốn so với tiềm năng, không gian hợp tác giữa hai nước. Do đó, hai Bộ trưởng mong muốn các hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư của hai nước đẩy mạnh hơn nữa hợp tác.

Cũng trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Australia của Thủ tướng Chính phủ, chiều ngày 5/3/2024, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã có buổi làm việc song phương với Bộ trưởng phụ trách Biến đổi Khí hậu và Năng lượng Australia Chris Bowen.

Tại buổi làm việc, hai Bộ trưởng cùng chia sẻ hai nước đã và đang có rất nhiều tiềm năng hợp tác trong lĩnh vực năng lượng đặc biệt là năng lượng tái tạo. Bộ trưởng Chris Bowen nhấn mạnh vai trò của điện gió ngoài khơi, thế mạnh của Úc trong cung cấp các loại nguyên nhiên liệu như than, gas, LNG phục vụ cho sản xuất điện đồng thời nhấn mạnh các mục tiêu hợp tác mới của hai nước trong khuôn khổ Đối tác Chiến lược Toàn diện.