Theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), đề xuất này nhằm cải thiện tình trạng tỷ lệ sinh con thấp đang diễn ra, nhất là trong bối cảnh giá nhà tăng cao đã góp phần thúc đẩy xu hướng nhiều người trẻ lựa chọn cuộc sống không kết hôn, sinh con hay chọn lối sống "double income, no kids" (hai nguồn thu nhập, không con cái).
 |
| Hiện người lao động có thu nhập thấp khó tiếp cận được nhà ở xã hội. Ảnh: Thu Hường |
Bà Phạm Miền - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam thuộc VARS - đánh giá, các biện pháp thúc đẩy kết hôn trước 30 tuổi và khuyến khích sinh hiện nay "còn chung chung và khó có tác dụng như mong đợi".
Do đó, chuyên gia VARS đề xuất chính sách ưu tiên hỗ trợ mua nhà ở xã hội một lần với cặp vợ chồng sinh đủ hai con.
Thực tế, Luật Nhà ở 2023 có hiệu lực từ ngày 1/8 đã nới lỏng điều kiện mua nhà ở xã hội. Bởi quy định mới không còn yêu cầu điều kiện cư trú, chỉ nêu một số điều kiện về nhà ở và thu nhập như thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo; chưa được mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội; chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở dưới mọi hình thức...
Đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội cũng được bổ sung thêm trường hợp là thân nhân liệt sĩ; công chức, viên chức quốc phòng; người làm công tác cơ yếu; học sinh, sinh viên trường chuyên biệt; doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong khu công nghiệp.
Đây không phải lần đầu tiên đề xuất ưu tiên hỗ trợ mua nhà xã hội với vợ chồng sinh đủ hai con được đưa ra. Tại cuộc họp các vấn đề kinh tế vào tháng 8 năm ngoái, Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh cũng đề xuất cặp vợ chồng sinh đủ hai con được ưu tiên hỗ trợ mua nhà ở xã hội một lần để họ an tâm sinh đẻ và nuôi dạy con cái.
Đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh mức sinh xuống thấp, tốc độ già hóa dân số nhanh đang lan rộng trong các đô thị. Theo Tổng cục Thống kê, số con trung bình của một phụ nữ Việt Nam trong độ tuổi sinh đẻ là 1,96 - mức thấp nhất từ trước đến nay, trong khi năm 1989 là 3,6. Điển hình tại TP. Hồ Chí Minh, mức sinh giảm rõ rệt từ 1,42 con trên một phụ nữ năm ngoái xuống 1,32 con năm nay. Độ tuổi kết hôn trung bình lần đầu tại thành phố đạt 30,4, mức kỷ lục toàn quốc.
Hệ lụy của xu hướng này là thiếu hụt nguồn nhân lực trẻ, giảm lực lượng và năng suất lao động, tạo gánh nặng an sinh xã hội. Nguyên nhân chính, theo VARS đến từ vấn đề tài chính khi mà thu nhập của người lao động còn thấp trong khi giá nhà ở ngày càng tăng cao.
Dữ liệu của VARS cho thấy, nửa đầu năm nay, nhà ở thương mại vừa túi tiền hoàn toàn vắng bóng tại hai đô thị đặc biệt. Hơn 80% nguồn cung căn hộ mở bán mới tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh thuộc phân khúc cao cấp trở lên (giá trên 50 triệu đồng/m2).
