TP. Hồ Chí Minh: Thanh tra nêu nguy cơ lãng phí tại dự án nông thôn mới 14 tỷ ở huyện Cần Giờ

Thanh tra TP. Hồ Chí Minh vừa công bố Kết luận thanh tra số 385/KL-TTTP-P3 ngày 11/10/2024 về việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng vốn ngân sách tại các dự án đầu tư xây dựng công trình trên địa bàn huyện Cần Giờ do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực huyện Cần Giờ (Ban QLDA Cần Giờ) làm chủ đầu tư. Thời kỳ thanh tra từ năm 2018 - 2022.

Theo báo cáo của Ban QLDA Cần Giờ trong giai đoạn từ năm 2018 - 2022, đơn vị đã đề xuất và được cấp có thẩm quyền giao kế hoạch vốn đầu tư công cho 251 dự án với tổng số vốn được giao là 5.531.590 triệu đồng và đã thực hiện giải ngân vốn đầu tư công là 5.360.778 triệu đồng, đạt 96,9% kế hoạch vốn.

Trong đó, lý dự án đầu tư xây dựng khu vực huyện Cần Giờ có 57/251 dự án kéo dài, không bảo đảm thời gian thực hiện, làm giảm hiệu quả đầu tư.

Có 25/251 dự án triển khai, đã xác nhận khối lượng nghiệm thu hoàn thành nhưng tại thời điểm xác nhận giá trị nghiệm thu chưa được bố trí đủ vốn để thanh toán, dẫn đến còn nợ 5,282 tỷ đồng, việc này là chưa bảo đảm nguyên tắc bố trí vốn. Bên cạnh đó, có đến 102 dự án có thời gian quyết toán vốn đầu tư chậm so với quy định.

Thanh tra TP chọn ngẫu nhiên 19 dự án có vốn đầu tư lớn để kiểm tra, phát hiện nhiều sai sót, khuyết điểm trong quá trình đấu thầu, thực hiện dự án.

Đặc biệt là tại 11 dự án đầu tư thuộc Đồ án nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020 trên địa bàn xã Lý Nhơn, huyện Cần Giờ. Hiện nay dự án đang tạm ngưng thực hiện.

Ngoài những kết quả đạt được, trong quá trình hoạt động Ban QLDA Cần Giờ còn nhiều sai sót hạn chế. Đặc biệt là trong 11 dự án đầu tư thuộc Đồ án nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020 trên địa bàn xã Lý Nhơn, huyện Cần Giờ. Hiện nay dự án đang tạm ngưng thực hiện.

Thanh tra TP. Hồ Chí Minh cho biết, các dự án đã hoàn thành các bước chuẩn bị đầu tư; UBND huyện Cần Giờ đã ban hành các quyết định phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi đối với 11 dự án này. Ban QLDA Cần Giờ cũng đã thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà thầu thi công, nhà thầu tư vấn giám sát thi công; ký hợp đồng thi công, tư vấn giám sát thi công từ năm 2019. Tuy nhiên, đến nay, 11 dự án chưa được khởi công thực hiện do không có mặt bằng thi công, người dân không đồng thuận hiến đất để thực hiện các dự án. Do đó, Ban QLDA Cần Giờ đang kiến nghị UBND huyện Cần Giờ chấp thuận kết thúc các dự án và quyết toán những chi phí đã giải ngân trong bước chuẩn bị đầu tư.

Tổng chi phí Ban QLDA Cần Giờ đã nghiệm thu, thanh toán cho giai đoạn chuẩn bị đầu tư và một phần giai đoạn đầu tư của 11 dự án trên, với tổng số tiền là 14.284.727.000 đồng. Bên cạnh đó, sau khi ký hợp đồng, Ban QLDA Cần Giờ đã cho các nhà thầu thi công, tư vấn giám sát thi công tạm ứng với tổng số tiền là 30.753.000.000 đồng. Từ tháng 7/2020 đến tháng 10/2021, Ban QLDA Cần Giờ đã thực hiện thu hồi, hoàn trả ngân sách toàn bộ số tiền tạm ứng 30.753.000.000 đồng nêu trên.

Các dự án này được thực hiện theo phương châm 'Nhà nước và nhân dân cùng làm, dân hiến một phần diện tích đất, tài sản, Nhà nước tổ chức thi công hoàn thành công trình'. Tuy nhiên, trong hồ sơ lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư và phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật, báo cáo nghiên cứu khả thi của 11 dự án nêu trên, đều xác định nguồn vốn thực hiện là 100% vốn ngân sách Thành phố phân cấp, không có nguồn vốn huy động khác. Như vậy là thực hiện không đúng cơ cấu nguồn vốn tại Đề án nâng cao chất lượng tiêu chí xây dựng nông thôn mới xã Lý Nhơn, huyện Cần Giờ giai đoạn 2016-2020 do UBND Thành phố phê duyệt.

Thanh tra TP. Hồ Chí Minh kết luận, việc 11 dự án được triển khai thực hiện các bước chuẩn bị đầu tư và quyết định đầu tư, trong khi người dân chưa đồng thuận hiến đất, không có mặt bằng thực hiện, dẫn đến các dự án không khả thi và hiện đang được Ban QLDA Cần Giờ đề xuất dừng thực hiện và quyết toán vốn đầu tư công. Như vậy là thực hiện không đúng theo quy định và có nguy cơ lãng phí số tiền 14.284.727.000 đồng đã chi cho các công tác chuẩn bị đầu tư, quyết định đầu tư và lựa chọn nhà thầu.

Đồng thời, Ban QLDA Cần Giờ tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu thi công và tư vấn giám sát thi công, ký hợp đồng thi công, hợp đồng tư vấn giám sát của 11 dự án vào tháng 9/2019, trong khi đã biết tại thời điểm này chưa có mặt bằng thi công, là thực hiện không đúng quy định. Ngoài ra, Ban QLDA Cần Giờ cho nhà thầu thi công, nhà thầu tư vấn giám sát tạm ứng tổng số tiền 30.753.000.000 đồng vào thời điểm tháng 10/2019, đến tháng 07/2020 mới yêu cầu nhà thầu hoàn trả tạm ứng; làm cho ngân sách bị chiếm dụng trong thời gian từ 09 tháng đến 02 năm, gây lãng phí vốn.

Trong 11 dự án, có 10 dự án (trừ Dự án tuyến đường đê vận chuyển muối từ Rạch Mương Thông - Bức Mũ - Đuôi Chồn) được Ban QLDA Cần Giờ chỉ định thầu Công ty TNHH Tư vấn Khảo sát Thiết kế và Xây dựng Nam Sài Gòn thực hiện gói thầu 'lập nhiệm vụ khảo sát; khảo sát địa chất bước lập báo cáo kinh tế kỹ thuật.

Tuy nhiên, theo nhật ký khảo sát, nhà thầu thực hiện khoan khảo sát địa chất đồng thời tại 10/11 dự án có vị trí khác nhau chỉ với 6 nhân sự cố định trong thời gian từ ngày 24/4//2018 đến ngày 30/4/2018, là bất hợp lý, khó khả thi trên thực tế, cần được cơ quan có chức năng tiếp tục kiểm tra và xử lý vi phạm (nếu có).

Từ những sai sót trên, Thanh tra TP. Hồ Chí Minh kết luận, trách nhiệm thuộc về UBND huyện Cần Giờ, Hội đồng thẩm định báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, Phòng Quản lý đô thị huyện Cần Giờ, Ban QLDA Cần Giờ, UBND xã Lý Nhơn, nhà thầu khảo sát địa chất và các tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan trong thời kỳ phát sinh vụ việc.