Cần Thơ: Thanh tra 'vạch' loạt sai phạm 2 dự án giao thông tại quận Cái Răng

Bất cập trong công tác dự toán

Thanh tra TP. Cần Thơ vừa công khai Kết luận thanh tra số 105/KL -TTr ngày 20/1/2025 về việc thực hiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và thực hiện một số dự án đầu tư xây dựng giai đoạn 2021 - 2023 tại quận Cái Răng.

Kết quả thanh tra cho thấy, việc thực hiện hai dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn quận Cái Răng có nhiều sai sót trong các khâu từ phê duyệt chủ trương đầu tư, lập dự toán, tổ chức đấu thầu đến nghiệm thu, thanh toán và quản lý chất lượng thi công.

Trong đó, 2 dự án được thanh tra gồm dự án nâng cấp, mở rộng tuyến lộ từ cầu Xẻo Lá đến cầu Ngã Bát và dự án nâng cấp tuyến lộ rạch Cây Tràm. Cả hai dự án đều do Ban Quản lý dự án và Phát triển quỹ đất quận Cái Răng làm chủ đầu tư, với tổng cộng 33 gói thầu được triển khai qua nhiều giai đoạn thực hiện.

Dự án nâng cấp, mở rộng tuyến lộ từ cầu Xẻo Lá đến cầu Ngã Bát được Chủ tịch UBND quận Cái Răng phê duyệt quyết toán với tổng giá trị hơn 5,12 tỷ đồng. Trong khi đó, dự án nâng cấp tuyến lộ rạch Cây Tràm vẫn chưa được nghiệm thu hoàn tất, tổng giá trị thanh toán tính đến thời điểm thanh tra là 6,63 tỷ đồng. Qua quá trình kiểm tra, đoàn thanh tra phát hiện hàng loạt sai phạm liên quan đến việc triển khai các dự án này, gây thất thoát ngân sách nhà nước và ảnh hưởng đến chất lượng công trình.

Cụ thể, UBND quận Cái Răng chưa thành lập Hội đồng bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo đúng quy định của Luật Đất đai năm 2013, dẫn đến việc xác định phương án đền bù chưa đảm bảo quy trình, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân bị thu hồi đất. Việc lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư đã được giao cho Ban Quản lý dự án thực hiện, trong khi theo quy định của Luật Đầu tư công năm 2019, đây là nhiệm vụ thuộc trách nhiệm của các cơ quan chuyên môn có thẩm quyền. Ngoài ra, báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư chưa làm rõ sự phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, không có đánh giá đầy đủ về tính cấp thiết, hiệu quả kinh tế và tác động môi trường của dự án.

Trong công tác lập dự toán, đơn vị tư vấn đã áp dụng sai mức thuế suất thuế giá trị gia tăng, làm tăng tổng mức đầu tư hơn 316 triệu đồng so với thực tế. Một số hạng mục trong dự toán bị trùng lắp về khối lượng, trong khi một số khoản mục khác lại áp dụng sai đơn giá, dẫn đến sự chênh lệch không chính xác về tổng chi phí đầu tư. Đoàn thanh tra cũng phát hiện sai phạm trong việc thẩm định và phê duyệt tổng mức đầu tư khi cơ quan có thẩm quyền chưa xem xét kỹ các yếu tố tác động đến chi phí, dẫn đến việc dự toán không phản ánh đúng thực tế triển khai dự án.

Vi phạm trong đấu thầu và nghiệm thu, thanh toán

Thanh tra TP. Cần Thơ cũng chỉ rõ, trong quá trình tổ chức đấu thầu, nhiều gói thầu không được thực hiện đúng quy định của Luật Đấu thầu năm 2013. Cụ thể, kế hoạch lựa chọn nhà thầu không được thẩm định đầy đủ trước khi phê duyệt, một số gói thầu không được đăng tải công khai thông tin theo quy định, ảnh hưởng đến tính minh bạch trong quá trình đấu thầu. Ngoài ra, có trường hợp chỉ định thầu nhưng nhà thầu được chọn không đáp ứng đầy đủ các điều kiện về chứng chỉ năng lực, kinh nghiệm thi công. Điều này dẫn đến tình trạng một số nhà thầu không đủ năng lực đảm nhận các hạng mục quan trọng, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng công trình.

Đáng chú ý, quá trình nghiệm thu và thanh toán cũng có nhiều bất cập, chưa đảm bảo tuân thủ quy trình quản lý đầu tư xây dựng. Một số đơn vị tư vấn, nhà thầu chậm trễ trong việc xuất hóa đơn hoặc xuất hóa đơn không đúng thời điểm nghiệm thu, làm ảnh hưởng đến tiến độ quyết toán vốn đầu tư. Một số gói thầu chưa ký phụ lục hợp đồng để điều chỉnh mức thuế giá trị gia tăng theo quy định mới, dẫn đến sai sót trong xác định giá trị thanh toán thực tế. Ngoài ra, việc thanh toán cho nhà thầu cũng không đảm bảo đúng theo hợp đồng, gây tình trạng chậm trễ thanh toán kéo dài, ảnh hưởng đến dòng vốn và tiến độ thi công công trình.

Bên cạnh những sai phạm trong quản lý tài chính, việc giám sát chất lượng thi công cũng bộc lộ nhiều hạn chế. Nhà thầu thi công không thực hiện đầy đủ trách nhiệm theo quy định, nhật ký công trình ghi chép sơ sài, không có đầy đủ xác nhận của chủ đầu tư. Một số hạng mục công trình thi công không đúng thiết kế nhưng vẫn được nghiệm thu, thậm chí có trường hợp biên bản nghiệm thu chưa có đủ chữ ký của các bên liên quan nhưng vẫn được thanh toán. Điều này đặt ra nguy cơ về chất lượng và độ bền của công trình sau khi đưa vào sử dụng.